CZYNNIKI ROZWOJU REGIONALNEGO
1. Z istotą rozwoju regionalnego związane są jego czynniki sprawcze.
>=> czynniki rozwoju są to wszystkie okoliczności, które pośrednio lub bezpośrednio przyczyniają się do trwałych przemian w gospodarce regionu.
2. O rozwoju regionów decyduje szereg czynników, wchodzących we wzajemne współzależności.
3. Proces rozwoju regionalnego jest efektem działania dwóch grup czynników: 1) endogenicznych, 2) egzogenicznych
4. Czynniki endogeniczne stanowią główną siłę sprawczą rozwoju regionalnego.
obejmują wszystkie zasoby własne regionu znajdują się one na obszarze danego regionu
mają one charakter specyficzny, odpowiadający tylko danemu regionowi i przez niego wytworzony wynikają z: potencjału społecznego i gospodarczego, walorów położenia geograficznego, wielkości i dostępności zasobów czynników produkcji, stanu infrastruktury, poziomu przedsiębiorczości, polityki intraregionalnej,
Są to:
1) w sferze gospodarki regionalnej
o baza ekonomiczna regionu - podstawą rozwoju jest odpowiednio rozwinięta część gospodarki zorientowana na zaspokajanie popytu zewnętrznego (eksport do innych regionów i krajów),
=> struktura gospodarcza regionu - szczególnie istotna jest dywersyfikacja (zróżnicowanie) tej struktury (regiony o charakterze wielofunkcyjnym wykazują większe szanse rozwojowe niż obszary monokultury gospodarczej oraz są bardziej odporne na wahania koniunkturalne i mają większe zdolności adaptacyjne);
szczególnie ważny jest udział sektora IV gospodarki (badania i rozwój, szkolnictwo wyższe, ushigi finansowe, konsulting telekomunikacja) oraz obecność nowoczesnych branż przemysłu; przedsiębiorczość - powstawanie i funkcjonowanie na dużą skalę MSP,
czynnikiem dynamizującym rozwój jest występowanie klastrów (gron), tj. skupisk powiązanych ze sobą MSP i współpracujących z nimi instytucji; system bazuje na bliskiej kooperacji wyspecjalizowanych dostawców i usługodawców oraz przedsiębiorstw działających w pokrewnych sektorach.
=t> zdolność do innowacji - ujawnianie i rozwijanie nowych technik i technologii,
o skala i struktura rynków lokalnych i regionalnych,
o inwestycje (o rozwoju gospodarczym decydują inwestycje: produkcyjne (w technologie, nieruchomości), w wartości niematerialne, w infrastrukturę, w przedsięwzięcia kulturalne, rozrywkowe i turystyczne, w E-commerce, w kapitał intelektualny).
2) w sferze infrastrukturalnej czynnikami rozwoju są m.in.: instytucje i urządzenia infrastruktury technicznej o zasięgu lokalnym i regionalnym, potencjał rozwojowy infrastruktury, inwestycje infrastrukturalne oraz zasobność budżetów gmin, powiatów i regionu.
=> infrastruktura komunikacyjna (transport i łączność) - wyznacza dostępność danego obszaru i jego otwartość na przepływy ludzi i dóbr oraz informacji; tworzą ją m.in. autostrady, drogi ekspresowe, szybkie koleje, porty lotnicze; systemy informacyjne i telekomunikacyjne (Internet, sieci światłowodowe, telefonia komórkowa);
b. ważna jest dostępność do tej infrastruktury, jej powszechność, jakość, przepustowość, sprawność i niezawodność oraz stopień powiązania z międzynarodowymi sieciami połączeń transportowych (połączenia regionu z centrami gospodarczymi Europy),
10