3784495685

2) zobowiązań - wymieniając przedmioty (tytuły, instrumenty finansowe) zobowiązań składające się na dług publiczny, np. pożyczki czy zobowiązania wymagalne (odszkodowawcze, z tytułu niezrealizowanych świadczeń, itp.).

Przegląd definicji wskazuje, że w polskich encyklopediach i publikacjach ekonomicznych zakres długu publicznego jest określany różnie, przy czym często jest niesłusznie zawężany, zarówno w przypadku podmiotów władz publicznych, jak i rodzajów zobowiązań.

Ostatnio często podawana jest w literaturze polskiej definicja sformułowana przez prof. S. Owsiaka, chociaż nieraz cytowana jest tylko ta jej część, która ogranicza zobowiązania jedynie do wynikających z zaciągania pożyczek. Według S. Owsiaka „Dług publiczny najczęściej określa się ogólnie jako finansowe zobowiązanie władz publicznych (państwowych i samorządowych) z tytułu zaciągniętych pożyczek. Przyczynami powstawania długu publicznego mogą być jednak także skutki innej działalności władz publicznych”¹. Przykładowo taką przyczyną są przymusowe wywłaszczenia mienia na zasadach odpłatności, zobowiązania odszkodowawcze powstałe na mocy orzeczeń sądów, itp. S. Owsiak precyzuje więc termin „władze publiczne” poprzez wyróżnienie władz państwowych i samorządowych, a zobowiązania poprzez określenie, że są to głównie zobowiązania z tytułu zaciągniętych pożyczek, ale nie tylko.

Wielu autorów definicji długu publicznego wyłącza jednak z niego dług jednostek samorządu terytorialnego albo dług finansowy wynikający z innych tytułów niż pożyczki. A oto przykłady:

=> „Dług publiczny jest finansowym zobowiązaniem władz państwowych z tytułu zaciągniętych pożyczek na pokrycie deficytów budżetowych”².

=> „Dług publiczny, zadłużenie państwa obejmujące zobowiązania wierzycieli (krajowych i zagr.) wynikające z wyemitowania skarbowych papierów wartościowych (obligacji, bonów itp.) oraz uzyskiwanych przez Skarb Państwa kredytów bankowych, także pożyczek zaciągniętych od innych państw”³.

Część definicji ekonomicznych zawiera oczywiste błędy wynikające z niewłaściwego tłumaczenia terminów z jęz. angielskiego. Szczególnie często tłumaczy się termin „government debt”, jako „... zadłużenie państwa (rządu)”⁴. Pierwotne i podstawowe znaczenie terminu „government”, używane powszechnie w definicjach w jęz. angielskim, to „władza publiczna”, a nie państwo, a tym bardziej

4

1

   St. Owsiak, Finanse publiczne, teoria i praktyka, PWN, Warszawa 1999, str. 251.

2

   S. Marciniak (red.), Makro i mikro ekonomia, PWN, Warszawa 2002, str. 435. W tym przypadku definicja nieprawidłowo dokonuje też ograniczenia deficytu finansów publicznych do deficytu budżetowego.

3

   Internetowa Encyklopedia PWN (http://encyklopedia.wp.pl).

4

Przykładowo: Słownik pojęć ekonomicznych - Glossary of Economic Terms, Szkoła Zarządzania Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1995, s. 233. Również w publikacji: K. Marchewka-Bartkowiak, Zarządzanie długiem publicznym w krajach Unii Europejskiej i w Polsce, Biblioteka Menedżera i Bankowca, Warszawa 2003, autorka nieprawidłowo używa niektórych terminów, np. wyjaśniając dług publiczny jako „zadłużenie rządowe".