p183 Chądzyński Region i jego rozwój 07

(...) Ich mla nadal jest decydująca dla długoterminowego rozwoju regionu, gdyż są one sil-niej z nim związane niż duże firmy czy ich oddziały, dokonujące swobodnych wyborów lokalizacyjnych. Organizacja przemysłowa oparta na małych i średnich podmiotach osiągać może korzyści integracji, nie tracąc niezależności i elastyczności. Zewnętrznymi korzyściami skali i zakresu osiąganymi dzięki kooperacji może kompensować ich wewnętrzne niekorzyści skali i zakresu”⁵⁴⁵.

Jako przykład najsłynniejszego klastra na świecie M. Porter podaje oczywiście Dolinę Krzemową (Sillicon Valley), której początki sięgają 1912 roku i związane są z wynalezieniem przez Lee de Foresta wzmacniaczy umożliwiających rozwój technologii komunikacyjnych. Oczywiście funkcjonowanie na pewnych terenach clusterów to nie tylko cecha charakterystyczna dla sposobu organizacji przemysłu w Stanach Zjednoczonych. M. Porter wskazuje również na wiele przykładów zidentyfikowanych, na podstawie prowadzonych nie tylko przez niego badań empirycznych, gron usytuowanych w innych rejonach świata, chociażby gron produktów leśnictwa w Szwecji i Portugalii, włoskiego grona obuwia skórzanego i towarów modnych, szwedzkiego Telcom City, holenderskiego grona transportowego czy katalońskich mikrogron zajmujących się m.in. wytwarzaniem zabawek z drewna, biżuterii i mebli.

4,3.6. Lokalny system produkcyjny⁵⁴⁶

Najintensywniej rozwijanym obecnie kierunkiem badań w kontynentalnej regio-nalistyce europejskiej są badania nad zjawiskiem terytorialnychllokalnych systemów produkcyjnych. Ta orientacja wynika z wcześniejszych badań, które wykazały , że dynamika terytorialna wykazuje daleko idące zróżnicowanie w zależności od kontekstu politycznego, historycznego, demograficznego, społecznego itp. Dlatego, zdaniem I. Pietrzyk⁵⁴⁷, nie można mówić o istnieniu jakiegoś jednego, idealnego czy optymalnego wzorca LSP, lecz o ich niezliczonej wprost różnorodności, a nawet o wie-