CCF20110308071

142 6. Zagadnienia kierowania i zarządzania bezpieczeństwem wewnętrznym

Stanowisko prezentowane w niniejszej książce jest jeszcze inne, wprowadza inną optykę problemu. Nie rozdzielamy bowiem kategorii (ani wartości, motywów, celów) bezpieczeństwa i rozwoju, przeciwnie - podkreślamy ich nicro/.łączność, naturalny i konstytuujący je związek. Zarówno rozpatrywanie jakiegokolwiek rozwoju przy nieuwzględnianiu ccchy-warunku bezpieczeństwa, jak i zajmowanie się samym bezpieczeństwem w oderwaniu od problematyki rozwoju jest błędne, niecelowe i bezużyteczne. Dlatego też we wcześniejszych rozważaniach o pierwotnych motywach każdego działania, wskazane zostały dwa równoznaczne i ściśle powiązane obszary: bezpieczny byt oraz bezpieczny rozwój.

Kwestią wyboru, decyzji czynimy więc nic alternatywę „bezpieczeństwo czy rozwój", a relatywizowanie, pozycjonowanie polityki bezpiecznego bytu i rozwoju w różnych perspektywach czasowych lub przestrzennych. Żaden z aspektów nie jest priorytetem, wszystkie natomiast zawsze pozostają w jedności i współkształtują rezultaty polityki.

O tym nie wolno zapominać, tego nie wolno lekceważyć w koniunkturalnych, sytuacyjnych próbach politycznej lub menedżerskiej koncentracji wyłącznie na rozwoju lub wyłącznie na kwestiach bezpieczeństwa.

6.1.1. Polityka i strategia w organizacji - polityka a zarządzanie

Herve Coutau-Bćgaric, autor przytaczanego już Traktatu o strategii, powołując się na koncepcję admirała Raoula Caslcksa z 1937 roku'¹'*, osadza politykę w koniecznej dla jej etektywności szerszej sekwencji działań, w której procesualnie wiąże ją ze strategią oraz taktyką: „adm. Castcx w okresie międzywojennym wysunął ideę dotyczącą »spcktnim strategów, które ma na celu świadome włączenie jej w proces, w którym polityka stałaby się »podczcrwona«, a taktyka »ultrafiolctowa«”. Kilkanaście lat wcześniej inny badacz francuski, Corbett, dokonał rozróżnienia pomiędzy major strateg)' a minor strateg)’, odnosząc tę pierwszą do kwestii najogólniejszych i najwyższej rangi - właśnie politycznych, drugą natomiast wiążąc z problemami operacyjnymi, wykonawczymi, wojskowymi. Korzystając z ujęcia Casteksa: „taktyka jest walką, a strategia to cała wojna przed i po walce”, można zidentyfikować sferę jeszcze wyższą i szerszą - sferę polityki, której przypisać można kwestie nadrzędne wobec strategii, typu: czy wojna?, dlaczego? po co? kiedy? - problemy właśnie wielkiej strategii (grand strategy) podmiotu politycznego.

Logikę takiego podejścia można przenieść na szerszy, pozawojenny i pozawojskowy obszar zastosowania, przypisując każdej polityce kwestie generalne i najistotniejsze oraz każdej taktyce (taktyce każdego działania) zagadnienia szczegółowe, skonkretyzowane co do rzeczy i czasoprzestrzeni. Tc trójelementowc relacje między polityką, strategią i taktyką - słuszne merytorycznie i porządkujące, wyznaczają wertykalną zależność logiczną (rysunek na następnej stronic), ale... nie mają koniecznej nadbudowy, dalszego ciągu, osadzenia w strukturach nadrzędnych i pierwotnych wobec nich.

R. Castcx, Theorics strategiąues, Paris, ISC-fconomica, 1997,1.1, s. 11. Za: H, Coutou-Bcgaric, Traktat..., op.cit., s. 53.

Polityka nie jest bytem ani pierwotnym, ani samorodnym. Jej założenia, charakter i konkretna treść są głęboko i rozlegle zdeterminowane. Dlatego należy rozwinąć analizowane podejście w sposób przedstawiony na poniższym rysunku. Politykę oraz triadę-sekwen-cję polityka - strategia - taktyka należy osadzić w nadrzędnych kontekstach i źródłach filozofii, kultury oraz warunków konkretnej rzeczywistości, ale też w relacji ze stale towarzyszącymi im niepewnością i niewiedzą.

Polityka w takim ujęciu absolutnie nie jest najwyższą warstwą ludzkiej aktywności. Każda polityka jako działalność wytyczona przez ośrodek decyzji sformalizowanej grupy społecznej (organizacji), zmierzająca do realizacji ustalonych celów za pomocą określonych środków¹''⁹jest realizowana na gruncie konkretnej filozofii, kształtującej określone, właściwe danej społeczności podstawy poznawcze, ontologiczne, aksjologiczne oraz metodologiczne działań politycznych. Każda filozofia z kolei jest wytworem konkretnej, historycznie kształtowanej w danej społeczności, miejscu i czasu kulturze. Swoista i niepowtarzalna kultura determinuje formy i treści oraz style i postawy po-

^IM Na podstawie: K. Opałek. Zagadnienia teorii prawa i teorii polityki. Warszawa 1983, s. 252 i n.