Mówimy o zdaniach analitycznych wtedy, gdy nie możemy mu zaprzeczyć, gdyż jest ono prawdziwe, lub fałszywe na mocy użytych w nim słów.
Przeciwieństwo zdań analitycznych - zdania syntaktyczne.
Zdanie analityczne - wystarczy, że znamy słowa („kwadrat jest to czworobok”).
Koncepcje prawdy
Klasyczna koncepcja prawdy/korespondencyjna koncepcja prawdy/teorie zgodności VERITAS EST ADAEQUATIA REI ET INTELLECTUS - prawdziwość zdania polega na jego zgodności z rzeczywistością. Zdanie „Jan kocha Zosię” jest prawdziwe kiedy Jan kocha Zosię.
Czym ta zgodność ma być?
o Analiza ontologiczna (byt). Jak zdefiniować?
■ Alfred Tarski - semantyczna koncepcja prawdy.
■ Sceptycy - proszę podać kryterium, kiedy ta zgodność występuje.
Kryterialne koncepcje prawdy
Podają pewne kryteria (jedyna koncepcja niekryterialna - klasyczna koncepcja prawdy). Zdanie „P” jest prawdziwe, gdy spełnia kryterium X.
Koncepcja prawdy jako oczywistość (Kartezjusz). COGITO ERGO SUM (musi być to powiedziane w pierwszej osobie) - jest to myśl tak jasna, że nie da się temu zaprzeczyć.
Koherencyjna (spójnościowa) koncepcja prawdy - zdanie jest prawdziwe wtedy i tylko wtedy, gdy jest spójne ze zdaniami dotąd uznawanymi za prawdziwe. Antykomunikatywizm (niekryterialna - klasyczna koncepcja prawdy).
Pragmatyczna teoria - zdanie jest prawdziwe, gdy jest pożyteczne, uznaj za prawdziwe, które przynoszą Ci korzyści (nie zabijaj - zdanie pożyteczne).
Teoria zgody powszechnej/ teoria konsensualna prawdy (wymyślona dla dyscyplin humanistycznych) - zdanie jest prawdziwe, gdy wszyscy się na nie zgadzają.
o Zdanie jest prawdziwe, gdy wszyscy rozsądni ludzie by się zgodzili, że jest prawdziwe.
o Rozszerza zakres zdań w stosunku do zdań, które możemy uznać za prawdziwe.
Większość przyjmuje klasyczną koncepcję prawdy.
Język KRZ
p; q; r; s - zmienne zdaniowe
Funktory prawdziwościowe (ekstensjonalne) - spójniki
Negacja ~p p ~p
„nieprawda, że” 1 0
0 1
9