6897704169

856

EBERHARD KIRSCH

śleć łącznie, to musimy na nowo przemyśleć kwestie związane ze zbawieniem.³⁰

2. 2. 1. Uwewnętrznienie: W kościelnych ujęciach problemu w bardzo znacznym stopniu przeważa zainteresowanie jednostką. Chodzi

0    indywidualną dostępność i siłę przyciągającą zbawienia.³¹ Sprawą zasadniczą jest, by jednostka znalazła usprawiedliwienie przed Bogiem. Tradycja teologiczna skoncentrowała się na jednostce i rozwinęła kwestię jej usprawiedliwienia w perspektywie prawa i Ewangelii jako podstawę całego uprawiania teologii. Nie chcemy tu piętnować owego zainteresowania samokreśleniem jednostki. Trzeba tylko uświadomić sobie, że wypracowywanie wielu pojęć teologicznych, jak na przykład pojęcia sprawiedliwości polegającej na „nieliczeniu grzechu ze względu na wiarę w Chrystusa”, dokonało się pod silnym wpływem tego indywidualistycznego kontekstu myślowego. Wszystkie interpretacje skoncentrowane na człowieku, czy to personalistycz-ne czy egzystencjalistyczne, wykazują tendencję do prywatyzowania. Podkreślanie, że zbawienie ma charakter czystego daru, jest uzasadnione i konieczne. Ale przy tej okazji, zwykle bez wyraźnego stwierdzania, sugeruje się jednak wniosek, że wiara chrześcijańska nie ma nic wspólnego z toczącą się na świecie walką o sprawiedliwy podział dóbr i ciężarów. Wniosek ten jednak nie ma żadnych podstaw w objawieniu. Problem prywatyzacji może tu być tylko wskazany, a nie rozwinięty. Odsyłamy tu do dyskusji E. Kasemanna z E. Fuchsem

1    G. Ebelingiem ³², także z Bultmannem.³³ Dyskusja ta dowodzi, że nasze podejście do tekstów trzeba poddawać krytyce w ten sam sposób, w jaki poddaje się krytyce różne formy ideologii. W świetle takiej krytyki dochodzi się do innej lektury tekstów — na przykład do rozumienia sprawiedliwości Bożej jako siły zbawczej, sięgającej aż do samej istoty stworzenia. Nada to także właściwe znaczenie wielu świadectwom tekstów Starego i Nowego Testamentu.

Sprawdźmy więc, co znajdziemy w słownikach teologicznych. W Słowniku Teologicznym Nowego Testamentu mamy tezę: „Nowo-testamentowy termin soteria nie odnosi się do stosunków ziemskich”.³⁴ Pogląd ten uzasadnia się twierdzeniem, że nikt sam z siebie, ludzkimi silami, nie może zbawienia urzeczywistnić. To twierdzenie

ⁿ Podobne kwestie rozważa dokładnie G. Ebeling, Das Versldndnis non Heil In sakularlsierler Zeit. Konlezte, 4 (wyd. v. H. J. Schultz) Stuttgart und Berlin 1967.

^S1 Krytycznie pisze na ten temat m. in. G. Jacob Verkundlgung und Zukunft, Berlin 1972, 35.

^K E. Kflsemann, Zum Thema der urchristllchen Apokalyptlk, w: Eaegetische Versuche und Beslnnungen, Berlin 1968, 193—219.

* Tamże. Gottesgerechtlgkelt bel Paulus, 220—232.

** W. Forster, C. Fohrer, ert. SOTERIA w: ThW VII, 956—1004.