Sylwia Szymczyk
Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie II SUM Pedagogika Specjalna
Nie należy nikogo przekreślać, nikogo potępiać, bo w każdym jest coś pozytywnego, ale należy dać wszystkim i każdemu możliwość rehabilitacji przez pracę naprawczą, rzetelną i uczciwą, na której nam tak zależy i która jest nam tak bardzo potrzebna.
/M. Grzegorzewska, Listy do młodego nauczyciela/
postępowania z nim, umiejętności zastosowania odpowiedniego warsztatu badawczego oraz celności obserwacji i analizy przeprowadzanych badań. Do najistotniejszych i pożądanych cech charakterologicznych pedagoga specjalnego należy zaliczyć: odpowiedzialność za wychowanka, za siebie i wobec społeczeństwa, cierpliwość, opiekuńczość, wyrozumiałość, konsekwentną i wymagającą miłość do dziecka, bezinteresowność, empatię, dojrzałość emocjonalną, dobroć, pracowitość, wrażliwość na ludzkie sprawy, wytrwałość, spokój, opanowanie, tolerancję. Tylko te cechy, będące wartościami instrumentalnymi, umożliwią akceptację jednostki ze specjalnymi potrzebami, przy uwzględnieniu jej słabości, zniekształceń, zaburzeń i barier, z któiymi boryka się na co dzień. M. Grzegorzewska (1964) w „Listach do młodego nauczyciela” podkreśla, że czynnikiem warunkującym powodzenie w pracy nauczyciela wychowawcy jest „jego miłość i płynąca z niej dobroć, która wyraża się w trosce o rozwój dziecka, jego całkowitą akceptację oraz wszechstronną pomoc w przezwyciężaniu trudności i pokonywaniu niepowodzeń.” Owa dobroć nie tylko budzi zaufanie, ale przede wszystkim gwarantuje poczucie bezpieczeństwa, zaspokaja potrzebę miłości i przynależności, pobudza aktywność, zachęca do współpracy z pedagogiem oraz poprawia samopoczucie jednostki. A wszystko to zaś warunkuje pomyślny przebieg zindywidualizowanej 13~
Proces nauczania i wychowania dzieci niepełnosprawnych jest
skomplikowanym i wielowymiarowym przedsięwzięciem. Czynnikiem
gwarantującym skuteczność i efektywność oddziaływań wychowawczych
i dydaktycznych pedagoga specjalnego są jego cechy osobowości. Pedagogika specjalna jest dyscypliną naukową o charakterze paradygmatycznym, m.in. nieustannie poszukującą odpowiedzi na pytanie, jaki tak naprawdę powinien być pedagog specjalny jako nauczyciel i wychowawca..? Analiza dorobku literackiego M. Grzegorzewskiej egzekwuje od nas koncentrację na wyodrębnionym przez nią paradygmacie człowieczeństwa, chrakteryzującym pedagoga specjalnego. Tezę wspomnianego paradygmatu stanowi myśl, że pedagog specjalny ma większe szanse wykorzystania indywidualnych predyspozycji w zawodzie wtedy, gdy realizuje swoje oddziaływania rehabilitacyjne zgodnie z wewnętrzną strukturą. Zatem dobroć i życzliwość stanowią „instrument roboczy” w działalności wychowawczej nauczyciela. Podjęcie pracy zawodowej wymaga od pedagogów nie tylko dobrego przygotowania teoretycznego i praktycznego, ale także szeregu cech charakteru, które umożliwią im stawienie czoła odpowiedzialnym i trudnym zadaniom. Racjonalne poznanie jednostki niepełnosprawnej, ocena jej sil i możliwości rozwojowych, wymaga od pedagoga bogatej wiedzy o nim samym i o sposobach Zeszyty Naukowe Pedagogiki Specjalnej, Numer 6