plik


ÿþTYGODNIK BBN P R Z E G L  D I N F O R M A C J I O BEZPIECZECSTWIE NARODOWYM W R A Z Z K O M E N T A R Z E M N u m e r 6 6 2 9 g r u d n i a 2 0 1 1  4 s t y c z n i a 2 0 1 2 r . " Nowa Koncepcja BezpieczeDstwa Narodowego Gruzji 3 Grozba zablokowania cie[niny Ormuz przez Iran i nowe " sankcje gospodarcze USA 4 " PrzedBu|enie u|ycia PKW w Kosowie 6 " Rozformowanie okrgów wojskowych 7 Tragiczny bilans sylwestrowego weekendu na polskich " drogach 9 " Turecko-rosyjska umowa w sprawie rurocigu South Stream 10 Inicjatywa dotyczca wypracowania procedur [cigania " sprawców zamachów na |oBnierzy PKW w Afganistanie 12 Kolegium redakcyjne: ZdzisBaw Lachowski (przewodniczcy), Marek Ajnenkiel, Aukasz Kulesa, Krzysztof Liedel, JarosBaw Padzik, PaweB Pietrzak Redaktor naczelny: ZdzisBaw Lachowski Redaktor prowadzcy: Marek Ajnenkiel Redaktorzy: Katarzyna PrzybyBa, MichaB Grzelak W przygotowaniu komentarzy uczestniczyli: Agnieszka AdamusiDska Aleksandra Dzisiów-Szuszczykiewicz CzesBaw Juzwik Witold Lewandowski Joanna Maj-MarjaDska JarosBaw Padzik Karol Stec PaweB Zwie|ak PaweB Turowski 2 TYGODNIK BBN Nr 66 STRATEGIA I POLITYKA BEZPIECZECSTWA Nowa Koncepcja BezpieczeDstwa Narodowego Gruzji 23 grudnia 2011 r. gruziDski parlament przyjB now Koncepcj BezpieczeDstwa Narodowego Gruzji. ZastpiBa ona dokument obowizujcy od lipca 2005 r. i zostaBa dostosowana do zagro|eD oraz wyzwaD, przed jakimi Gruzja stanBa po wojnie z Rosj w 2008 r.1. Dokument zostaB opracowany przez sekretariat Rady BezpieczeDstwa Narodowego (RBN) na polecenie prezydenta Gruzji Micheila Saakaszwilego. WedBug informacji przekazanych przez zastpc sekretarza RBN Batu Kuteli, koncepcja zakBada, |e najbardziej prawdopodobnym zagro|eniem dla Gruzji jest powtórna agresja ze strony Federacji Rosyjskiej oraz ataki terrorystyczne przeprowadzane z terenów separatystycznych republik Abchazji i Osetii PoBudniowej. W[ród innych wyzwaD dla bezpieczeDstwa narodowego dokument wymienia m.in. konflikt o Górski Karabach, terroryzm, cyberprzestrzeD, energetyk, ochron [rodowiska, transgraniczn przestpczo[ zorganizowan, trendy demograficzne, integracj mniejszo[ci etnicznych oraz ochron dziedzictwa kulturowego. Za swoich partnerów strategicznych Gruzja uwa|a USA i Azerbejd|an. Ukraina, Turcja i Armenia zostaBy okre[lone jako  bliscy partnerzy . Jednym z najwa|niejszych celów gruziDskiej polityki zagranicznej i bezpieczeDstwa pozostaje integracja z NATO i UE2. Nowelizacja koncepcji bezpieczeDstwa nie stanowi przewarto[ciowania w polityce Gruzji, potwierdzajc kierunki rozwijane dotychczas przez Tbilisi. Gruzja deklaruje utrzymanie euroatlantyckiego i europejskiego kursu, podkre[lajc rol demokratyzacji dla stabilnego rozwoju kraju. Praktyczn weryfikacj prozachodnich aspiracji Gruzji bdzie sposób przeprowadzenia wyborów parlamentarnych (2012 r.) i prezydenckich (2013 r.). W interesie zarówno Gruzji, jak i Unii Europejskiej jest, aby wybory speBniBy standardy OBWE. Jedyn nowo[ci w przyjtym dokumencie jest otwarta krytyka Rosji, jako gBównego wroga, i jej dziaBaD w regionie, które zostaBy uznane za najwiksze wyzwanie dla bezpieczeDstwa Gruzji. Stanowisko to nie powinno jednak budzi zaskoczenia. Natomiast zdziwienie mo|e budzi status Armenii  paDstwa strategicznie bliskiego Rosji  w gruziDskiej koncepcji bezpieczeDstwa. Odblokowanie przez Gruzj jesieni 2011 r. negocjacji czBonkowskich WTO-Rosja pokazuje zdolno[ Tbilisi do pragmatycznych kroków wzgldem póBnocnego ssiada. Niemniej zawarte w koncepcji bezpieczeDstwa narodowego deklaracje o woli wspóBpracy z  demokratyczn Rosj pozostaj maBo realne, biorc pod uwag utrzymujcy si brak zaufania czy wrcz wrogo[ kierownictw politycznych obu paDstw. Pewne nadzieje na ocieplenie relacji rosyjsko- gruziDskich stwarzaj zimowe Igrzyska Olimpijskie w Soczi (2014 r.), które mog wymusi podjcie (choby ograniczonej) wspóBpracy w sferze bezpieczeDstwa. Fundamentalne interesy bezpieczeDstwa Rosji i Gruzji  tak jak je definiuj elity polityczne w Moskwie i Tbilisi  pozostaj rozbie|ne. 3 TYGODNIK BBN Nr 66 STRATEGIA I POLITYKA BEZPIECZECSTWA Grozba zablokowania cie[niny Ormuz przez Iran i nowe sankcje gospodarcze USA 27 grudnia 2011 r. pierwszy wiceprezydent Iranu Mohammad Reza Rahimi zapowiedziaB, |e je|eli paDstwa zachodnie naBo| embargo na eksport iraDskiej ropy, to Teheran zablokuje cie[nin Ormuz, przez któr transportowane jest okoBo 20 proc. [wiatowego wydobycia tego surowca3. Na przeBomie roku marynarka wojenna Iranu przeprowadziBa symulacj blokady cie[niny, która  jak poinformowaBy iraDskie wBadze  wykazaBa, |e siBy morskie tego paDstwa s w stanie caBkowicie zablokowa |eglug przez Ormuz. Iran ogBosiB tak|e, |e przeprowadziB zakoDczone sukcesem testy rakiet krótkiego i dalekiego zasigu4. Ponadto szef iraDskiej armii ostrzegB Stany Zjednoczone, |e w razie powrotu ich lotniskowca do Zatoki Perskiej Teheran podejmie niesprecyzowane  dziaBania . 31 grudnia 2011 r. prezydent Stanów Zjednoczonych Barack Obama podpisaB ustaw nakBadajc na Iran kolejne sankcje gospodarcze, które maj wzmocni nacisk na sektor finansowy tego kraju. Po podpisaniu ustawy nastpiB rekordowy spadek kursu waluty Iranu, a prezydent Mahmud Ahmadine|ad zadeklarowaB, |e iraDski bank centralny odpowie na sankcje  siB 5. Pod koniec stycznia Unia Europejska ma rozwa|y naBo|enie na Teheran wyjtkowo dotkliwych sankcji, w tym embarga na import iraDskiej ropy. Konsekwencj napicia wokóB Iranu jest wzrost zbrojeD arabskich paDstw Zatoki Perskiej. Pod koniec grudnia 2011 r. Stany Zjednoczone poinformowaBy o zawarciu umów na dostawy my[liwców F-15 do Arabii Saudyjskiej oraz systemu obrony przeciwrakietowej do Zjednoczonych Emiratów Arabskich6. Nasilajca si od kilku miesicy presja midzynarodowa przeciwko Teheranowi zwizana jest z kryzysem wokóB iraDskiego programu nuklearnego7. Iran postrzega zaostrzenie sankcji jako akt wojny: u|ycie przeciwko niemu broni ekonomicznej. Teheran obawia si skumulowanego efektu sankcji USA, które wpBywaj na decyzje cz[ci paDstw importujcych iraDsk rop, oraz ewentualnego naBo|enia embarga przez UE. Std te| odpowiedz w postaci wspomnianych wojskowych i dyplomatycznych grózb. Obserwatorzy wskazuj tak|e, |e wojownicza retoryka i kroki Teheranu maj zwizek z zaplanowanymi na 2 marca 2012 r. wyborami parlamentarnymi w Iranie. Demonstracja siBy Iranu ma równie| na celu odwrócenie uwagi spoBeczeDstwa od pogarszajcej si sytuacji gospodarczej kraju. Na taki stan rzeczy wpByw maj m.in. sankcje wprowadzane i szykowane przez spoBeczno[ midzynarodow. Embargo na iraDsk rop uderzyBoby w gospodark Teheranu, uzale|nionej od dochodów ze sprzeda|y surowców. Stopniowa, trwajca od ponad roku dewaluacja iraDskiego riala jest odbierana pozytywnie przez cz[ ekonomistów (sBu|y poprawie konkurencyjno[ci eksportu), jednak dalszy spadek warto[ci waluty  do czego przyczynia si ju| sama zapowiedz sankcji  bdzie ujemnie odbija si na kondycji iraDskiej gospodarki. 4 TYGODNIK BBN Nr 66 STRATEGIA I POLITYKA BEZPIECZECSTWA Zablokowanie cie[niny Ormuz odbiBoby si rykoszetem na samym Iranie, utrudniBoby bowiem transport ropy do gBównego odbiorcy Teheranu  Chin. IraDscy analitycy przewiduj, |e w razie eskalacji kryzysu w cigu póB roku ropa z Arabii Saudyjskiej, Iraku i Libii mogBaby zastpi iraDski surowiec na rynku midzynarodowym. Producenci ropy zaczynaj te| szuka alternatywnych dla cie[niny Ormuz szlaków transportu surowca. DziaBania paDstw zachodnich i Iranu oraz agresywna retoryka Teheranu doprowadziBy do eskalacji napi w regionie. Z powodu braku kanaBów komunikacji na czas kryzysów i ryzyka bBdnych kalkulacji zaostrzajca si sytuacja grozi wymkniciem spod kontroli. 5 TYGODNIK BBN Nr 66 BEZPIECZECSTWO MILITARNE RP PrzedBu|enie u|ycia PKW w Kosowie 27 grudnia 2011 r. prezydent BronisBaw Komorowski przedBu|yB do 30 czerwca 2012 r. okres u|ycia Polskiego Kontyngentu Wojskowego w SiBach Midzynarodowych w Republice Kosowo i ByBej JugosBowiaDskiej Republice Macedonii (FYROM) oraz w Bo[ni i Hercegowinie. Kontyngent bdzie liczyB do 300 |oBnierzy i pracowników wojska. Podstaw dziaBania siB midzynarodowych w Kosowie i FYROM jest rezolucja Rady BezpieczeDstwa ONZ nr 1244 z 10 czerwca 1999 r. Mandat misji ma charakter otwarty, co oznacza, |e rezolucja daje mo|liwo[ przedBu|ania okresu u|ycia siB, o ile Rada nie postanowi inaczej. Cz[ siB midzynarodowych mo|e zosta u|yta na obszarze Bo[ni i Hercegowiny w celu wzmocnienia siB Unii Europejskiej (EUFOR), nadzorujcych wdra|anie porozumieD pokojowych z Dayton z 1995 r. PKW bdzie kontynuowaB dotychczasowe zadania polegajce m.in. na monitorowaniu przestrzegania porozumieD, monitorowaniu sytuacji w strefie przygranicznej midzy Kosowem a Republik Serbsk, demonstrowaniu obecno[ci wojskowej, dziaBaniach prewencyjnych oraz wsparciu pomocy humanitarnej. Polski kontyngent jest podporzdkowany operacyjnie dowódcy Wielonarodowej Grupy Bojowej Wschód podlegajcej naczelnemu dowódcy siB NATO w Europie8. Po ogBoszeniu niepodlegBo[ci Kosowa 17 lutego 2008 r. i stopniowej poprawie sytuacji bezpieczeDstwa zaistniaBy warunki do stopniowej redukcji, a nastpnie wygaszenia misji NATO w tym nowo utworzonym kraju. Opracowano plan dwuetapowego zakoDczenia operacji (etap 1   Deterrent Presence , etap 2   Minimum Presence ) oraz przekazania odpowiedzialno[ci lokalnym wBadzom i strukturom bezpieczeDstwa. Z kolei ka|dy z etapów skBadaB si z precyzyjnie okre[lonych w czasie podetapów i faz. Do chwili obecnej udaBo si osign cz[ zaBo|onych celów pierwszego etapu, m.in. zredukowano liczb |oBnierzy KFOR z okoBo 14 tys. do okoBo 6,2 tys. Zgodnie z wytycznymi Rady PóBnocnoatlantyckiej, tak|e Polski Kontyngent Wojskowy zostaB zmniejszony w 2010 r. z 400 do 300 |oBnierzy i pracowników wojska. W lipcu 2011 r. w Kosowie wzrósB poziom napicia w wyniku szeregu incydentów na granicy z Serbi, gdzie do rejonu zdominowanego przez ludno[ serbsk wprowadzono kosowskich celników i policjantów w celu nadzorowania embarga na towary z Serbii. W odpowiedzi Serbowie zablokowali przej[cia graniczne. DoszBo do ostrzaBów i zamieszek. Destabilizacja zahamowaBa proces wycofywania misji NATO. Aby zapobiec eskalacji konfliktu, |oBnierze KFOR, w tym równie| PKW, zostali czasowo przerzuceni w rejon przygraniczny. Obecnie, po osigniciu w grudniu 2011 r. porozumienia przez Serbi i Kosowo w kwestii unormowania sytuacji na przej[ciach granicznych, wydaje si, |e sytuacja w regionie uspokoiBa si. Nale|y przypomnie, |e rozwizanie tego sporu jest warunkiem wznowienia rozmów o uzyskaniu przez Serbi statusu kraju kandydujcego do Unii Europejskiej. Przywódcy UE odBo|yli decyzj w tej sprawie na pocztek 2012 r. D|enie Republiki Serbii do integracji z Uni mo|e przyczyni si do poprawy stosunków z Kosowem i unikania kolejnych konfliktów. Zasadnicze problemy w regionie, zwizane z nieuznaniem przez Serbi niepodlegBo[ci 6 TYGODNIK BBN Nr 66 BEZPIECZECSTWO MILITARNE RP Kosowa, pozycj serbskiej mniejszo[ci na jego terenie i napiciami etnicznymi, potgowanymi zB sytuacj gospodarcz, nie zostaBy rozwizane, a jedynie  przytBumione . W cigu kilku najbli|szych miesicy mo|na oczekiwa przeprowadzenia oceny zasadno[ci powrotu do planu redukcji siB KFOR. Wydaje si jednak, |e ich obecno[ w regionie, w tym równie| |oBnierzy PKW, jeszcze przez pewien czas bdzie konieczna. Wskazane jest równie| przedBu|enie udziaBu polskich policjantów w misji Unii Europejskiej EULEX Kosowo. Rozformowanie okrgów wojskowych 1 stycznia 2012 r., zgodnie z postanowieniami Ustawy o zmianie ustawy o wojewodzie i administracji rzdowej w województwie oraz o zmianie niektórych innych ustaw, zniesione zostaBy okrgi wojskowe  pomorski i [lski. Na tej podstawie oraz zgodnie z wydan decyzj ministra obrony narodowej w sprawie rozformowania dowództw okrgów wojskowych, z koDcem 2011 r. zostaBy rozformowane i przestaBy funkcjonowa dowództwa Pomorskiego Okrgu Wojskowego i Zlskiego Okrgu Wojskowego. Nastpc prawnym obydwu jednostek zostaB Inspektorat Wsparcia SiB Zbrojnych (IWSZ). Pomorski Okrg Wojskowy (POW) z siedzib w Bydgoszczy oraz Zlski Okrg Wojskowy (ZOW) z siedzib we WrocBawiu zostaBy utworzone 1 stycznia 1999 r., przejmujc zadania z zakresu administracji wojskowej zniesionych wówczas, a utworzonych w 1949 r., okrgów wojskowych: krakowskiego, pomorskiego, [lskiego i warszawskiego. Z 1 lipca 2007 r. POW oraz ZOW wraz z podlegBymi jednostkami logistycznymi, administracyjnymi i saperskimi podporzdkowane zostaBy szefowi IWSZ. Histori i tradycje Pomorskiego Okrgu Wojskowego kultywowa bdzie IWSZ, Zlskiego Okrgu Wojskowego  4. Regionalna Baza Logistyczna we WrocBawiu9. Powstanie Inspektoratu Wsparcia SiB Zbrojnych RP zapocztkowaBo Bczenie rozproszonych dotd w poszczególnych rodzajach siB zbrojnych i okrgach wojskowych zadaD zwizanych z logistyk dziaBaD siB zbrojnych oraz zarzdzaniem terenowymi organami administracji wojskowej. Dodatkowo rozpoczta w 2008 r. profesjonalizacja SiB Zbrojnych RP, której efektem jest m.in. zmniejszenie stanów osobowych w armii do 120 tys. etatów wojskowych (100 tys. |oBnierzy zawodowych i 20 tys. Narodowych SiB Rezerwowych) wymusiBa dostosowanie struktur i zadaD terenowych organów administracji wojskowej, w tym okrgów wojskowych, do wspóBczesnych zadaD armii w peBni zawodowej. WpBynBo to równie| na ewolucj zadaD okrgów wojskowych. Logiczne staBo si spBaszczanie struktur dowodzenia w polskich siBach zbrojnych poprzez likwidacj dublujcych si ogniw. Decyzje o rozformowaniu okrgów wojskowych oraz przejciu ich zadaD przez IWSZ poprawi skuteczno[ funkcjonowania systemu logistycznego i administracyjnego w siBach zbrojnych, jak równie| przyniesie oszczdno[ci. 7 TYGODNIK BBN Nr 66 BEZPIECZECSTWO MILITARNE RP SpBaszczenie struktur dowódczych jest tylko jednym z elementów przyczyniajcych si do sprawno[ci funkcjonowania systemu dowodzenia i kierowania. Równie wa|na jest reforma tego systemu pod wzgldem funkcjonalnym. Powinna ona polega na stworzeniu trzech jako[ciowo nowych wojskowych instytucji strategicznych, odpowiadajcych bezpo[rednio przed ministrem obrony narodowej za trzy podstawowe obszary: planowanie i nadzór strategiczny, dowodzenie bie|ce i dowodzenie operacyjne. Wskazanie tego kierunku zmian w postanowieniu prezydenta z 8 listopada 2011 r. w sprawie okre[lenia gBównych kierunków rozwoju siB zbrojnych oraz ich przygotowaD do obrony paDstwa na lata 2013 2022, jak równie| uwzgldnienie takiej reformy przez ministra obrony narodowej jako jednego z gBównych zadaD SiB Zbrojnych RP na 2012 r. powinno zapewni sprawn i skuteczn reform systemu dowodzenia i kierowania polskimi siBami zbrojnymi pod wzgldem organizacyjnym i funkcjonalnym. 8 TYGODNIK BBN Nr 66 BEZPIECZECSTWO POZAMILITARNE Tragiczny bilans sylwestrowego weekendu na polskich drogach WedBug danych Komendy GBównej Policji ostatnie dni 2011 r. i Nowy Rok (30 grudnia 2011 1 stycznia 2012 r.) przyniosBy tragiczny bilans na polskich drogach. W 250 wypadkach zginBo 31 osób, a 305 zostaBo rannych. Policjanci w zatrzymali tym czasie 955 nietrzezwych kierowców10. W caBym 2011 r. w prawie 35 tys. wypadków komunikacyjnych zginBo blisko 3,6 tys. osób, a rannych zostaBo okoBo 42,5 tys.11. Mimo tragicznego bilansu sylwestrowego weekendu statystyki obejmujce 2011 r. s wyraznie lepsze ni| te dotyczce roku 2010. Dane Komendy GBównej Policji dotyczce ofiar [miertelnych w ostatniej dekadzie wskazuj wyraznie na tendencj spadkow od 2009 r. W latach 2001 2008 na drogach ginBo przecitnie okoBo 5,5 tys. osób. W 2009 r. ofiar [miertelnych byBo okoBo 4,5 tys., a w 2010 r. liczba ta spadBa do 3,9 tys. UbiegBy rok utrwala t zni|kow tendencj. Od 2009 r. zmniejsza si liczba wypadków drogowych. Proporcjonalnie do tego spada liczba zabitych i rannych12. Korzystne zmiany nastpuj mimo rosncego nat|enia ruchu oraz zBego stanu wielu odcinków infrastruktury drogowej. Wydaje si, |e spadek zagro|enia na polskich drogach jest wynikiem dobrze prowadzonej kampanii spoBecznej. Efekty przynosi konsekwentnie prowadzona przez wBadze (tak|e samorzdowe) od blisko 10 lat polityka informacyjna, ukierunkowana na najbardziej  niebezpieczn grup uczestników ruchu (m|czyzn do 35 roku |ycia). Sugestywne przekazy przedstawiajce konsekwencje brawurowej jazdy oraz skierowane do mBodych ludzi kampanie pitnujce jazd  na podwójnym gazie powoli wpBywaj na zmiany w kulturze jazdy. Kampani objto równie| pieszych uczestników ruchu, powodujcych wiele wypadków przez wtargnicie na jezdni czy poruszanie si po niej bez prawidBowych oznaczeD. SiB oddziaBywania tego typu inicjatyw zwikszyBo zaanga|owanie osób rozpoznawalnych, cieszcych si szacunkiem spoBecznym oraz udziaB organizacji pozarzdowych, prowadzcych wBasne kampanie, niezale|nie albo w porozumieniu z wBadzami. Nale|y pamita o okoliczno[ciach wikszo[ci wypadków drogowych. ZBy stan cz[ci dróg oraz niekorzystne warunki atmosferyczne nie s ich gBówn przyczyn. Zdecydowana wikszo[ wypadków ma miejsce w terenie zabudowanym, na prostych odcinkach drogi oraz przy dobrych warunkach atmosferycznych, uznawanych za sprzyjajce bardziej dynamicznej jezdzie. W tym kontek[cie nale|y jednak wspomnie o raporcie Najwy|szej Izby Kontroli z 2011 r.13, w którym za jedn z gBównych przyczyn wypadków uznano wBa[nie zBy stan infrastruktury drogowej i stwierdzono, |e na polskich drogach wci| ginie dwukrotnie wicej osób ni| w krajach Europy Zachodniej. Z tego wzgldu poprawiajce si statystyki nie powinny przesBania faktu, |e liczba ofiar wypadków w Polsce wci| jest bardzo wysoka. Du|y problem stanowi kierowcy prowadzcy pod wpBywem alkoholu. W 2011 r. w wypadkach drogowych ucierpiaBo okoBo 46 tys. osób, co odpowiada liczbie ludno[ci takich miast jak Ciechanów czy KoBobrzeg. Nale|y pamita, |e ofiary to najcz[ciej 9 TYGODNIK BBN Nr 66 BEZPIECZECSTWO POZAMILITARNE ludzie w wieku produkcyjnym, których [mier lub kalectwo, niezale|nie od osobistych tragedii poszkodowanych i ich rodzin, powoduje du|e koszty spoBeczne i negatywnie wpBywa na potencjaB caBego paDstwa. Turecko-rosyjska umowa w sprawie rurocigu South Stream Turcja wydaBa zgod na budow przez jej wody terytorialne podmorskiego rurocigu South Stream, majcego dostarcza gaz do Europy po dnie Morza Czarnego z pominiciem terytorium Ukrainy14. Not w tej sprawie turecki minister energetyki Taner Yildiz przekazaB premierowi Rosji WBadimirowi Putinowi podczas spotkania w Moskwie. W czasie wizyty podpisano aneksy do dwóch wieloletnich kontraktów gazowych, zwikszajce dostawy gazu do Turcji15. Rurocig South Stream ma umo|liwi przesyB ponad 60 mld m3 rosyjskiego gazu rocznie. UdziaBowcami projektu, oprócz rosyjskiego Gazpromu, s trzy koncerny  niemiecki Wintershall, francuski EDF i wBoski Eni. Trudno jednoznacznie oceni czy porozumienie przedstawiane jako ostateczna zgoda Turcji na budow rurocigu South Stream rzeczywi[cie koDczy negocjacje, czy te| jest jedn z wielu umów, nieprzesdzajcych o realizacji inwestycji. Jednak analizujc polityk energetyczn Ankary, mo|na domniemywa, |e jest to dokument gBównie o charakterze medialnym, który nie zamyka negocjacji dotyczcych zgody na budow South Stream. Trzeba pamita, |e Turcja uczestniczy w konkurencyjnych wobec rosyjskiego gazocigu projektach energetycznych, takich jak Nabucco majcy dostarcza gaz do UE przez terytorium Turcji, i gazocig TANAP (Trans Anadolu Gas Pipeline) majcy przesyBa gaz z Azerbejd|anu przez Turcj do Europy. Dwa dni przed wydaniem zgody na budow South Stream, Ankara i Baku podpisaBy list intencyjny dotyczcy budowy tej konkurencyjnej inwestycji. Warto zwróci uwag, |e podczas wcze[niejszych negocjacji Ankara uzale|niaBa zgod na budow South Stream od rosyjskiej decyzji dotyczcej budowy rurocigu naftowego przez tureckie terytorium z czarnomorskiego portu Samsun do Ceyhan poBo|onego nad Morzem Zródziemnym. Rurocig ten jest elementem budowania przez Turcj regionalnego wzBa energetycznego. W tym kontek[cie nale|y zauwa|y, |e podpisane w Moskwie umowy nie podejmuj zagadnienia rurocigu Samsun-Ceyhan, co mo|e oznacza, |e budowa South Stream bdzie wymaga kolejnych porozumieD. Podpisano jedynie dwa aneksy do istniejcych umów gazowych, które obni|aj ceny rosyjskiego gazu. To wskazuje, |e za podpisanie porozumienia Ankara uzyskaBa wymierne korzy[ci finansowe. Analizujc podpisane przez Turcj i Rosj porozumienie nale|y pamita o kontek[cie ukraiDskim. Obecnie Kijów i Moskwa prowadz negocjacje gazowe majce doprowadzi do zmian w podpisanym wcze[niej kontrakcie  flota za gaz (chodzi o przedBu|enie bazowania rosyjskiej floty czarnomorskiej na Krymie). Ukraina chce uzyska ni|sze ceny za kupowany surowiec, Rosja za[ oczekuje, |e w zamian otrzyma udziaBy w ukraiDskich gazocigach 10 TYGODNIK BBN Nr 66 BEZPIECZECSTWO POZAMILITARNE tranzytowych, bdcych najwikszym szlakiem przesyBu rosyjskiego gazu do odbiorców w UE. Wzmocnieniu nacisku na Kijów sBu|y tak|e zapowiedz Gazpromu dotyczca mo|liwo[ci budowy trzeciej i czwartej nitki gazocigu Nord Stream, tak aby ten szlak osignB przepustowo[ 110 mld m3 gazu rocznie, czyli niewiele mniej od wielko[ci tranzytu rosyjskiego gazu przez Ukrain. Kijów postrzega zarówno Nord Stream, jak i South Stream, jako szlaki konkurencyjne wobec gazocigu Braterstwo przebiegajcego przez ukraiDskie terytorium i z tej perspektywy deklaracje Rosji dotyczce budowy lub zwikszenie przepustowo[ci alternatywnych szlaków sBu| wzmocnieniu presji na Ukrain przed styczniowymi negocjacjami gazowymi. 11 TYGODNIK BBN Nr 66 LEGISLACJA W DZIEDZINIE BEZPIECZECSTWA Inicjatywa dotyczca wypracowania procedur [cigania sprawców zamachów na |oBnierzy PKW w Afganistanie Minister obrony narodowej Tomasz Siemoniak zwróciB si do ministra sprawiedliwo[ci JarosBawa Gowina z wnioskiem o nawizanie wspóBpracy z wymiarem sprawiedliwo[ci Afganistanu. Celem wspóBpracy ma by stworzenie prawnych mo|liwo[ci [cigania sprawców zamachów na polski kontyngent wojskowy w Afganistanie16. Po ostatnim zamachu na polskich |oBnierzy peBnicych sBu|b w tym kontyngencie, minister T. Siemoniak zapowiedziaB, |e bandyci odpowiedzialni za ich [mier bd [cigani a| do skutku, czyli do postawienia ich przed sdem17. Zgodnie z obowizujcymi procedurami, afgaDscy rebelianci podejrzani o dokonanie zamachów na polskich |oBnierzy mog by ujci i zatrzymani na terenie polskiej bazy wojskowej w celu przeprowadzenia czynno[ci dowodowych na okres 24 (maksymalnie 48) godzin. Po tym czasie musz zosta przekazani afgaDskim siBom bezpieczeDstwa. Polska traci wtedy realny wpByw na to, czy podejrzani zostan postawieni przed sdem i ukarani. Uzyskanie takiego wpBywu byBoby zagwarantowane, gdyby strona polska miaBa mo|liwo[ skutecznego zwrócenia si do afgaDskich wBadz o wydanie sprawcy przestpstwa. W praktyce oznacza to konieczno[ zawarcia dwustronnej umowy midzynarodowej, która regulowaBaby szczegóBowo przypadki i tryb przekazywania sprawców zamachów. Dotd Polska i Afganistan nie zawarBy takiej umowy. Wszczcie postpowania karnego na terenie Afganistanu nie stanowi przeszkody do prowadzenia postpowania w Polsce. Obywatelowi Afganistanu mog zosta postawione zarzuty na podstawie przepisów polskiego Kodeksu karnego. Zgodnie z art. 110 ustp 1 kodeksu, jego postanowienia stosuje si do cudzoziemca, który popeBniB za granic czyn zabroniony przeciwko interesom Rzeczypospolitej Polskiej, polskiemu obywatelowi lub przestpstwo o charakterze terrorystycznym. Nale|y jednak podkre[li, |e z uwagi na brak wskazanej wy|ej umowy z Afganistanem, wszczte przez polskie organy [cigania postpowania karne przeciwko afgaDskim rebeliantom koDcz si umorzeniem. Wydaje si zatem, |e wobec zBo|ono[ci problemu, kwestia prawnych mo|liwo[ci [cigania winnych zamachów na polskich |oBnierzy wymaga dogBbnego przeanalizowania przez ekspertów Ministerstwa Sprawiedliwo[ci, Prokuratury Generalnej, Ministerstwa Obrony Narodowej oraz Ministerstwa Spraw Zagranicznych i wypracowania wBa[ciwych rozwizaD. Efektem powinno by opracowanie projektu umowy rzdowej z Afganistanem o pomocy prawnej w sprawach karnych. Co wa|ne, przyjte rozwizania musz by zgodne nie tylko z polskim ustawodawstwem, ale przede wszystkim z postanowieniami prawa midzynarodowego (w szczególno[ci z regulacjami prawa konfliktów zbrojnych oraz prawami czBowieka). 12 TYGODNIK BBN Nr 66 WYBRANE PUBLIKACJE DOSTPNE NA STRONIE www.bbn.gov.pl: Rok w BBN  Strategiczny Przegld BezpieczeDstwa Narodowego, projekty zmian w armii Analiza BBN:  Wzrost pozycji islamistów w Libii Notatka BBN:  Perspektywy stosunków UE-MoBdawia WYSTPIENIA SZEFA BBN: Szef BBN S. Koziej dla IAR o sytuacji w Iranie Szef BBN S. Koziej dla PAP:  Przegrupowanie Amerykanów zrozumiaBe i korzystne dla Polski Szef BBN S. Koziej dla  Zwiata Elit :  Nie mo|emy spocz na laurach Przypisy: 1 parliament.ge, 23 grudnia 2011 r. 2 ng.ru, 26 grudnia 2011 r.; nsc.gov.ge, 23 grudnia 2011 r.; civil.ge, 23 grudnia 2011 r. 3 nytimes.com, 27 grudnia 2011 r. 4 cnn.com, 2 stycznia 2012 r. 5 PAP, 1 stycznia 2012 r. 6 defensenews.com, 31 grudnia 2012 r. 7 Tygodnik BBN nr 58, 4-9 listopada 2011 r. 8 www.bbn.gov.pl, 28 grudnia 2011 r. 9 mon.gov.pl, 31 grudnia 2011 r., pow.mil.pl, 28 grudnia 2011 r. 10 Raporty KGP 364-365/2011, 1/2012 11 Raport RCB 366/2012 12 krbrd.gov.pl, 10 maja 2011 r. 13 nik.gov.pl, 16 maja 2011 r. 14 PAP, 28 grudnia 2011 r. 15 osw.waw.pl, 29 grudnia 2011 r. 16 PAP, 30 grudnia 2011 r. 17 PAP, 23 grudnia 2011 r. 13 TYGODNIK BBN Nr 66

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Tygodnik nr?( 4 12 r
02 01 114 egzamin2
21 11 09 (12)
02 01 114 an kol1 1 7
zerówka anality 11 05 12
Specjalizacja Notatka 11 09 12
Tygodnik nr0 1 7 12 r
Tygodnik nr9 31 12 r
Ćwiczenia 11 15 12
02 01 114 Kolokwium2A1

więcej podobnych podstron