CCF20110308087

174 6. Zagadnienia kierowania i zarządzania Bezpieczeństwem wewnętrznym

weryfikacji i aktualizacji. Również najnowsza decyzja rządowa (z 24 listopada 2009 roku) - „Plan uporządkowania strategii rozwoju, przedłożony przez ministra rozwoju regionalnego” - nie wspomina już (poza nagłośnionym medialnie bezpieczeństwem energetycznym) o strategiach dziedzin, działów i instytucji bezpieczeństwa²¹⁰.

Dziwne, niepokojące i groźne dla nas wszystkich!

Czy więc - w świetle poczynań innych resortów - również ministerstwo spraw wewnętrznych i administracji (bo kto inny wobec wspomnianego braku rządowych, centralnych ośrodków refleksji i prac studyjno-koncepcyjnych w obszarze bezpieczeństwa?) powinno czym prędzej sformułować strategię bezpieczeństwa wewnętrznego RP, nic czekając na właściwe podstawy merytoryczne decyzje i rozwiązania systemowo nadrzędne? Nie ■ byłoby to najlepsze rozwiązanie, ale...²"

W zakończeniu refleksji nad procesem polityczno-strategicznym, którego elementem jest projektowanie bezpieczeństwa wewnętrznego, warto odwołać się do wyników podobnej refleksji nad bliską kwestią bezpieczeństwa ludzi (human security). W dyskusji prowadzonej pod egidą UNESCO dość powszechną aprobatę zyskało stanowisko S. Tadjbakhshiego, identyfikujące podstawowe (i najpilniejsze) wyzwania dla tego bezpieczeństwa³¹². Wyzwania te - co trzeba podkreślić - w zdecydowanej większości odnoszą się do kwestii metodologicznych i organizacyjnych, a nie merytorycznych. Fakt ten dobitnie wspiera ocenę aktualnego miejsca refleksji nad bezpieczeństwem (w ogóle oraz w poszczególnych domenach), aktualnego stanu teorii bezpieczeństwa oraz postulowany obszar i logikę współcześnie najpilniejszych prac. Zauważyć należy celowość i pełną możność uogólnienia poniższego zbioru wyzwań (autorstwa S. Tadjbakhshiego), zasadność odnoszenia go do innych dziedzin, problemów bezpieczeństwa, w tym - bezpieczeństwa wewnętrznego (swobodny przekład i wyróżnienia - C.R.):

-    „Po pierwsze, czy będzie porozumienie w sprawie podejść, definicji?

-    Drugie wyzwanie: awans (dominacja) „bezpieczeństwa narodowego”:

•    SIRPI Rocznik 2004: wydatki wojskowe są dziś dwadzieścia razy większy niż pomoc humanitarna.

Trzecie wyzwanie: kto jest odpowiedzialny?

•    rozszerzone pojęcie bezpieczeństwa ludzi wymaga rosnącego uznania roli ludzi - jednostek i wspólnot - w celu zapewnienia własnego bezpieczeństwa.

-    Po czwarte: wyzwanie priorytetów i kompromisów:

•    większe znaczenie nadajemy dziś zabytkom kamiennym³¹³ niż losowi milionów ludzi głodujących w wyniku sankcji nałożonych na reżim talibów przez społeczność międzynarodową.

-    Brak interdyscyplinarnego podejścia - konieczne podejścia przekrojowe w takich kwestiach jak ubóstwo. Brak doświadczeń w tej dziedzinie, brak metodologicznego know-how.

Poznać, zrozumieć możliwe konflikty, znaczy - skuteczniej im zapobiegać.

-    Pomagając - nie szkodzić!²¹'^{1 2}

•    ocenianie zarówno pozytywnych, jak i negatywnych skutków pomocy lub interwencji. Zbyt wiele jest przykładów, gdy rozdrobnione i nieskoordynowane, źle ukierunkowane i nieprzemyślane interwencje, rodziły więcej problemów niż ich rozwiązywały”.

Jest to cenne uzupełnienie naszego postrzegania wyzwań dla bezpieczeństwa, konieczności ich podjęcia w polityczno-strategicznym procesie konstruowania konkretnych rozwiązań, strategii i struktur, narzędzi i systemów bezpieczeństwa. Problemy ładu pojęciowego, metodologicznego oraz aksjologicznego mają swoje miejsce i znaczenie również w kolejnym podejmowanym zagadnieniu - organizacji i realizacji polityki bezpieczeństwa wewnętrznego.

Najważniejszym postulatem czynimy apel o wprowadzenie, zachowanie i przestrzeganie naturalnej logiki i metody procesu polityczno-strategicznego w ogóle, a w tym - w dziedzinie bezpieczeństwa, o rzeczywiście systemowe podejście do inżynierii wszelkich działań, wszelkich struktur w tym obszarze, zerwanie z praktyką podejść zmian odosobnionych, wycinkowych, adhockratycznych, poprawiania części bez refleksji nad całością. Planowanie też trzeba planować - stusznie poucza R.L. Ackoff.

Postulat nasz dotyczy rozwiązywania wszelkich problemów bezpieczeństwa (i nic tylko), od stanowienia o założeniach i linii polityki bezpieczeństwa, przez określanie i alokację budżetu bezpieczeństwa, projektowanie struktur i zadań sil zbrojnych oraz innych wykonawców, po rozstrzyganie o zaangażowaniu w misjach zewnętrznych i wyznaczanie priorytetów bezpieczeństwa wewnętrznego.

1

^m Mowa tu o wysadzeniu w powietrze gigantycznych posągów Buddy w Bnmian, co spotkało się z szybką

2

wielkonakładową reakcją społeczności międzynarodowej.

^:M Praktyczne znaczenie oraz uzasadnienie rangi tej tezy na konkretnych przykładach działań m.in, w: N. Klein, No Logo, op.cit., oraz Doktryna szoku. op.cit. Nie podejmujemy tu dyskusji nad celowością i autorstwem działań szkodzących wspieranym państwom.