2165574104

II wojna światowa i związane z nią zniszczenia 101

przemysłowych na 76'%, użyteczności publicznej na 40%i, a innych usług gospodarczych na 58%.

Zaludnienie miast spadło w wyniku wojny o około 45% i wynosiło w 1946 r. 170 tys. wobec 311 tys. w latach 1931—1933. Straty miast na ziemiach dawnych ibyły mniejsze niż na ziemiach odzyskanych (mapa 13), jednakże o ile (w trzech powiatach północno-zachodnich taki sam był stopień wyludnienia miast i wsi, o tyle na pozostałym obszarze województwa wieś ucierpiała znacznie mniej niż miasto. Wytłumaczenia tego stanu szukać należy w strukturze narodowościowej przedwojennych miast białostockich i fakcie wymordowania ludności żydowskiej.

Tabela 22

Zmiany ludności woj. białostockiego w latach 1931—1933—1946

Obszar	Liczba ludności w tys.		Wskaźnik zmian
	1931 — 1933	1946	1931—1933	1946
Województwo* ogółem	1188,3	917,7	100	77
miasta	310,8	170,0	100	55
Ziemie dawne województwa ogółem	1047,0	881,2	100	84
miasta	279,3	161,8	100	58
Ziemie odzyskane województwa ogółem	141,3	36,5	100	26
miasta	31,5	8,1	100	26

* W granicach obecnych, tzn. bez powiatów: grodzieńskiego, wołkowyskiego, ostrołęckiego i ostrowskiego, ale łącznie z powiatami ełckim, gołdapskim i oleckim.

Uwaga: Podział na miasta i wieś wg każdorazowego oficjalnego podziały.

Faktyczne straty były większe, gdyż w latach 1931/1933—1939, nastąpił pewien przyrost ludności. Jeśli obliczylibyśmy wskaźnik dla miast trzech powiatów północno-zachodnich, przyjmując za 100 stan z 1939 r., wyniósłby on w 1946 r. zaledwie 22.

Wprawdzie początek roku 1946 (spis przeprowadzony był w lutym) nie był momentem zakończenia wojny, a pewne zmiany, które nastąpiły w międzyczasie, skompensowały częściowo straty wojenne, jednakże nie były one tak znaczne, by nie można było mapy 13 traktować jako przedstawiającej wpływ wojny na zaludnienie miast.

W stosunku do 1939 r. liczba miast spadła o pięć, natomiast liczba osiedli miejskich aż o dwanaście. Poważnie zmniejszyła się również przeciętna ich wielkość. O ile w 1939 r. 13 miast miało 5—10 tys.