3289580581

ZAGADNIENIA POPIELNIC TWARZOWYCH

mogą być pominięte w naszych badaniach. Obserwowane na pewnej liczbie urn twarzowych uproszczenia przedstawienia twarzy, polegające na pominięciu jednej lub kilku jego części, spowodowało konieczność wyróżnienia takich cech, które byłyby odbiciem tego zróżnicowania. Na podstawie analizy całości materiału źródłowego dzielimy przedstawienia twarzy na cztery zasadnicze typy.

Wizerunek pełny posiada wyobrażenia wszystkich zasadniczych części ('nos, oczy, usta, uszy, łuki brwiowe). Nieco rzadziej występują rysunkowe przedstawienia zarostu, zmarszczek lub grzywki opadającej na czoło. Całość wyobrażenia twarzy odznacza się plastyką ujęcia.

Niezupełnie pełne przedstawienie twarzy wykazuje brak jednej lub dwu zasadniczych części (zwykle oczu albo ust, a rzadziej uszu). Znacznie rzadsze są wyobrażenia zarostu i zmarszczek na czole. Tego typu wizerunki cechuje jeszcze dość znaczna plastyka ujęcia.

Wizerunek niepełny składa się zwykle tylko z dwu części, którymi są najczęściej nos i uszy. Bywa on jeszcze dość starannie wykonany. Nie spotykamy już drugorzędnych szczegółów. Coraz częściej zaznacza się schematyzm w ujęciu całości wizerunku.

Wreszcie czwarty typ to zdegenerowane przedstawienie twarzy. Najczęściej wizerunek jest tutaj niejako symbolizowany przez jedną z jego części (nos lub uszy, rzadziej oczy). W sporadycznych przypadkach zaliczamy tu wyobrażenia twarzy złożone z dwu części (zwykle nos i uszy). Cechą tego typu wizerunku jest schematyzm i niestaranny sposób wykonania.

Omówiony podział jest niewątpliwie sztuczny, ma on jednak pełne poparcie w materiale faktycznym. Ponadto uzasadnia go dostatecznie konieczność uwzględnienia tego rodzaju różnic pomiędzy popielnicami twarzowymi przy ustalaniu ich klasyfikacji.

Następny etap zastosowania metody diagnozy różniczkowej do badań nad urnami twarzowymi polega na obliczeniu współczynnika asocjacji kolejno każdej cechy z pozostałymi (ryc. 2). Po dokonaniu kompletu obliczeń uzyskaliśmy dla każdej pary cech efekt ich zbieżności w postaci liczby zawartej w granicach od “1 do — 1. Wszystkie wartości dodatnie zostały zgrupowane w siedmiu niewielkich przedziałach liczbowych z osobnym oznaczeniem graficznym dla każdego. W wyniku, otrzymaliśmy diagram symetryczny (ryc. 3), zawierający przedstawione graficznie wyniki asocjacji wszystkich cech. Dla ułatwienia analizy poszczególnych zgrupowań i dla uzyskania lepszego efektu graficznego skonstruowany został diagram asymetryczny (ryc. 4). Przedstawia on w poszczególnych kolumnach kolejne najwyższe wartości względne dla zbieżności każdej cechy z pozostałymi.

Analiza diagramów pozwala wyróżnić trzy zasadnicze zgrupowania