Słowa kluczowe: bezpieczeństwo wewnętrzne, uwarunkowania polityczne, zagrożenie, politologiczna analiza systemowa
1. Bezpieczeństwo wewnętrzne państwa w XXI wieku
Problematyka bezpieczeństwa wewnętrznego Polski rzadko jest przedstawiana w literaturze naukowej w ujęciu politologicznym. Tymczasem wydaje się, że XXI wiek niesie ze sobą nowe uwarunkowania, które każą patrzeć - nie tylko na bezpieczeństwo wewnętrzne Polski, ale także innych państw obszaru Euro - Adantyckiego - w zdecydowanie szerszej perspektywie niż dotychczas. Ujęcie politologiczne bezpieczeństwa wewnętrznego odnosi się do państwa z uwzględnieniem różnych płaszczyzn jego oddziaływania, w tym płaszczyzny politycznej, gospodarczej i społecznej1.
Większość badaczy jako początek „nowej ery” w zakresie bezpieczeństwa wewnętrznego określa rozpad świata dwubiegunowego (upadek ZSRR i bloku socjalistycznego)2. Głównych źródeł zagrożeń bezpieczeństwa wewnętrznego przestano upatrywać w konflikcie Wschód -Zachód3. Pojawiły się również koncepcje traktujące bezpieczeństwo wewnętrzne i zewnętrzne państwa jako całość. Przykładowo szkoła kopenhaska, której jednym z przedstawicieli jest Barry Buzan zakłada, że po rozpadzie dwubiegunowego świata, bezpieczeństwo państwa należy traktować holistycznie ze względu na internacjonalizację zagrożeń4. Uznano, że dynamicznemu rozprzestrzenianiu się podlegają takie kwestie jak: handel bronią czy narkotykami, przestępczość zorganizowana, korupcja, nielegalna imigracja, itd. Zagrożenia stają się globalne i wspólne dla wielu państw. W płaszczyźnie międzynarodowej podejmowane są działania, które umacniając bezpieczeństwo jednego państwa, służą również bezpieczeństwu innych. Bezsprzecznie istotnym wydarzeniem, które wpłynęło na takie pojmowanie bezpieczeństwa wewnętrznego był atak na World Trade Center, który miał miejsce 11 września 20015.
„Nowa era” w zakresie bezpieczeństwa wewnętrznego państwa wpłynęła również na rozumienie, czym jest zagrożenie. Niezależnie od różnych podejść badawczych, zagrożenie
2
S. Sulowski, O nowym paradygmacie bezpieczeństwa w erze globalizacji, w: Bezpieczeństwo wewnętrzne państwa. Wybrane zagadnienia, red. S. Sulowski, M. Brzeziński, Elipsa, Warszawa, 2009, s. 16
Ibidem, s. 13
K. Marczuk, Bezpieczeństwo wewnętrzne w poszerzonej agendzie studiów nad bezpieczeństwem, w: Bezpieczeństwo wewnętrzne państwa. Wybrane zagadnienia, red. S. Sulowski, M. Brzezińki, Elipsa, Warszawa, 2009, s. 75
R. Floyd, Humań Security and tlie Copenhagen School 's Securitization Approach: Conceptualizing Humań Security as a Securitizing Move, „Humań Security Journal”, vol. 5, Winter 2007, s. 38
S. Sulowski, op.cit. s. 20.