1352738241

bardzo widoczny, jako ktoś mający specjalne przywileje. Do czytelnika zwraca się z pozycji

wyższej

9

moralizatora i nauczyciela. Jest to jednak działalność zamierzona, w rzeczywistości autor

kpi z

odbiorcy i z sebie

Koniecznością

dla

felietonisty jest opisywanie faktów humorystycznie

?

Z

pewnym

przymrużeniem oka. Dla wypowiedzi felietonowej charakterystyczna jest nieoficjalność, przeważa ton satyryczno-swawolny daleki od oficjał ego charakteru większości prasowych publikacji. W felietonie istnieje napięcie między powagą tematu i humorystycznym sposobem jego ujęcia. Felietonista zachowuje pewien dystans wobec przedmiotu wypowiedzi, co przejawia się w

wykorzystaniu takich forem jak ironia

9

autoironia

satyra

parodia, pastisz, hiperbola,

aluzj a

alegoria atd. P. Stasiński⁹² komentuje nastawienie satyryczne felietonu z pewnym sceptycyzmem:

)}

To nastawienie satyryczne, 'perskie oko' felietonu staje się samo regułą, która jednak ustanawia

odrębność gatunkową przede wszystkim negatywnie, a mianowicie przez wytworzenie u czytelnika oczekiwania, iż spotka się tu z ironicznym komentarzem do innych rytuałów życia publicznego.

do

i

Natarczywość ironii, 'obowiązek' drwiny, doprowadzają często do dezawuowania tematu

poświęcenia wartości dla dowcipu. Z drugiej jednak strony uświdamiają względność

społecznego porozumiewania się, przechodząc tym samym w autoironiczność gatunkową “

Autor felietonu skupia się nie na samych faktach, lecz na wyrażeniu do nich własnego stosunku. Posługuje się przy tym lekkim i żywym stylem języka. Język ten powinien pełnić dwie funkcje: oddaje stosunek i uczucia felietonisty do tematu i ma zainteresować odbiorcę⁹³. W

Stylistyce polskiej język felietonu został opisany w taki sposób: „Słownictwo zasadniczo literackie z licznymi wstawkami zwrotów i wyrażeń potocznych, sporo wyrazów i określeń dosadnych, o silnym

zabaiwieniu uczuciowym, budowa zdania jasna i przejrzysta, z przewagą zdań krótkich parataktycznych "

Na podstawie strategii nadawcy E. Chudziński⁹⁴ dokonał podział felietonu na trzy typy: -felietony publicystyczne: podejmują ważne i aktualne problemy społeczne, odzwierciedla się w nich subiektywny pogląd autora, indywidualny styl przejawia się w warstwie myślowej i językowej,

treść ma przewagę nad formą

felietony literackie: tematycznie są najczęściej powiązane

ze

sferą kultury i twórczości,

chaakteryzuje je dbałość o formę i językowy kstałt wypowiedzi, autor posługuje się literackimi środkami ekpresji i przedstawia swoje poglądy lub w tonacji serio (mini-esej, szkic, recenzja) lub buffo (pastisz, parodia, groteska)

92    Tamteź

93    Klein T .: Felieton — niektóre historyczne i teoretyczne aspekty gatunku In: Polonistyka 1983, nr. 4, str. 260—266.

94    Chudziński E Felieton. Geneza i ewolucja gatunku w: Dziennikarstwo i świat mediów. Universitas, Kraków 2000,

str. 197-204

34