wania uszkodzeń potrzebne są wiarygodne dane o funkcjach roboczych poszczególnych elementów i warunkach ich pracy, co wiąże się z potrzebą klasyfikacji urządzeń.
Urządzenia można podzielić pod różnymi względami na klasy, rodzaje i typy, przy czym w aspekcie badań wygodnie jest stosować podział przedstawiony w tablicy 1.
W urządzeniach technicznych można wyróżnić :
* elementy aktywne, które bezpośrednio uczestniczą w przemianie energii, przekazywaniu mocy, przetwarzaniu rodzajów ruchów roboczych na inne ich rodzaje, przenoszeniu obciążeń, itp.;
* elementy bazowe, które ustalają prawidłowe rozmieszczenie elementów aktywnych oraz elementów wspomagających, np. korpusy, prowadnice, ramy;
* elementy wspomagające, które zabezpieczają urządzenia od przeciążeń lub przekroczenia stanów granicznych.
TABLICA 1 Klasyfikacja urze |
tdzeń. |
Kryterium klasyfikacji |
Klasa urządzeń |
1. Wymóg planowania eksploatacji |
urządzenia podstawowe urządzenia pomocnicze |
2. Wzgląd cybernetyczny |
urządzenia energetyczne (przetwarzające energię) urządzenia informatyczne (przetwarzające informacje) |
3. Wzgląd prakseologiczny |
urządzenia I rodzaju (podstawowe ze względu na cel) urządzenia II rodzaju (zabezpieczające) |
4. Krotność użytku |
urządzenia jednokrotnego użycia urządzenia wielokrotnego użycia |
5. Zdolność do poruszania się |
urządzenia przewoźne (samoprzewoźne) urządzenia stacjonarne |
6. Podatność na naprawę |
urządzenia naprawialne urządzenia nienaprawialne |
7. Liczba realizowanych funkcji |
urządzenia jednofunkcyjne urządzenia wielofunkcyjne (kombajny) |
Przydatność każdego obiektu określa zbiór jego cech i charakterystyk związanych z jego przeznaczeniem oraz wymagania eksploatacyjne. Wymagania w stosunku do poszczególnych cech i charakterystyk obiektu zmieniają się w czasie, zależnie od postępu technicznego i zapotrzebowania społecznego.
Sprecyzowanie funkcji użytkowych oraz przeprowadzenie klasyfikacji cech (własności) obiektu jest możliwe metodami badawczymi. Najczęściej stosowany jest następujący podział cech (rys.2.1):
* cechy krytyczne, decydujące o stopniu zagrożenia dla życia lub zdrowia ludzkiego, zagrożeniu środowiska, zagrożeniu układów współpracujących oraz całkowitej utracie wartości użytkowej obiektu (wyrobu), podlegające monitorowaniu;
* cechy ważne, posiadające istotne znaczenie dla oceny stanu (przydatności) obiektu, określające zagrożenia dla konstrukcji, zmieniające się odwracalnie w czasie eksploatacji;
* cechy małoważne, powodujące nieistotne i odwracalne zmniejszanie efektywności funkcjonowania obiektu.
Przedstawione cechy ze względu na metodę oceny można podzielić na: