2588001727

małe (duże) efekty '. Wielkość poniesionych nakładów i uzyskanych efektów silnie uzależniona jest od rodzaju prowadzonej działalności. Wielkość firmy ma zatem kontekst ściśle gałęziowy.

Spośród różnych możliwości określenia nakładów zwykle wybiera się zaangażowany kapitał, aktywa oraz liczbę zatrudnionych osób. Wiele definicji zawęża się wyłącznie do ostatniego kryterium: wielkości zatrudnienia. Dotyczy to przede wszystkim rejestrów prowadzonych przez urzędy statystyczne.

Pomiar każdego kryterium może być nieprecyzyjny. Zatrudnienie można mierzyć na podstawie etatów, jak i zatrudnionych osób. Problematy czna jest kwestia współpracujących członków rodziny, którzy nie są zatrudnieni w firmie, a dla niej pracują. Uciążliwy może okazać się również pomiar zaangażowanego kapitału, bądź aktywów. Ze względu na różnie sposoby wyceny aktywów, stosowane stawki amortyzacyjne, kursy walut poprzez manipulacje księgowe można doprowadzić do istotnej zmiany ich wartości.

Kryteria ilościoyve wyodrębniania małych i średnich przedsiębiorstyy różnią się i zależą od kontekstu historycznego i gospodarczego państwa. Można by tu przytaczać przeróżne progi wartościowe zyy iązane z liczbą zatrudnionych, przy chodami, wartością majątku pochodzące z krajów Unii Europejskiej, jak i spoza Europy²⁴. Rozbieżności pomiędzy' narodowymi kryteriami są duże, a ze względu na stosoyyanie waluty narodoyyej w kryteriach ilościoyvych, są one trudne do poróyynania.

Najsłynniejsza i jedna z pieiwszych definicji małych i średnich przedsiębiorstyy, pojawiła się w Wielkiej Brytanii w 1971 roku w tak zwanym raporcie Boltona²⁵. Zaliczono yv nim do małych firm jednostki, które zatrudniają 200 pracowników, w przypadku małych zakladóyy budowlanych

²³    P. Dominiak: wyd. cyt. s. 28.

²⁴    Ciekawe może być jednak przyjrzenie się definicjom, które oboyyiązują w państyyach znajdujących się poza Unią Europejską: np. Stanów Zjednoczonych, Japonii. Rosji, gdyż daje to pewien pogląd na potencjał gospodarek tych krajów w poróyynaniu z krajami Unii Europejskiej.

W Stanach Zjednoczonych oboyyiązuje definicja przyjęta w ustawie z 1953 roku - Smali Business Act, zgodnie z którą ..małą firmą jest taka jednostka, która stanowi niezależną własność, działa niezależnie i nie dominuje na rynku, na którym operuje." Nie yyyróżnia się tam firm średnich, a do całej grapy firm zatrudniających poniżej 500 osób stosoyyany jest termin „drobna przedsiębiorczość" (smali business).

Japońska „Ustayva o małych i średnich przedsiębiorstwach" podaje osobne definicje małych i średnich przedsiębiorstyy dla poszczególnych działów gospodarki. I tak zalicza się do nich jednostki: l)w przemyśle i górnictwie zatrudniające nie więcej niż 300 pracowników o kapitale yyynoszącym nie więcej niż 100 milionów jenóyy; 2) w handlu hurtowym zatrudniające nie yyięcej niż 100 pracowników, o kapitale wynoszącym nie więcej niż 30 milionów jenów; 3) w handlu detalicznym i usługach zatrudniające nie więcej niż 50 pracowników, o kapitale yyynoszącym nie więcej niż 10 milionów jenów. Ustawa definiuje również mikroprzedsiębiorstyya: 1) w przemyśle jednostki zatrudniające nic więcej niż 20 pracowników:2) w handlu i usługach jednostki zatrudniające nie więcej niż 5 pracowników.

Problematy kę MSP w Rosji reguluje ustawa federalna z 12 maja 1995 roku o wspieraniu przez państwo malej przedsiębiorczości w Federacji Rosyjskiej. Małe przedsiębiorstwa zdefinioyyano yv niej jako jednostki komercy jne, w których kapitał statutoyyy. wkład podmiotów państyyoyyych. organizacji społecznych i religijnych oraz fundacji nie przekracza 25%, a zatrudnienie nie przekracza: 1) w przemyśle, budownictwie i transporcie 100 osób: 2) w rolnictwie i sferze naukowo-technicznej - 60 osób; 3) w handlu hurtowym - 50 osób; 4) w handlu detalicznym i usługach 30 osób. Por. B. Korkozoyyicz : Małe i średnie przedsiębiorstyya na świecie. Polska Fundacja Rozwoju i Promocji Małych i Średnich Przedsiębiorstyy. Warszawa: Wydawnictwo PARP 2000, s. 15 ²⁵J. E. Bolton Committee: Report of the Committee oflnąuiry into Smali Firms. London: HMSO 1971.

18