3784495319

-    część równoważącą, przy pomocy której rozdziela się pomiędzy gminy i powiaty kwoty wpłacane do budżetu państwa przez gminy i powiaty o najwyższych dochodach podatkowych.

-    część regionalną, odgrywającą dla województw analogiczną rolę jak część równoważąca dla gmin i powiatów.

-    rezerwę subwencji ogólnej.

W pierwotnych założeniach subwencja ogólna miała spełniać dwa podstawowe cele:

-    zapewnić wszystkim JST środki na realizację ich zadań oświatowych.

-    uzupełnić dochody jednostek o niskich dochodach własnych.

Subwencja ogólna nie spełnia dziś tych funkcji - część oświatowa subwencji ogólnej pokrywa tylko część kosztów utrzymania szkół¹, mechanizmy wyrównawcze koncentrują się na wyrównaniu dochodów, nie uwzględniają natomiast naturalnego zróżnicowania kosztów wykonywania zadań samorządowych.

Przy wszystkich swoich wadach subwencja ogólna pozostaje ważnym źródłem finansowania zadań JST - w 2013 r. dochody z subwencji ogólnej stanowiły ok. 28% wszystkich dochodów jednostek samorządu terytorialnego, dla wielu jednostek o niskich dochodach udział ten jest znacznie większy.

Ze względu na znaczące zróżnicowanie potencjału dochodowego JST (możliwych do zgromadzenia dochodów własnych) subwencja ogólna musi być utrzymana. Konieczne jest jednak dokonanie daleko idących zmian w jej konstrukcji. Zmiany te zaproponujemy w końcowej części raportu.

Zasadniczą część dotacji wypłacanych jednostkom samorządu tery- Dotacje z budżetu torialnego z budżetu państwa stanowią dotacje celowe na zadania państwa zlecone. Zostaną one dokładnie zanalizowane przy omawianiu roli. jaką zadania zlecone odgrywają obecnie w finansach samorządowych.

Do tej grupy dochodów samorządowych zaliczyć należy przede Inne dotacje wszystkim dotacje przekazywane samorządom z państwowych funduszy celowych oraz od osób prawnych zaliczanych do sektora finansów publicznych. Zasadniczy problem związany z tymi dotacjami polega na tym. że każda z instytucji udzielających takich dotacji prowadzi własną politykę i stosuje własne kryteria podziału dotacji. Prowadzi to do chaosu w polityce regionalnej, chaos ten przenosi się również na politykę jednostek samorządowych.

W łącznej kwocie dochodów całego sektora samorządowego udział Struktura dochodów dochodów własnych wynosił w 2013 r. 28.3%. subwencji ogólnej - 27.9%. dotacji - 22.6%. a udziałów w obu podatkach dochodowych - 21.1%.

Bardzo znaczne są przy tym różnice w strukturze dochodów różnych grup jednostek samorządu terytorialnego. Fakt ten dobrze ilustruje zamieszczony poniżej wykres struktury dochodów różnych grup JST.

1

Wykorzystywany w algorytmie obliczania wysokości należnej jednostce samorządu terytorialnego normatyw Anonsowy A. który w założeniach miał odpowiadać standardowym kosztom kształcenia jednego ucznio w .zwyczajnej' szkole podstawowej jest dziś wielkością wyliczaną na podstawie przyjętej a priori globalnej kwoty subwencji oświatowej.