3784495475

Konrad Marciniak

W celu zapewnienia poszanowania i ochrony ludności cywilnej oraz dóbr

0    charakterze cywilnym strony konfliktu powinny zawsze odróżnić ludność cywilną od kombatantów oraz dobra o charakterze cywilnym od celów wojskowych

1    w związku z tym kierować swoje operacje jedynie przeciwko celom wojskowym.

Niemniej jednak, zgodnie z art. 49 ust. 3 Protokołu I, powyższa zasada w nim skodyfikowana stosuje się w dość ograniczonym zakresie do morskich konfliktów zbrojnych. Mianowicie, znajdzie ona zastosowanie wyłącznie do takiego konfliktu morskiego, który może dotyczyć ludności cywilnej, osób cywilnych lub dóbr o charakterze cywilnym na lądzie, zwłaszcza jeśli atak morski jest skierowany przeciwko celom na lądzie. W rezultacie więc, przedmiotowa zasada Protokołu I nie będzie miała zastosowania do „czystych” konfliktów morskich, pomiędzy statkami czy statkami a samolotami na morzu. Tak jak jednak wskazano, obecnie przedmiotową zasadę można postrzegać jako posiadającą status prawa zwyczajowego. Dodatkowo można przypomnieć, że rezolucja Zgromadzenia Ogólnego 2444 (XXIII)⁴⁸ odnosi się do omawianej zasady w sposób ogólny, jako mającej znaczenie dla wszystkich konfliktów zbrojnych⁴⁹.

Podręcznik z San Remo wyraźnie podkreśla stosowalność zasady rozróżnienia do morskich konfliktów zbrojnych w Zasadzie 39:

Strony konfliktu są zobowiązane zawsze odróżniać osoby cywilne oraz inne chronione osoby od kombatantów, a także odróżniać dobra cywilne oraz inne chronione dobra od celów wojskowych.

Przytoczona Zasada Podręcznika z San Remo jest sformułowana szerzej niż art. 48 Protokołu I, ponieważ odnosi się ona także do „innych osób chronionych” oraz do „innych chronionych dóbr”. Tym samym jest to sformułowanie bardziej kompletne, obejmujące nie tylko ludność lub dobra o charakterze cywilnym, ale także te cele, które cywilnymi nazwane zostać nie mogą, a na podstawie innych reguł prawa humanitarnego są mimo to chronione (jak np. statki szpitalne).

⁴⁸    Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych, A/RES/2444 z 19.12.1968 r., Respectfor human rights in armed conflicts, pkt 1, lit. b.

⁴⁹    Zob. też na ten temat: A. Cassese, International Law..., s. 416—417; W. H. von Heinegg, The Law of Armed Conjlict at Sea [w:] D. Fleck (red.), op. cit., s. 491-493.

344