3784499944

umożliwia wyselekcjonowanie elementów typowych oraz określenie ich prawidłowych cech konstrukcyjnych (wymiarów, tolerancji itp.), ale również przedstawia wiele sprawdzonych i usystematyzowanych metod obliczania tych elementów.

Normalizacja

Normalizacją nazywa się opracowywanie i wprowadzanie norm. Celem normalizacji w technice jest ograniczenie zbędnej różnorodności produkowanych przedmiotów oraz porządkowanie i ujednolicanie oznaczeń technicznych, słownictwa, rodzaju materiałów oraz całych wyrobów. Umożliwia to zmniejszenie liczby rodzajów wytwarzanych części oraz podwyższenie ich jakości, a także produkowanie wielu części maszyn w wielkich seriach przez wyspecjalizowane zakłady. Normalizacja zapewnia również znaczną zamienność części, z korzyścią dla obsługi i naprawy maszyn, w których są stosowane.

Dokument techniczno-prawny dotyczący konkretnego wyrobu lub ich grupy nazywa się normą. W Polsce całością prac normalizacyjnych zajmuje się Polski Komitet Normalizacyjny (PKN). Opracowuje on, ustanawia i wydaje normy. Funkcję koordynatora międzynarodowego spełnia Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna (ISO).

Normy są identyfikowane na podstawie oznaczenia o symbolicznym zapisie. Do lat dziewięćdziesiątych ubiegłego stulecia obowiązywał np. zapis: PN-89/M-01146, co oznacza: PN-89 - Polska Norma ustanowiona w 1989 roku; M - dziedzina (litera M dotyczy przemysłu maszynowego), a liczba 01146 - numer danej normy. Obecnie obowiązują oznaczenia (przykład): PN-EN ISO 5854:2002, gdzie PN-EN ISO określa Polską Normę wprowadzającą normę europejską, będącą normą Międzynarodowej Organizacji Normalizacji ISO, 5854 to numer normy, a 2002 - rok jej ustanowienia. Wszelkie wskazówki odczytywania oznaczeń norm znajdują się w katalogu PKN lub witrynie internetowej PKN.

W Polsce są stosowane również normy branżowe (BN), które obowiązują w określonej branży (np. w budownictwie) oraz normy zakładowe (ZN), obowiązujące jedynie w obrębie jednego przedsiębiorstwa.

W związku ze współpracą międzynarodową oraz przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej od 1996 r. setki norm jest skatalogowanych według Międzynarodowej Klasyfikacji Norm - ICS. Jest to klasyfikacja trójpoziomowa. Najpierw występuje dziedzina, np. 25 -Przemysł maszynowy, potem grupa tematyczna: 25.040 - Zauto-

211

8.2

unifikacja

www.wsip.com.pl