168 6. Zagadnienia kierowania i zarządzania bezpieczeństwem wewnętrznym
norm prawnych, nawet konstytucyjnych) będą jednak celowe, a niekiedy - konieczne. Przykładem może być planowanie polityki i strategii działań związanych z realizacją fundamentalnych (żywotnych) interesów narodowych, determinujących przetrwanie, byt i podstawowe warunki rozwojowe. Jakiekolwiek zmiany budżetowe, modyfikacje założeń politycznych nie mogą w tym obszarze stanowić problemu.
Skonkretyzowane ujęcie procesu polityczno-strategicznego, jego strukturę i relacje wewnętrzne w odniesieniu do obszaru bezpieczeństwa i jego domen, ilustruje poniższy schemat. Ujęcie to - jako ogólna metoda - jest właściwe dla każdego podmiotu dysponującego instrumentami siły oraz „niesiły”. W odniesieniu do konkretnego przypadku sytuacji planistycznej sekwencja działań na poziomic polityczno-strategicznym prowadzi od identyfikacji problemów, przez określenie charakteru i celu działań koniecznych do ich rozwiązania, do wyboru ogólnej koncepcji działań (w tym: wewnętrznych -zewnętrznych) i określenia wykonawców (wojskowi - cywilni), zasad, norm i zasobów realizacyjnych.
Zwraca uwagę wielość pól mogących generować wyzwania, problemy bezpieczeństwa. To już nic tylko właściwe klasycznej szkole zarządzania prognozy zmian w otoczeniu, do których trzeba się dostosować, ale coraz częściej i w coraz większym stopniu potrzeby wynikające z woli realizacji własnych interesów, własnych zamiarów kształtowania pożądanych stanów, procesów, kreowania ich.
Coraz częściej też stymulatorem aktywności jawi się niewiedza, wobec której jedyną zmienną zależną, regulowaną staje się sam podmiot - jego kształt, struktura, zdolności, aktywność’03.
Łącząc powyższe nurty naszej refleksji nad strukturą procesu polityczno-strategicznego oraz zestawiając go z ogólną logiką procesy decyzyjnego, otrzymujemy poniższy, konceptualny model metody (rysunek).
Narzędziem i środkiem stosowanym w metodyce planowania strategicznego do budowy informacyjnej bazy prac koneepcyjno-decyzyjnych, formułowania strategii działań, powinien być system przeglądu strategicznego (przeglądów Strategicznych)204. W dokumencie doktrynalnym sil zbrojnych USA JP-5.0 Doctrine for Planning Joint Operations przegląd strategiczny określony jest jako: „ciągły proces, w ramach którego prowadzi się ocenę środowiska strategicznego pod kątem identyfikacji czynników mających wpływ na strategię bezpieczeństwa państwa, implikujących zmiany w tej strategii”205.
** Szerzej o lej nowej i ważnej dla wszelkich systemów i organizacji bezpieczeństwu kwestii m in. K. Oblój, Zarządzanie strategiczne, op.cil.
IW „Strategia nic może obejść się bez diagnozy politycznej, stanowiącej podstawową hipotezę, na której będzie budowana akcja" - opinia A. Boaul'rc'a jest trudna do podważenia. Zabieg powyższy, owa ocena, obejmować powinna wszystkie bez wyjątku dziedziny życia państwowego, wszystkie organizacje i grupy społeczne, wszystkie problemy, które rozwiązywać będziemy razem lub osobno.
®W cytowanej definicji obok słusznie podkreślonych cech ciągłości, funkcji occnncj i poznawczej dostrzec należy też ułomności, które dolyczą zawężenia procesu do poszukiwania wyłącznic aktualnych czynników, refleksji wyłącznic nad aktualną strategią oraz wyłącznie adaptacyjno-rcaktywncgo podejścia.