Mgr inż. M. Potoczny
Ćwiczenie I: Badanie sprawności mechanizmu śrubowego Ćwiczenie II: Badanie nośności złącza śrubowego napiętego wstępnie
Pytania kontrolne znajdują się na stronie: http://home.agh. edu.pl/potoczny/pkm-laboratorium.htm
Materiały dotyczące Ćwiczenia I, dot. Mechanizmu śrubowego znajdują się w skrypcie:
M.Porębska, M.Warszyński - Laboratorium z Podstaw Konstrukcji Maszyn (ćwiczenie laboratoryjne 6)
ĆWICZENIE II INSTRUKCJA
2. Cel ćwiczenia:
- porównanie dokładności i powtarzalności napinania śrub kluczem dynamometrycznym i napinaczem hydraulicznym
- określenie wpływu zatłuszczenia (zabrudzenia) powierzchni gwintu i powierzchni oporowych śrub na nośność złącza.
3. Wstęp:
Połączenia śrubowe, aby mogły spełniać odpowiedzialną rolę muszą być wstępnie zaciśnięte z odpowiednią silą. Silę tą wywołuję się wprowadzając naprężenia rozciągające z zakresu sprężystego w śrubach.
Najpopularniejszym i najprostszym sposobem wprowadzania określonego napięcia w śrubach jest dokręcanie odpow iednim momentem nakrętki na śrubie za pomocą klucza dynamometrycznego. Metoda ta jest łatwa i bardzo skuteczna ale niedokładna. Z powodzeniem jest stosowana w niezbyt odpowiedzialnych śrubowych złączach z wy maganą niewysoką siłą zacisku. Jednak zjawiska jakie występują podczas dokręcania nakrętki, powodujące znaczny rozrzut wielkości napięcia, nawet przy przyłożeniu momentu o dokładnej wartości, mogą dyskwalifikować tą metodę dla złącz o dużej odpowiedzialności [2,3],
Inną, coraz częściej wykorzystywaną metodą napinania śrub jest wykorzystanie napinaczy hydraulicznych, cechujących się znacznie wyższą dokładnością i powtarzalnością wartości napięcia. Napięcie wywoływane jest specjalnym siłownikiem hydraulicznym po czym jest ono blokowane nakrętką dokręconą niewielkim momentem. Po odjęciu czynnika wymuszającego zacisk pozostaje praktycznie na poprzednim poziomie.
3.1. Charakterystyka podstawowych metod napinania śrub
Wykonanie złącza śrubowego z napięciem wstępnym wymaga obliczenia jego wartości w etapie projektowania a następnie określenia wartości napięcia jakie jest uzyskiwane w śrubach w trakcie realizacji połączenia. Niestety bezpośredni pomiar napięcia śruby jest w normalnych warunkach trudny, toteż stosuje się metody pośredniego określenia jego wartości przez pomiar innych w ielkości fizycznych. Najpowszechniejszą metodą tworzenia złącza śrubowego z zadaną wartością napięcia jest przyłożenie do nakrętki określonego momentu dokręcającego za pomocą klucza dynamometry cznego. Jednak metoda ta nie jest zbyt dokładna, ponieważ moment dokręcenia nie określa wprost napięcia w śrubie, ale jest wynikiem oddziaływania zmiennych o charakterze losowym. Na wahania momentu wpływa wiele czy nników, który ch precyzy jne wyznaczenie jest niezwykle trudne albo nawet niemożliw e. Są to miedzy innymi: tarcie statyczne