5172654036

terapeutycznej przez osoby uprzednio nietwórcze w zakresie plastyki”¹. Osoby niepełnosprawne intelektualnie w tym kontekście traktowane jako osoby chore, wymagające podjęcia wobec nich procesu leczniczego. Do sztuk plastycznych możemy zaliczyć rysunek, malarstwo, rzeźbę, kaligrafię, grafikę, architekturę, fotografikę, tkactwo. Sztuka może pełnić różnorakie funkcje począwszy od rekreacyjnej, poznawczej, wychowawczej, edukacyjnej, poprzez użytkową integracyjną, identyfikacyjną aż po emocjonalną, kompensacyjną, leczniczą i terapeutyczną czyli te, które pozostają w kręgu zainteresowań ze względu na podjęty temat. Jednak słusznie zwraca uwagę A. Wojciechowski na fakt aby nie mylić pojęcia terapii przez twórczość z pojęciem terapii przez sztukę. Nie zawsze bowiem można utożsamiać pojęcie sztuki z funkcją terapeutyczną². Dzieje się tak natomiast wtedy, gdy osoby niepełnosprawne stają się beneficjentami wartości płynących ze sztuki klasycznie rozumianej.

Terapia sztukami plastycznymi czasem zwana plastykoterapią jest często formą zabawy, czyli naturalną formą aktywności. Dzięki tej zabawie osoby niepełnosprawne mogą wejść w świat otaczający jak również w świat własnych możliwości i ograniczeń. Najważniejsze jest by pamiętać o odpowiednim doborze zajęć i form plastycznych do możliwości i zainteresowań danej osoby. Osoba niepełnosprawna to ta, której stan fizyczny lub/i fizyczny trwale lub okresowo utrudnia lub uniemożliwia wypełnianie zadań i ról społecznych zgodnie z normami prawnymi i społecznymi³. Jak wiadomo osoba niepełnosprawna intelektualnie może posiadać szereg dodatkowych zaburzeń. Zatem nie zawsze ma ona wpływ na swoją sytuację. Aby mogła się rozwijać i poprawić jakość swojego życia wymaga pomocy i terapii. Jak twierdzi W. Tatarkiewicz jedną ze skutecznych metod jest właśnie arteterapia czyli oddziaływanie terapeutyczne za pomocą sztuki⁴. Nawet najbardziej upośledzone umysłowo dziecko jest konstruktorem swoich struktur poznawczych kiedy czynnie uruchamia procesy i mechanizmy swojego rozwoju. W zetknięciu z ludźmi, przedmiotami oraz podczas odbioru doznań ze świata zewnętrznego wzorce te są modyfikowane, zmieniają się, dostosowują, łączą ze sobą i stają się coraz bardziej rozbudowane⁵. Małe dzieci uczą się wielu rzeczy, naśladując to, co widzą u innych ludzi.

4

1

W. Szulc, Sztuka i terapia. Warszawa 1993s. 41

2

A. Wojciechowski, Zrozumieć człowieka w jego najwyższym wymiarze osobowym - jako dziecko Boga, ..Oligokatecheza" 2004. nr 2, s. 10

3

   Za: A. Kurzynowskim [w:] T. Dykcik(red.) Pedagogika Specjalna, Wyd. Nauk. Uniwersytet Adama Mickiewicza, Poznańl997, s. 15

4

   E. Baum, Terapia zajęciowa. Warszawa 2008, s.38

5

   M. Piszczek, Diagnoza i wspomaganie rozwoju dziecka. Wybrane zagadnienia. Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-pedagogicznej, Warszawa 2007, s.7