10 1. Rynek kapitałowy, wiadomości wstępne
• zerokuponowe (bezodsetkowe);
na giełdzie warszawskiej są w obrocie dwuletnie OKramrr.
Obligacje o zmiennym oprocentowaniu dzielą się na:
• floating, adjustable - wysokość oprocentowania jest ustalana na początku okresu oprocentowania;
na giełdzie warszawskiej są w obrocie: WZmmrr (wieloletnie), DZmmrr (dziesięcioletnie) i TZm-mrr (trzyletnie).
• indeksowane - wysokość oprocentowania jest ustalana na koniec okresu oprocentowania, np. w zależności od wskaźnika inflacji.
Uwaga. W sierpniu 2004 roku Ministerstwo Finansów wyemitowało indeksowane obligacje skarbowe o nazwie skróconej IZ0816 i terminie wykupu w dniu 24 sierpnia 2016 roku, które zostały dopuszczone do obrotu giełdowego. Ich oprocentowanie jest stałe i wynosi 3% w skali rocznej. Natomiast wartość nominalna jest zmienna i podlega comiesięcznej indeksacji w oparciu o miesięczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych GUS. Odsetki (kupony), od wartości nominalnej zindeksowanej na dzień wypłaty, wypłacane są raz w roku (24 sierpnia) . W związku z powyższym kwoty odsetek są zmienne.
1.3. Ćwiczenia — Plany spłaty długów: metoda amortyzacji
Na ćwiczeniach zostanie omówiona podstawowa metoda spłaty kredytu zwana metodą amortyzacji.
Metoda amortyzacji opiera się na podziale czasu życia kredytu (długu) na okresy odsetkowe (na ogół równe). Odsetki nalicza się na koniec każdego okresu na podstawie zadłużenia z początku okresu. Przepływy gotówki (spłaty, raty, kupony itp.) w trakcie okresu są kumulowane i dlatego zazwyczaj odbywają się tylko na końcu okresu.
W każdej zapłaconej racie wyodrębnia się dwie kwoty - spłacającą kapitał i spłacającą odsetki. Zarobione przez pożyczkodawcę odsetki podlegają opodatkowaniu. Jeśli, w którymś okresie nie następuje przepływ gotówki lub nie wystarcza on na pokrycie odsetek, to powiększa się kwota zadłużenia (saldo długu). Wówczas mamy do czynienia z amortyzacją negatywną.
Okresy odsetkowe, stopy zwrotu, wielkości spłat mogą być, ale nie muszą,ustalone w momencie zawarcia umowy. Na przykład według US-rule okresy odsetkowe wyznaczane są przez spłaty kredytobiorcy. Jeśli suma wpłat w danym okresie przewyższy narosłe odsetki, okres ten zostaje uznany za zakończony.
Schemat powyższy naszkicowany jest oczywiście bardzo ogólnie.
Na konkretnym przykładzie, prześledzimy teraz jak wygląda plan spłaty kredytu zgodnie z metodą amortyzacji. Ograniczymy się do kredytu z jednorazową wypłatą bez prowizji i kosztów manipulacyjnych.
Przyjmijmy następujące oznaczenia:
K - wysokość zaciągniętego kredytu,
n - liczba okresów, na które podzielono czas życia kredytu, ri - stopa procentowa w i-tym okresie, i — 1,2,... n,
O i - odsetki naliczone w i-tym okresie, i = 1,2,... n,