3784499274

-    kartę wejść analogowych, zawierającą wewnętrzne przekładniki prądowe, filtry itd.;

-    kartę przekaźników wykonawczych z których w zależności od typu zabezpieczenia część jest konfigurowalna a część nie przy czym jeden niekonfigurowalny (oznaczony na rysunku WD) reprezentuje wynik testów samokontroli urządzenia;

-    kartę wejść dwustanowych;

-    panel operatorski wraz z wyświetlaczem, jeśli ten jest na wyposażeniu.

-    panel komunikacji z odpowiednim portem.

Pora na ustalenie, co właściwie objęte jest samokontrolą i jaki jest jej wynik.

W roku 2002 autor referatu zwrócił się pisemnie do szeregu producentów stosowanych wówczas w kopalnianych polach SN zabezpieczeń cyfrowych, zarówno krajowych jak zagranicznych z prośbą o sprecyzowanie listy elementów zabezpieczenia objętych automatyczną kontrolą.

Wnioski z otrzymanych odpowiedzi są następujące:

-    kontrola obejmuje działanie zasilacza, procesora oraz algorytmów wewnętrznych a także komunikacji pomiędzy blokami funkcjonalnymi;

-    część zabezpieczeń wyposażona jest w dedykowane wejścia przeznaczone do kontroli ciągłości obwodów wyzwalania wyłącznika, jednak ich wykorzystanie musi zostać przewidziane przez projektanta pola rozdzielczego;

-    nie jest kontrolowana sprawność przekaźników wyjściowych;

-    nie jest kontrolowana sprawność wejść dwustanowych;

-    nie są kontrolowane przekładniki wewnętrzne na wejściach analogowych (prądowych i napięciowych);

-    niektórzy producenci tworzą na życzenie producentów pól rozdzielczych dedykowane specjalnie dla nich funkcje kontrolne, np. samoczynna okresowa kontrola obwodu filtra składowej zerowej prądu.

Jak wynika z wiedzy autora, od tamtej pory zakres samokontroli w zabezpieczeniach raczej nie uległ zmianie.

Nietrudno zauważyć, że także elementy zewnętrzne, wchodzące w obszar zdefiniowanego uprzednio układu zabezpieczeniowego, takie jak przekładniki czy wyzwalacze wyłącznika nie są kontrolowane. Świadomie przytoczono tu ponownie wyzwalacze, gdyż nawet sprawdzenie ciągłości ich obwodu nie zapewnia skutecznego wyzwolenia wyłącznika np. w przypadku ich mechanicznego zacięcia lub uszkodzenia - nie kontrolowanego - styku przekaźnika wykonawczego.

Układ samokontroli przekaźnika powoduje, iż w przypadku jej negatywnego wyniku zmienia się stan specjalnie dedykowanego i niekonfigurowalnego zestyku WD. Jednak reakcja pola rozdzielczego na wynik tej kontroli zależna jest od sposobu wykorzystania tego zestyku przez projektanta pola. W konstrukcjach dopuszczanych do pracy w wyrobiskach podziemnych powszechne jest włączanie tego zestyku w obwód wyłączania pola, jednak w projektach realizowanych dla pól powierzchniowych można spotkać przeróżne rozwiązania.

Warto przy tym zawczasu stwierdzić, że o ile samokontrola nie obejmuje szeregu istotnych dla funkcjonowania układu zabezpieczeniowego elementów zabezpieczenia, to negatywny jej wynik niekoniecznie oznacza utratę własności funkcjonalnych w stopniu uzasadniającym potrzebę automatycznego wyłączenia pola.

W związku z powyższym, w literaturze przedmiotu powszechna jest opinia, że złagodzenie trybu kontroli okresowych przy zastosowaniu zabezpieczeń cyfrowych powinno dotyczyć tych elementów, które tej samokontroli podlegają a nie całego układu zabezpieczeniowego ([7]; [12]; [13]).

Następną kwestią jest wykonywanie badań odbiorczych układów zabezpieczeniowych w modernizowanych lub nowych polach rozdzielczych. O ile badania te są na ogół wykonywane w przypadku pól wchodzących w skład większych, stacjonarnych rozdzielni, o