img002 (20)

GEOLOGIA JAKO NAUKA: przedmiot i metody badań

Geologia to nauka o budowie i dziejach Ziemi oraz o procesach, które kształtują jej wnętrze powierzchnię (procesy geologiczne).

Geologia to matematyczne, fizyczne, chemiczne i biologiczne studium Ziemi, jej postaci, historii rozwoju i procesów kształtujących jej oblicze.

Geologia z geografią to podstawowe nauki o Ziemi

W obrębie geologii wyróżnia się różne kierunki, z dwoma podstawowymi:

-    geologia podstawowa = badania dla poznania budowy i dziejów Ziemi, szczególnie jej

skorupy.

Zależnie od kierunku badań w obrębie geologii podstawowej wyróżnia się:

-    geologię dynamiczną

-    mineralogię i petrologię

-    stratygrafię i geologię historyczną

-    geologię strukturalną

-    paleontologię.

-    geologia stosowana = badania Ziemi pod kątem:

-    poszukiwań złóż surowców naturalnych = geologia złożowa

-    rozpoznania zasobów, jakości, migracji i możliwości wykorzystania wód

podziemnych = hydrogeologia

-    poznania własności fizycznych górotworu (podłoża) dla budownictwa = geologia

inżynierska

Metody badań geologicznych:

-    metody bezpośrednie - bezpośrednia ocena natury materii

-    makroskopowe - gołym okiem, w części przy pomocy prostych narzędzi,

-    mikroskopowe - ocena cech fizycznych materii widzianych pod mikroskopem,

-    inne - np. laboratoryjne oceny składu chemicznego, własności fizycznych skał.

-    metody pośrednie - interpretacja natury materii na podstawie badań zdalnych, poprzez

ocenę jej pewnych własności, np. pomiar intensywności promieniowania, rejestracja przewodzenia fal sejsmicznych = badania geofizyczne, astronomiczne.

Interpretacje budowy i historii Ziemi są silnie zależne od światopoglądu i wyznawanych teorii.

Zaczynem nowoczesnej geologii było ogłoszenie koncepcji uniformitaryzmu geologicznego („Teraźniejszość kluczem do przeszłości”; James Hutton, 1795). Zapoczątkowaniem nowoczesnej geologii była akceptacja uniformitaryzmu, wyrażona ogłoszeniem koncepcji aktualizmu geologicznego (uściślona wersja uniformitaryzmu; Charles Lyell, 1830).