146 6. Zagadnienia kierowania i zarządzania bezpieczeństwem wewnętrznym
im role i zadania, granice pól swobody decyzyjnej. Należy jednak zwrócić uwagę na dwa szczegóły: pola (obszary) polityki oraz najwyższego poziomu zarządzania nic są ostro wyodrębnione, lecz zachodzą na siebie, mają sytuacyjnie zmienny obszar wspólny, ponadto relacje wpływu na styku polityki i zarządzania są dwustronne, zwrotne.
Tezy te można odnieść do każdej organizacji w dowolnym obszarze funkcjonowania (rysunek).
/RADA'
iadzorc;
• • . • ••••■ '• ■ >,W ,ti I, - •(., - «•->••* ■
; ■’ •*.
; OPjMjąpMK) >. ■ >■. MC. MMHMBMIIM
; strategiczne
SFERA
ZARZĄDZANIA
SFERA
WYKONAWCZA
Bez większego kłopotu stanowisko takie można ekstrapolować w obszar polityki i zarządzania bezpieczeństwem i bezpieczeństwem wewnętrznym173.
Inną, równic użyteczną interpretację polityki organizacyjnej oraz jej związków z zarządzaniem wnoszą cytowani już francuscy autorzy z grupy Strategor, odwzorowując organizację jako czworościenną piramidę (rysunek na następnej stronie). W tym ujęciu rolę polityka (oprócz oddziaływań zewnętrznych - reprezentowania organizacji w relacjach z innymi podmiotami) autorzy ci określają słowami: „Strategia, struktura, decyzje i tożsamość tworzą cztery oblicza organizacji lub cztery bramy, przez które kierownictwo może wprowadzać swoje oddziaływania zmierzające do prowadzenia, 1 2 przekształcenia i zmieniania organizacji. [...] Żaden z elementów polityki (strategia, struktura, tożsamość i procesy) nic ma prymatu nad pozostałymi. Funkcją każdego elementu polityki jest harmonizowanie pozostałych oraz otoczenia. [...] Najlepsza strategia (tożsamość, procesy, struktura) to ta, która umożliwia uzyskanie największej spójności wszystkich elementów polityki oraz adekwatności do warunków otoczenia”3. Sferze polityki organizacji, reprezentowanej przez osoby polityka, stratega, przypisują autorzy francuscy myślenie w kategoriach owych czterech bram, troskę o ich określenie oraz kształtowanie, co wyznacza, determinuje role i funkcje na poziomach zarządczych, będących domeną menedżerów.
Zarysowana interpretacja kategorii polityki oraz określenie jej relacji z zarządzaniem pozwalają przejść do zagadnienia istoty, charakteru, treści i struktury procesu polilycz.no--stratcgicznego w organizacjach. Trzeba jednak wcześniej zwrócić uwagę na dwa procesy charakterystyczne dla współczesnej i przyszłej ewolucji polityki i zarządzania, mające istotne znaczenie w obszarze bezpieczeństwa.
173 Szczególnie wyraźnie względną odrębność sfer polityki i zarządzania można uchwycić, wyróżniając w interesującej nas dziedzinie: poziom rządowo-resortowy jako obszar kierownictwa politycznego oraz poziom kierownictwa służb (policja, straż pożarna, straż graniczna itp.) jako sferę zarządzania. Wprowadza to przejrzysty ład w dyskutowanej i stwarzającej liczne problemy kwestii kierownictwa politycznego nad armią, policją
innymi służbami.
Stralcgor. Zarządzanie firmą, PWE, Warszawa 2002.