CCF20110308089

178 6. Zagadnienia kierowania i zarządzania bezpieczeństwem wewnętrznym

Spróbujmy natomiast znaleźć - korzystając np. z internetowych bibliotek, baz danych - dokumenty formalne (strategie, doktryny) poświęcone bezpieczeństwu wewnętrznemu... Znajdziemy tylko pojedyncze przypadki i to bardzo okrojonego podejścia. Efekt dość zdumiewający i paradoksalny w kontekście powszechnie właściwie postrzeganej relacji między tymi obszarami (pierwszeństwo polityki wewnętrznej), jak i współczesnej oraz prognozowanej rangi, roli, znaczenia, a także częstotliwości występowania problematyki bezpieczeństwa wewnętrznego w życiu i rozwoju państw, wspólnot, organizacji. Paradygmaty, dogmaty, kultura i przekonania właściwe ładowi, problemom i optyce dwubiegunowego świata zdają się trwać w najlepsze. Dodajmy do tego ogromną złożoność, wieloprzedmiotowość, różnorodność problematyki bezpieczeństwa wewnętrznego, brak wzorców, doświadczeń, sprawdzonych metod, słabość teorii i know-how, a sprawa stanic się bardziej zrozumiała, choć nieusprawiedliwiona.

Opisywane zjawisko powoduje częste przypadki rozwiązań, w których państwa formułują strategię bezpieczeństwa oraz strategię obrony (obronności) albo łączą treści obydwu dokumentów, koncentrując się przy tym na zagadnieniach militarnych, natomiast pozostałe zagadnienia pozamilitarne, pozaobronne są nieunormowane doktrynalnie, rozproszone w kompetencjach niezliczonych instytucji, wykonawców, mało skoordynowane i niezweryfikowane pod kątem służebności wobec wyzwań, celów, misji narodowych²¹⁷.

³¹⁷ Kwestię tę w odniesieniu do USA szerzej opisuje m.in. K. Sikorski w: Amerykańsku’doświadczenia wprowadzeniu przeglądów strategicznych, Seminarium w IBK, 26.03.2009, www.ibk. W amerykańskim najnowszym podejściu bezpieczeństwo narodowe ogniskuje się na dwóch rozdzielnych obszarach - obronności (obrony) narodowej oraz. bezpieczeństwa kraju (bezpieczeństwa „w domu”). W roku 2009 zostały rozpoczęte dwa nowe przeglądy strategiczne: Czteroletni Przegląd Roli i Misji (Ouadrcnnial Roles and Missions Rcview - QRMR) prowadzony przez Departamentu Obrony oraz Czteroletni Przegląd Bezpieczeństwa Krajowego (Quadrcnnial Homcland Security Rcvicw QIISR) prowadzony przez Departament Bezpieczeństwa Krajowego. Ponadto trzeba zaznaczyć, żc kwestie homeland security zdominowane są zagadnieniami obronnymi (głównie antyterrorystycznymi - zob. Homeland Defense Slralegy 2007), inne problemy właściwe bezpieczeństwu kraju, bezpieczeństwu wewnętrznemu są traktowane wycinkowo, ogólnikowo i marginalnie. Inicjator prac nad nową ustaną, członek Izby Reprezentantów James Langcvin, legitymujący się znacznym doświadczeniem członek trzech ściśle związanych z problematyką bezpieczeństwa Komisji: Wywiadu, Bezpieczeństwa Krajowego oraz Sił Zbrojnych (co stwarza rzadką, ogólną perspektywę spojrzenia - C.R.) w swoim wystąpieniu na Forum Izby Reprezentantów zwróci! uwagę, żc chociaż Stany Zjednoczone posiadają wiele sił i środków oraz zdolności zapewniających realizowanie celów bezpieczeństwa narodowego, to postęp w procesie ich integrowania nie jest zadowalający. Powołując się na swoje doświadczenia z pracy w komisjach, wyraził głębokie zaniepokojenie zaobserwowanymi tendencjami. Jego zdaniem instytucje (ministerstwa, agencje itp.) realizujące zadania w obszarze bezpieczeństwa narodowego mają tendencje do koncentrowania się na swoicli własnych programach i inicjatywach, tracąc z pola widzenia szersze strategiczne cele, co może prowadzić do bardzo niekorzystnych sytuacji. James Langcvin zgłosił konieczność ustawowego ujęcia m.in. kwestii: oceny zdolności departamentów i agencji do planowania strategicznego oraz prowadzenia działań związanych z bezpieczeństwem narodowym wspólnie z innymi departamentami i agencjami; idcntytikacji wszelkich elementów siły narodowej potrzebnych do implementacji strategii bezpieczeństwa oraz opis istniejących środków i zdolności dostępnych USA (włączając środki i zdolności polityczne, wojskowe, ekonomiczne, wywiadowcze, prawne, kulturowe i edukacyjne); opisu, jak rząd federalny będzie koordynował elementy siły narodowej pomiędzy departamentami i agencjami, aby uzyskać jedność wysiłków w osiąganiu celów strategii bezpieczeństwa; podziału kompetencji pomiędzy departamentami (ministerstwami) i agencjami rządu federalnego (określenia, które z nich będą odpowiedzialne za osiąganie poszczególnych celów). Podkreślić przy tym należy, żc w podejściu amerykańskim obszar homeland defcncc jest daleko węższy niż znaczenie nadawane przez nas pojęciu bezpieczeństwa wewnętrznego. Odrębnego dokumentu normatywnego obejmującego całość kwestii bezpieczeństwa wewnętrznego w USA brak.

Po (ej ważnej dla istoty problemu konstatacji wróćmy do kwestii określenia pojęcia polityki bezpieczeństwa wewnętrznego. Najprostszym sposobem będzie w sensie logicznym połączenie znaczeń nadawanych „polityce” oraz „bezpieczeństwu wewnętrznemu”, odniesienie treści polityki do specyficznej zawartości (istoty, obszaru, misji, wamnków) domeny bezpieczeństwa wewnętrznego (poniżej). Wykorzystać tu możemy różne zapisy definiujące politykę, ponieważ każdy z nich wnosi istotny punkt widzenia, aspekt. Definicję bezpieczeństwa wewnętrznego przytaczamy w podanym uprzednio pełnym, szerokim zapisie. Łącząc wybrane znaczenia polityki z definicją bezpieczeństwa wewnętrznego otrzymujemy różne możliwości nadania określonego znaczenia polityce bezpieczeństwa wewnętrznego.

Uogólniając znaczenie subterminu „polityka” (wybierając jedno z definiendum), postulujemy następujące określenie definiujące termin będący głównym przedmiotem naszego zainteresowania:

Polityka bezpieczeństwa wewnętrznego (sensu largo) - całokształt prowadzonej przez upoważnione organy podmiotu działalności o charakterze reaktywnym, adaptacyjnym lub kreatywnym, podporządkowanej realizacji jego interesów w dziedzinie bezpiecznego bytu i bezpiecznego rozwoju zgodnie z przyjętą linią i strategią,