plik


UZDATNIANIE WODY DO CELW PRZEMYSAOWYCH WSTP Woda w czystej postaci (jako H2O) nie wystpuje w przyrodzie. Jest ona zawsze roztworem soli, kwasw i zasad oraz rozpuszczonych w niejgazw. W pewnych przypadkach ilo[ substancji rozpuszczonych jest maBa np. w wodach opadowych, w innych znaczna np. w wodach morskich. Zawarto[ soli w wodach sBodkich nie przekracza 0,5 g /litr. Zasolenie wd morskich jest znacznie wiksze np. 3,6 g /litr dla BaBtyku, 6 g /litr dla Atlantyku. C h e m i c z n e w B a [ c i w o [ c i w d s B o d k i c h 1. Odczyn wody wynosi zwykle 6,5 do 8,5 jednostek pH. 2. Twardo[ wody. Pojcie twardo[ci wody wi|e si przede wszystkim z wytrcaniem si nierozpuszczalnych osadw przy oddziaBywaniu twardej wody z mydBem. WBa[ciwo[ ta jest zwizana gBwnie z wystpowaniem w wodzie soli wapniowych i magnezowych, aczkolwiek przyczyniaj si do tego - w mniejszym stopniu - rwnie| sole |elaza, glinu i manganu. Rozr|nia si twardo[ przemijajc - tzw. wglanow i twardo[ staB. Twardo[ wglanowa pochodzi od zawartych w wodzie wodorowglanw wapnia i magnezu: Ca(HCO3)2 i Mg(HCO3)2 . Usuwa si j midzy innymi przez zagotowanie wody. Twardo[ staBa pochodzi od innych rozpuszczalnych soli wapniowych i magnezowych takich jak chlorki czy siarczany. Jednostk twardo[ci wody jest 1 mval/l (1 milirwnowa|nik chemiczny /litr) zwizku lub jonu powodujcego twardo[. U|ywa si rwnie| (potocznie) niemieckich stopni twardo[ci: 10n= 10 mg CaO/litr Twardo[ wglanowa (przemijajca) wody jest powodem osadzania si w instalacjach wodnych pracujcych w podwy|szonej temperaturze kamienia kotBowego. Proces ten polega na przechodzeniu w wodzie kwa[nych wglanw wapnia i magnezu w du|o trudniej rozpuszczalne wglany lub wodorotlenki, ktre odkBadaj si na ogrzanych elementach obiegw wodnych, tworzc kamieD kotBowy. Proces tworzenia si kamienia kotBowego ilustruj poni|sze reakcje: Ca( HCO3 )2 temp.! CaCO3 + CO2 + H2O Mg( HCO3 )2 temp.! MgCO3 + CO2 + H2O MgCO3 + H2O Mg( OH )2 + CO2 ! 3. Dwutlenek wgla wystpuje w wodzie w dwch postaciach: jako wolny i zwizany. Wolny dwutlenek wgla wystpuje w wodzie w postaci rozpuszczonej. Zwizany dwutlenek wgla wystpuje w zwizkach jako wodorowglany lub wglany. 4. {elazo wystpuje w postaci rozpuszczonej jako wodorowglany lub siarczany. Obecno[ |elaza w wodzie mo|e by przyczyn rozwoju bakterii |elazistych powodujcych zarastanie rurocigw. 5. Chlorki i siarczany wystpuj we wszystkich wodach naturalnych. Du|a zawarto[ siarczanw mo|e by powodem korozji betonu. Wytrcajce si siarczany wapnia tworzy mog rwnie| kamieD kotBowy. Nieoczyszczona woda u|yta do celw chBodniczych powoduje korozj instalacji oraz jej zarastanie wytrconymi z wody solami, gBwnie wglanami. Woda do celw kotBowych winna by tak uzdatniona, aby nie tworzyBa kamienia kotBowego, nie powodowaBa korozji urzdzeD kotBowych i nie pieniBa si. Kamie kotBowy zale|nie od skBadu dzieli si na wglanowy, wywoBywany wglanami wapnia i magnezu, siarczanowy - spowodowany siarczanami wapnia oraz krzemianowy - powodowany krzemionk oraz krzemianami wapnia i magnezu. KamieD kotBowy zmniejsza przewodnictwo cieplne, a zatem obni|a sprawno[ kotBa oraz mo|e by przyczyn jego awarii. Powstania kamienia kotBowego mo|na unikn przez zmikczanie wody bdz jej demineralizacj Bcznie z usuniciem krzemionki. Pienienie wody kotBowej stwarza niebezpieczeDstwo zanieczyszczenia pary, obni|a wydajno[ kotBa, powoduje tworzenie si osadw na Bopatkach turbin i utrudnia eksploatacj pary w obiegu. Pienienie jest spowodowane obecno[ci zwizkw organicznych oraz nadmiarem alkaliw w wodzie i jej oglnym zasoleniem. Pienienia mo|na unikn przez usunicie zwizkw organicznych z wody oraz utrzymanie dopuszczalnej alkaliczno[ci wody kotBowej. Korozyjno[ wody kotBowej wywoBana jest gBwnie obecno[ci dwutlenku wgla i tlenu w wodzie; aby jej zapobiec nale|y wod odgazowa, pozbawi tlenu i utrzyma odpowiednie pH. U z d a t n i a n i e w o d y d o c e l w k o t B o w y c h 1. Wstpne oczyszczanie polega na filtracji wody i ma na celu usunicie drobnych czstek znajdujcych si w wodzie oraz na odolejaniu wody. Oleje tworz poBczenia organometaliczne i osady na [ciankach rur i innych ogrzewanych powierzchniach, wynikiem czego jest spadek przewodnictwa cieplnego i 2 przyspieszenie korozji. Oleje usuwa si wstpnie przez sorpcj na filtrach koksowych, dokBadniej przez sorpcj na wglach aktywnych. Czsto stosuje si jeszcze inne metody odolejania. 2. Zmikczanie wody - Zmikczanie przez strcanie wglanw metod termiczn polega na podgrzaniu wody, w wyniku czego wytrcaj si osady kamienia kotBowego zgodnie z wcze[niej podanymi rwnaniami reakcji - Zmikczanie przez strcanie wapnem: dodatek wapna (Ca(OH)2) powoduje wytrcanie z wody wglanw wapnia. PozostaBe w wodzie sole niewglanowe wytrca si dodatkiem sody (Na2CO3): Ca(OH )2 + Ca( HCO3 )2 2CaCO3 ! +2H2O ! strcanie soli magnezu opisa mo|na rwnaniami: Ca(OH )2 + Mg( HCO3 )2 MgCO3 + CaCO3 ! +2H2O ! Wglan magnezu (MgCO3) o stosunkowo sporej rozpuszczalno[ci w wodzie reaguje dalej z wapnem: MgCO3 + Ca( OH )2 Mg(OH )2 ! +CaCO3 ! PozostaBa twardo[ niewglanowa (staBa) usuwana jest sod lub wapnem w my[l reakcji: Na2CO3 + Ca(OH )2 CaCO3 ! +2NaOH ! 2NaOH + CO2 Na2CO3 + H2O ! Ca(OH )2 + CO2 CaCO3 ! +H2O ! MgSO4 + Na2CO3 MgCO3 + Na2SO4 ! MgCO3 + Ca( OH )2 Mg( OH )2 ! +CaCO3 ! CaSO4 + Na2CO3 CaCO3 ! + Na2SO4 ! - zmikczanie przez strcanie Bugiem sodowym (NaOH): 3 CO2 + 2NaOH Na2CO3 + H2O ! Ca( HCO3 )2 + 2NaOH CaCO3 ! + Na2CO3 + 2H2O ! Mg( HCO3 )2 + 4NaOH Mg(OH )2 ! +2Na2CO3 + 2H2O ! MgSO4 + 2NaOH Mg( OH )2 ! + Na2SO4 ! - zmikczanie przez strcanie fosforanami (Na3PO4): 3Ca( HCO3 )2 + 2Na3 PO4 Ca3 ( PO4 )2 ! +6 NaHCO3 ! 3CaSO4 + 2Na3 PO4 Ca3 ( PO4 )2 ! +3Na2SO4 ! ! 3CaCl2 + 2Na3 PO4 Ca3 ( PO4 )2 ! +6 NaCl Analogiczne reakcje zachodz dla soli magnezu. 3. Demineralizacja wody metod wymiany jonowej. Jonity s to organiczne substancje polimeryczne, nierozpuszczalne w wodzie, posiadajce grup zdoln wymienia jony. W zale|no[ci od tego, czy wymieniaj kationy, czy aniony, nazywane s kationitami lub anionitami. Kationity maj charakter kwasw, anionity maj charakter zasad lub ich soli. Kationity maj najcz[ciej grupy -SO3H, -COOH, -OH lub ich sole, natomiast + - + - + - + - anionity maj grupy - NH3 OH , = NH2 OH , a" NH OH , a" N OH lub ich sole. Makroczsteczk kationitu lub anionitu przedstawi mo|na nastpujco: RSO3H, RCOOH, ROH, RNH3OH, itd. R oznacza makroczsteczk organiczn, do ktrej przyBczona jest grupa funkcyjna. Jonity posiadaj zdolno[ dysocjacji elektrolitycznej oraz wymiany jonowej: kationity: - + R - SO3 H ! RSO3 + H ! +2 + 2R - SO3 H + Ca ! Ca( RSO3 )2 + 2H ! 4 analogicznie anionity: + - RNOH ! RN + OH ! -2 - 2RNOH + SO4 ! ( RN )2 SO4 + 2OH ! -2 Sumarycznie wic woda zawierajca Ca+2 i SO4 po przej[ciu kolejno przez zBo|e anionitu i kationitu zostanie caBkowicie pozbawiona tych jonw (zdemineralizowana). (PowstaBe w wymianie jony H+ i OH- utworz czsteczk wody). Jonity zatrzymuj w analogiczny sposb inne jony, zarwno kationy, jak i aniony. Metoda ta pozwala wic na peBn demineralizacj wody. 4. Odkrzemianie wody Krzemionk zawart w wodzie usun mo|na przez strcanie chemiczne wapnem: -2 - SiO3 + Ca(OH )2 ! CaSiO3 ! +2OH ! lub dodajc kwas fluorowodorowy do wody, a nastpnie stosujc wymian jonow na anionicie. 6 HF + SiO2 H2SiF6 + 2H2O ! 2RNOH + H2SiF6 ! RN )2 SiF6 + 2H2O !( CEL WICZENIA Celem wiczenia jest zbadanie skuteczno[ci zmikczania wody wodocigowej metod termiczn (gotowanie i destylowanie) oraz metod wymiany jonowej. APARATURA, SZKAO 1. Kolumny z jonitami. 2. Czajnik do gotowania wody 3. Kolbka sto|kowa 250 ml (do grzania wody). 4. SzkieBko zegarkowe. 5.Papierki uniwersalne, sczki. 6. Kolbki do miareczkowania (125 ml) 3 szt. 7. Zlewki 100 ml - 2 szt. 8. Zlewki 25 ml - 2 szt. 9. Pipeta 50 ml - 1 szt. 10. Pipeta miarowa 10 ml - 1 szt. 11. Biureta ze statywem. 5 12. Lejek. 13. Aopatka metalowa. 14. Cylinder 10 ml lub 25 ml. ODCZYNNIKI 1. Roztwr EDTA 0,05 M (wersenian sodu). 2. Bufor amoniakalny pH=10. 3. CzerD eriochromowa. WYKONANIE WICZENIA 1. Oznaczy twardo[ wody wodocigowej i destylowanej metod miareczkowania z EDTA. Pobra 50 ml badanej wody do kolbki sto|kowej. Doda 5 ml buforu o pH=10,0 oraz szczypt czerni eriochromowej. Zmiareczkowa prbk 0,1 N roztworem wersenianu do momentu, gdy fioBkowo-czerwona barwa zmieni si na niebiesk. Mechanizm opisanej procedury jest nastpujcy. Zawarte w wodzie jony Mg+2 oraz Ca+2 reaguj z wersenianem sodu (EDTA) dajc poBczenia kompleksowe. Wprowadzona we wstpnej fazie do wody czerD eriochromowa daje rwnie| poBczenie kompleksowe z jonami Mg+2 , przy czym poBczenie to jest barwne, ale sBabsze od poBczenia z EDTA. Na pocztku analizy roztwr jest wic barwny. Podczas miareczkowania (dodawania roztworu EDTA) najpierw jony Ca+2 a pzniej jony Mg+2 zostaj zwizane przy pomocy EDTA. Gdy ju| caBa ilo[ Mg+2 zostanie zwizana z EDTA, zabarwienie roztworu zmieni si z powodu zniknicia poBczenia czerni eriochromowej z Mg+2 . Moment zmiany zabarwienia oznacza koniec miareczkowania. St|enie jonw Ca+2 oraz Mg+2 w badanym roztworze mo|na obliczy wiedzc, |e na ka|dy jon Ca+2 lub Mg+2 zu|yto jedn czsteczk EDTA. Dlatego: N "V " 1000 EDTA N = = 20 " N "V EDTA 50 gdzie: N - szukana twardo[ wody, 6 MEDTA - molowoo[ roztworu EDTA, V - objto[ (w ml) roztworu EDTA zu|ytego do zmiareczkowania prbki. Oznaczanie nale|y wykona trzykrotnie; za wynik przyj [redni. 2. Zagotowa 200 ml wody. Stan wrzenia utrzyma przez 10 min. Po ostygniciu do temperatury pokojowej, przefiltrowa przez sczek. Oznaczy twardo[ wody metod miareczkowania z EDTA. 3. Przez kolumny z anionitem, a nastpnie z kationitem przesczy 200 ml wody surowej. Oznaczy twardo[ wody zdemineralizowanej przez miareczkowanie z EDTA. UWAGA !!! Poziom wody w kolumnach z jonitami powinien by zawsze wy|szy ni| poziom jonitw. OPRACOWANIE WYNIKW Porwna skuteczno[ stosowanych metod oczyszczania (zmikczania i demineralizacji) wody opierajc si na wynikach miareczkowania i obliczeD twardo[ci wody. 7

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
technologie uzdatniania wody do celów spożywczych i przemysłowych
Uzdatnianie wody do celów przem pyt 2015
Uzdatnianie wody do celów przem pyt 2015
UZDATNIANIE WODY DO CELÓW KONSUMPCYJNYCHA
Technologia przygotowania wody do celów konsumpcyjnych i przemysłowych
notatek pl ocena przydatnosci wody do celow budowlanych
45 7 BWiS Ujęcia i urządzenia do uzdatniania wody
Technologie uzdatniania wody
METODY POBIERANIA PRÓBEK DO CELÓW URZĘDOWEJ KONTROLI
Uzdatnianie wody
uzdatnianie wody odgazowanie
K 2 Mapy topograficzne do celów gospodarczych
BRAK WODY DO PICIA
mech gr05 doplyw wody do wykopu
Dr Jacques Benveniste Od pamięci wody do biologii numerycznej

więcej podobnych podstron