plik


Przezroczysty kraj Chcecie dowiedzie si, ile zarabiaj wasi ssiedzi albo koledzy z pracy? W Szwecji nie ma nic prostszego. Tu ka|dy zna majtek gwiazd muzyki rozrywkowej, legend tenisa czy ludzi biznesu. Co roku przed [witami Bo|ego Narodzenia Karl-Bertil Jonsson ma klasyczny dylemat a la Robin Hood. MBody pracownik poczty chce ukra[ paczki wysyBane bogaczom i przekaza je ubogim. Tylko jak si dowiedzie, kto jest bogaty? Poniewa| Jonsson pracuje w Szwecji, ma przed sob bardzo proste zadanie. Nazwiska szczeglnie dobrze sytuowanych bliznich figuruj tu w kalendarzu podatkowym. Spis przypomina ksi|k telefoniczn i wylicza zamo|nych obywateli z podaniem ich ostatnio opodatkowanego rocznego dochodu. Dane pochodz z urzdu podatkowego  Szwedzi nie znaj czego[ takiego jak tajemnica skarbowa. Historia Karla-Bertila to film rysunkowy nadawany w ka|d Wigili przez szwedzk telewizj. Opowie[ o pracowniku poczty dokonujcym redystrybucji paczek jest rodzajem nowoczesnej bajki i dla wielu Szwedw stanowi nieodBczn cz[ Bo|ego Narodzenia, tak samo jak pierniki i choinka. Kalendarz podatkowy istnieje naprawd i ukazuje si od ponad stu lat. Coroczne rankingi dochodw bossw gospodarki, gwiazd i politykw dostarczaj gazetom sensacyjnego materiaBu. Obecnie kalendarz w formie drukowanej wyszedB wBa[ciwie z mody. W epoce globalnej komunikacji istniej lepsze sposoby zdobycia powszechnie dostpnych danych urzdw podatkowych. Dziennikarze, handlowcy czy ciekawscy obywatele mog po prostu zadzwoni tam i zapyta, ile pienidzy opodatkowaB ostatnio ssiad, potencjalny klient albo kolega z pracy. 1 Dla wielu Niemcw brzmi to niezwykle. Mimo otwarto[ci urzdw w sprawach pienidzy szwedzkie miejsca pracy nie r|ni si zbytnio od tych w innych krajach.  Zarobki nie stanowi nieustannego tematu rozmw podczas przerwy na lunch  mwi Martin May, Niemiec zatrudniony na stanowisku rzecznika prasowego koncernu energetycznego Vattenfall w Sztokholmie. Twierdzi, |e szwedzcy pracownicy zwykle milcz na temat swoich pensji. On w ka|dym razie nie wie, ile zarabiaj koledzy, a i jego te| nigdy o to nie zapytano. Przynajmniej do kolejnego zeznania podatkowego wysoko[ uposa|enia ustalana przez Maya z nowym pracownikiem jest owiana tajemnic  podobnie, jak w Niemczech. Midzy obu krajami istnieje jednak par r|nic. May zwrciB na przykBad uwag na nieskaziteln uczciwo[ Szwedw wobec fiskusa. Tak ulubione przez Niemcw oszczdzanie na podatkach tutaj uchodzi za nieeleganckie.  ByBem zaskoczony, gdy na kursie jzykowym nauczyBem si, |e zwrot "planowanie podatkowe" ma dla Szwedw negatywny wydzwik  wspomina rzecznik  W Niemczech rzecz caBkowicie normaln jest takie planowanie przychodw i rozchodw, by mo|liwie najmniej pienidzy odda fiskusowi. Krytyczne nastawienie Szwedw w tym wzgldzie to z pewno[ci rezultat prostych przepisw, niedajcych zbyt wielu mo|liwo[ci wymigania si od zapBacenia podatku. W Szwecji zeznanie podatkowe jest tak krtkie, |e szeregowy pracownik wysyBa je do urzdu SMS-em. "Planowanie podatkowe" przynosi korzy[ci tylko osobom prowadzcym dziaBalno[ gospodarcz albo [wietnie zarabiajcym. Wysokie morale w du|ej mierze zwizane jest z peBn otwarto[ci w tej dziedzinie. Nawet je|eli w codziennym |yciu nie robi si z tej mo|liwo[ci czstego u|ytku, teoretycznie w cigu kilku minut mo|na zdoby w urzdzie skarbowym informacje o sytuacji dochodowej wszystkich podatnikw. Za[wiadczenie z urzdu nie jest spraw prywatn, lecz publiczn. Ka|dy mo|e zadzwoni do "informacji podatkowej" wykrcajc numer numer 0771-567-567. Na przykBad po to, by zapyta, ile zarabia szef rzdu Fredrik Reinfeldt. Urzd skarbowy pozdrawia uprzejmym komputerowym gBosem: "W sprawie osb prywatnych prosz nacisn jeden. W sprawie firm dwa...". Reinfeldt jest osob prywatn, czyli numer jeden. GBos informuje, |e w kolejce po zasignicie informacji czekaj 54 osoby, ktre s obsBugiwane przez 96 pracownikw. Pi minut pzniej urzdniczka na pytanie o ostatni opodatkowany roczny dochd premiera Fredrika John Reinfeldta odpowiada:  Czy zna pan dat urodzenia? Wtedy Batwiej bdzie mi go znalez. Reinfeldt urodziB si 4 sierpnia 1965 roku.  W 2006 roku jego dochd wynisB milion 383 tysice 600 koron. To rwnowarto[ prawie 150 tys. euro.  Czy mog jeszcze co[ dla pana zrobi?  sBysz w sBuchawce. Prasa bulwarowa regularnie publikuje informacje o zarobkach najzamo|niejszych Szwedw. Mo|na z niej dowiedzie si, |e Per Gessle, znany piosenkarz duetu 2 "Roxette", osignB roczny dochd w wysoko[ci 12,9 mln koron (1,4 mln euro), co czyni go jednym z najlepiej zarabiajcych szwedzkich artystw. Sensacj okazaBo si tak|e zeznanie podatkowe Bjrna Borga. Legenda tenisa zgBosiBa skarbwce za 2005 rok dochd w wysoko[ci zaledwie 2462 koron (260 euro). W tym samym roku Borg wywoBaB poruszenie, poniewa| zlicytowaB swj stary puchar Wimbledonu. Jednak z podatku od nieruchomo[ci wynikaBo, |e urzd skarbowy szacuje sztokholmsk will Borga na 4,5 mln koron (480 tys. euro). To oznacza, |e tenisista nie byB bankrutem. Poniewa| w Szwecji opodatkowaniu podlega rwnie| majtek, w gazetach mo|na poczyta o oszczdno[ciach dokonywanych przez rodakw. WedBug tego wyliczenia jednym z najzamo|niejszych Szwedw jest Carl-Henric Svanberg, szef koncernu telefonii komrkowej Ericsson. W roku 2006 zgBosiB do opodatkowania majtek o warto[ci 833 milionw koron (88 mln euro). Dane o zarobkach i majtku szefw firm publikowane s w corocznym raporcie centrali zwizkw zawodowyh LO i porwnywane z dochodami pracownikw przemysBu. Jak mwi Lars Tegenfeldt, ekspert prawny ze szwedzkiego urzdu skarbowego, liczby, ktre mo|e pozna ka|dy, nie zawsze odpowiadaj faktycznym zarobkom. Urzd udziela tylko informacji o dochodach stanowicych podstaw do obliczenia podatku.  Tak|e u nas tajemnicy podlega zeznanie podatkowe, w ktrym obywatel musi poinformowa wyczerpujco o swojej sytuacji majtkowej  wyja[nia Tegenfeldt. Poza tym, podobnie jak na caBym [wiecie, szwedzcy superbogacze maj mo|no[ trzymania fiskusa na dystans  na przykBad dziki drugiemu miejscu zamieszkania w jednym z rajw podatkowych. Mimo to z za[wiadczenia o podatkach mo|na wycign sporo wnioskw o sytuacji finansowej czBowieka. Ekspert przyznaje, |e w porwnaniu z innymi krajami powszechna dostpno[ tego rodzaju danych jest z pewno[ci czym[ niezwykBym. Otwarto[ panujca w szwedzkich urzdach ma tradycj sigajc XVIII wieku. Wtedy to krl i parlament stanowy postanowili, |e wszystkie akty administracyjne bd oglnodostpne, chyba |e zostanie postanowione inaczej.  Chciano zapobiec temu, by maBa grupa ludzi rzdziBa krajem za zamknitymi drzwiami  tBumaczy Tegenfeldt.  Ale oczywi[cie uwarunkowania byBy caBkiem inne: paDstwo nie gromadziBo wwczas tak wielu informacji o obywatelach jak dzi[. Mimo zmienionych warunkw Szwedzi obstaj przy wolno[ci informacji w kwestiach pienidzy.  Po prostu ludzie s do tego przyzwyczajeni i nikomu to nie przeszkadza  stwierdza prawnik. Pomy[lny obrt przybiera tak|e kwestia kradzie|y paczek popeBnionej przez Karla-Bertila Jonssona  cho pocztkowo wywoBuje to mnstwo kBopotw. Ojciec owego pracownika poczty nie posiada si z oburzenia z powodu postpowania syna.  WykarmiBem na swojej piersi komunist!  zBorzeczy, biorc pod pach Karla-Bertila, kalendarz podatkowy i wyruszajc do poszkodowanych prosi ich o wybaczenie. Zamo|ne ofiary zBodzieja wcale nie s w[ciekBe z powodu doznanej straty. Wrcz przeciwnie: milionerzy 3 ciesz si, |e przynajmniej raz mog spdzi Bo|e Narodzenie bez dzierganych ochraniaczy na garnki czy bezu|ytecznych popielniczek przysyBanych przez krewnych i partnerw biznesowych. W ten oto sposb Karl-Bertil Jonsson, szwedzki Robin Hood, dziki informacjom zdobytym w urzdach skarbowych mo|e cieszy si nawet sympati bogaczy. 4

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Kraj SEJM NIE ROZWIĄZANY
Juz jasnieje z daleka nam kraj
Zaladunek Szwecja
Miro” miał rację, III RP to „Dziki Kraj
Juz jasnieje z daleka nam kraj [2]
Edukacja sześciolatków nasz kraj i europa
wniosek o udzielenie licencji na kraj transp osób
Szwecja Odszkodowania dla ofiar szczepionek
6467 tech arch kraj ark prak1 czerw 10
szwecja
glob szwecja
Kraj Loary rowerem
kraj

więcej podobnych podstron