3760885223

Bogumiła Kużnicka, Albrecht Ziller, Materiałoznawstwo Opracowanie zwarte, tylko do użytku studentów kierunku MiBM, Politechniki Wrocławskiej

4. 3. 2. Umocnienie odkształceniowe

Umocnienie odkształceniowe jest jednym z najstarszych sposobów podwyższania właściwości mechanicznych materiałów metalicznych. Jego znaczenie polega na szerokim zakresie możliwych zastosowań i uzyskiwanych efektach ekonomicznych. Mianowicie, tego rodzaju umocnieniu można poddawać wszystkie materiały podlegające obróbce plastycznej na zimno, tj. metale czyste oraz stopy jednofazowe. Znaczenie ekonomiczne tej metody umacniania polega na tym, że umocnienie następuje samoczynnie w czasie kształtowania półwyrobu lub wyrobu bez dodatkowych zabiegów technologicznych.

Odkształcenie plastyczne metalu, które powstaje podczas deformacji na zimno, powoduje zmianę jego właściwości fizycznych i mechanicznych. Zmiany te objawiają się przede wszystkim wzrostem twardości, granicy plastyczności i wytrzymałości na rozciąganie, przy jednoczesnym spadku właściwości plastycznych (rys. 4-18), jak również zmianami właściwości fizycznych - obniżeniem przewodności elektrycznej i gęstości.

a)    b)

Rys. 4-18. Wpływ stopnia odkształcenia plastycznego stali, mosiądzu (Cu-Zn) i miedzi na: a) granicę plastyczności; b) wydłużenie [3]

Wielkość odkształcenia plastycznego określa ilościowo tzw. stopień odkształcenia g, który np. dla walcowania (patrz rys. 4-12) można wyrazić jako procentową względną zmianę przekroju wyrobu według wzoru: