144 6. Zagadnienia kierowania i zarządzania bezpieczeństwem wewnętrznym
lityków i polityki konkretnego podmiotu — to, jakie cele, dlaczego te i w jaki sposób, /.godnie z jakimi normami i zasadami dana polityka (jej podmiot) będzie realizowała. Najwyższym i wspólnym dla poszczególnych warstw układem odniesienia, źródłem i determinantem przyczyn i motywów są realia otaczającego nas świata, rzeczywistość pierwotnej i wtórnej (cywilizacyjnej) przyrody, która zrodziła takie, a nic inne kultury. Cała analizowana sekwencja musi być w owych realiach osadzona możliwie głęboko (warunek racjonalności merytorycznej), a jednocześnie prowadzić do ich przekształcania zgodnie z naszą wolą, potrzebami i aspiracjami. Musi też uwzględniać relatywnie (i paradoksalnie wobec tempa i skali przyrostu naszej wiedzy) coraz większy zakres swoich ograniczeń, niepewności i niewiedzy.
Dopiero tak szerokie postrzeganie polityki oraz pochodnych od niej i służących jej, ale też oddziałujących na nią strategii i taktyki pozwala właściwie rozumieć istotę polityki, jej treść, warunki oraz formy, metody, mechanizmy i narzędzia, źródła takich, a nie innych decyzji, postaw i działań politycznych1.
Zmodyfikować też należy wcześniejsze, linearne postrzeganie kolejnych elementów sekwencji (rysunek obok). Wprowadzić należy do tego ujęcia relacje komplcmen-lamości i sprzężenia zwrotnego, wspólnego tła - działania, z którym wszystkie elementy są związane i któremu służą. Konkretną taktykę postrzega się więc w jej powiązaniu z pewną określoną strategią. To jest taktyka określonej, tej strategii.
Kolejno - strategia jest strategią konkretnej, tej polityki, itd. aż do osadzenia całej sekwencji w święcie rzeczywistym (lub hipotetycznym).
Inne, szczególnie użyteczne w odniesieniu do kwestii projektowania slruktor kierowniczych i wykonawczych oraz planowania w obszarze subdomen i funkcji jest wyróżnienie sfery polityki na tle głównych funkcji organizacyjnych oraz poziomów zarządzania organizacją. Czyni to najwyraźniej L. Krzyżanowski (rysunek na następnej stronie). Jak twierdzi ów autor: „rozróżnienie sfer polityki i zarządzania ukazuje logikę kierowania organizacją i wprowadza w niej niezbędny lad”2.
ŚREDNI
NAJWYŻSZY
NlZSZY
ZASILANIE PRODUKCJA ZBYT
USŁUGI
Polityce organizacyjnej przywołany autor przypisuje następujące, wyróżniające ją funkcje i role:
- formułowanie celów;
- ustalanie strategii;
- podejmowanie decyzji strategicznych dotyczących:
• inwestycji rozwojowych,
• finansowania inwestycji,
• wprowadzania nowych wyrobów i technologii,
• zasadniczych zmian dotyczących:
° zakresu działalności,
» metod wytwarzania,
» struktury produkcji,
» wytyczania głównych rynków zbytu,
° ramowych rozwiązań typu: statut, system motywacyjny itp.,
• tworzenia lub likwidowania jednostek,
• podziału lub likwidacji firmy,
• zrzeszania się, łączenia, aliansów itp.,
• obsady zarządu i pola jego swobody decyzyjnej,
• podziału dochodów172.
Wyraźnie określona w przedstawionym ujęciu logika kierowania, wyróżniająca (ale nieoddzielająea) funkcje kierownictwa politycznego oraz zarządcze, wyznacza właściwe 3
Bardzo interesującą, szerszą wykładnię nadrzędnych, w tym kulturowych i socjopsychologicznych uwarunkowań polityki przedstawiono w odniesieniu do konkretnych przykładów w: T.G. Ash. Wolny świni. Dlaczego kryzys Zachodu jest szansą naszych czasów. Znak, Kraków 2005 oraz P.M. Kennedy, Mocarstwa świata..., op.cit., a także: R. Kagan, Polega i raj. Ameryka i Europa w nowym porządku świata. Studio limka, Warszawa 2003.
1,1 L. Krzyżanowski, Podstawy nauk.... op.cit., s. 271.
Tamże.