Pojęcie i zakres badań demografii
Demografia to nauka o procesach demograficznych i prawidłowościach zachodzących w konkretnej warstwie społeczno - gospodarczych, łiistorycznych i geograficznych danego kraju i regionu.
Procesy - ciąg zdarzeń, faktów, związanych z rozwojem ludzkim (zgony, urodzenia) Prawidłowości tendencje, fakty które się powtarzają w rozwoju danej zbiorowości. Np.: najwcześniejszą wykrytą prawidłowością była relacja między relacją urodzeń chłopców a dziewcząt (bez względu na rasę zamieszkanie itd.) na 100 dziewczynki rodzi się od 105 do 107 cliłopców - to jest pierwsza prawidłowość.
Prawidłowość druga. Nad umieralność mężczyzn.
Prawidłowość trzecia. Migracja - częściej uczestniczy ludność w młodszym niż w starszym wieku.
Prawidłowość czwarta. Spadek liczby urodzeń, wydłużanie życia.
rozwój liczebny rozmieszczenie - gęstość zaludnienia
Zjawiska kształtujące powyższe: ruch ludności:
- naturalny zawieranie małżeństw, rozwody, urodzenia, zgony - efektem urodzeń i zgonów jest przyrost naturalny ludności.
- wędrówkowy - migracje - zmiana miejsca zamieszkania - przyrost wędrówkowy (migracyjny).
Przyrost morze mieć charakter dodatni lub ujemny, (saldo)
Przyrost rzeczywisty - suma przyrostu naturalnego i wędrówkowego.
Rodzaje struktur:
1) demograficzna - cechy wartości demograficznej, pleć, wiek (biologiczne), stan cywilni (społeczno - prawne)
2) struktura społeczno zawodowa ludności, ludność wg źródeł utrzymania lub wg sektorów
Źródła: rolnicze, pozarolnicze (działy gospodarki), nie zarobkowe zw. na potrzebę określenia procesów gospodarki ludnościowej.
Relacje w jakich liczba zgonów jest zastępowana liczba urodzeń, dzietność kobiet rolniczych jest większa niż kobiet pozarolniczych. Kobiety czynne zawodowo rodzą mniej dzieci niż nieczynne zawodowo. Poziom wykształcenia - zależność między dzietnością a poziomem wykształcenia.
Związki i zależność między rozwojem demograficznym a społeczno-gospodarczym