CCF20110308074

148 6. Zagadnienia kierowania i zarządzania bezpieczeństwem wewnętrznym

Pierwszy - to szybko postępujący i rozprzestrzeniający się proces przemieszczania się ośrodka rzeczywistej władzy w organizacjach. Przemieszczanie to następuje w kierunku z góry w dół, wzdłuż osi piramidy struktury organizacyjnej (rysunek powyżej). Czynniki i wskaźniki władzy (rola, zakres wpływu, swoboda decyzji, możliwości sprawcze, odpowiedzialność) przekazywane są (stopniowo lub permanentnie, dobrowolnie lub w sposób wymuszony, wolniej lub szybciej w różnych sferach, sektorach, segmentach działalności i typach organizacji) w dół aż do poziomu zarządzania taktycznego, do najniższych poziomów struktury władzy. Prowadzi to do stopniowego pokrywania się hierarchii szczebli struktury organizacyjnej z hierarchią szczebli władzy.

Proces ten nie jest następstwem jakiegokolwiek świadomego, celowego wprowadzania nowej koncepcji polityki czy zarządzania, lecz rezultatem „oddolnego parcia praktyki" podejmującej i rozwiązującej rzeczywiste problemy w równie rzeczywistych (a nie chcianych lub planowanych) warunkach.

Trzeba podkreślić, że sfera bezpieczeństwa, a szczególnie bezpieczeństwa wewnętrznego oraz cywilnego, była i jest obszarem, w którym owo parcie praktyki i przemieszczanie się władzy wystąpiły najsilniej i najwcześniej. W coraz częstszych i groźniejszych sytuacjach zagrożeń naturalnych, katastrof, wypadków, właśnie rzeczywiste warunki, kluczowy w nich wymóg elementarnej sprawności i efektywności działań wymusiły zerwanie gorsetu tradycyjnej hierarchii władzy.

MISJA, WIZJA

( KIT,, STRATEGIA

DECYZJE, PLANY, PROGRAMY, ZASADY, NORMY

ODPOWIE

DZIALNOŚĆ

WYKONANIE

STRUKTURA

CELE POUT,-STRAT, PRIORYTETY, minimum NORM i ZASAD realizacyjnych

MISJA, WIZJA

WYKONANIE

Z reguły trudny, hamowany, napotykający na liczne bariery (w tym najtrudniejsze do pokonania świadomościowe, kulturowe, osobowościowe) proces delegacji uprawnień, możliwości wpływu, poszerzania pola swobody decyzyjnej niższych szczebli (oraz praw do „ojcostwa sukcesu”...), systematycznie postępując, prowadzi do zarysowanego na powyższym schemacie rozkładu ról i funkcji. Dotychczasowym „władcom udzielnym" na szczycie piramidy - politykom i strategom organizacji i systemów pozostaje w rezultacie opisywanego procesu rola głównie:

-    określania priorytetów i celów ogólnych (polityczno-strategicznych); stanowienia niezbędnych tylko norm i zasad (reguł) wykonawczych;

-    pozyskiwania, utrzymywania oraz generalnej alokacji głównych zasobów.

I tyle. Reszta należy do tych (poziomów władzy, decydentów) na niższych poziomach strukturalnych, którzy będąc bliżej rzeczywistości - widzą lepiej i rozumieją więcej, mogą reagować i działać bez straty czasu, same odpowiadając za to, co same spowodowały.

Nawet dotychczasowa samowładność w określaniu kluczowych podstaw działania - misji oraz wizji organizacji uległa zdecydowanemu rozproszeniu. Zastąpiła ją refleksja i projektowanie wspólne, z udziałem wszystkich uczestników organizacji oraz jej otoczenia społecznego. Dzięki temu misja i wizja mogły stać się bardziej „nasze”, a nie „ich”. Dzięki temu wyzwolone zostały olbrzymie rezerwy woli, mądrości, aktywności, zaangażowania i współodpowiedzialności¹¹⁵.

Pozostałe czynniki-wskaźniki władzy - wytyczanie konkretnych kierunków działania, podejmowanie decyzji o czasie, formie i sposobie działania, wykorzystaniu zasobów, ^m Szerzej o tych procesach m.in. C. Rutkowski, Zarządzanie strategiczne..., op.cil. oraz tenże, Polityka i strategia organizacji..., op.cit.