Jadwiga W. Łukaszewicz
Jednakże warunkiem koniecznym, aby nauczyciel akademicki mógł być zaliczony do minimum kadrowego kierunku o profilu ogólnoakademickim (taki profil posiada m.in konserwacja i restauracja dzieł sztuki oraz ochrona dóbr kultury) jest posiadanie dorobku w obszarze wiedzy, odpowiadającemu obszarowi kształcenia (rozdz. 3, § 12.1 rozporządzenie z dnia 5 października 2011).
Analizując sytuację szkolnictwa wyższego w zakresie ochrony dziedzictwa kulturowego stwierdzono, że w maju 2013 prowadzono 8 kierunków bezpośrednio i pośrednio związanych z ochroną dziedzictwa kulturowego, na 96 uczelniach. 28 listopada 2013 r. Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego opublikował na swej stronie internetowej informację o zawieszeniu lub cofnięciu uprawnień do prowadzenia studiów. Na tej liście nie znalazł się żaden z kierunków związanych z ochroną dziedzictwa kulturowego, ani żadnej ze szkół nie cofnięto uprawnień. Niestety, ze względu na niewielką i zmniejszającą się rokrocznie, w związku z niżem demograficznym, liczbę kandydatów na niektórych uczelniach kiemnków nie uruchomiono, co będzie przedstawione poniżej.
2. Kształcenie w zakresie konserwacji i restauracji dzieł sztuki
Kształcenie konserwatorów-restauratorów dzieł sztuki realizowane jest na kierunku konserwacja i restauracja dzieł sztuki na czterech polskich uczelniach akademickich: Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, Warszawie i we Wrocławiu oraz w Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu.
Uprawnienia zawodowe, zgodnie z zarządzeniem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego7, absolwenci tego kierunku uzyskują zgodnie z kończoną specjalnością, co jest wyjątkiem w polskim systemie kształcenia. Dlatego niezmiernie istotnym jest przedstawienie realizowanych w polskich szkołach, na kierunku konserwacja i restauracja dzieł sztuki, specjalności, gdyż to one determinują zakres późniejszej działalności zawodowej absolwentów.
Na kierunku konserwacja i restauracja dzieł sztuki prowadzonych jest dziewięć poniżej podanych specjalności:
1. Konserwacja i restauracja malarstwa i rzeźby drewnianej polichromowanej w ASP w Warszawie i UMK w Tomniu.
2. Konserwacja i restauracja książki, grafiki i skóry zabytkowej w ASP w Warszawie.
3. Konserwacja i restauracja rzeźby kamiennej i detalu architektonicznego w ASP w Warszawie i UMK w Tomniu.
4. Konserwacja i restauracja tkanin zabytkowych w ASP w Warszawie.
5. Konserwacja i restauracja malarstwa w ASP w Krakowie.
6. Konserwacja i restauracja papiem w ASP w Krakowie.
7. Konserwacja i restauracja rzeźby w ASP w Krakowie.
8. Konserwacja i restauracja papiem i skóry w UMK w Tomniu.
9. Konserwacja i restauracja ceramiki i szkła w ASP we Wrocławiu.
W Polsce nie kształcimy konserwatorów-restauratorów w wielu potrzebnych specjalnościach, w tym m.in. w zakresie konserwacji sztuki współczesnej i nowoczesnej, co wiąże się z problematyką współczesnych materiałów, głównie tworzyw syntetycznych. Jednakże dostrzegając ten ważki problem, w dwóch szkołach powstały: specjalistyczne zakład lub pracownia, gdzie studenci w ramach zajęć dydaktycznych zapoznają się z problematyką konserwatorską sztuki nowoczesnej. Są to Zakład Konserwacji i Restauracji Sztuki Nowoczesnej na Wydziale Sztuk Pięknych UMK oraz Interdyscyplinarna Pracownia Dokumentacji i Ochrony Konserwatorskiej Sztuki Nowoczesnej na Akademii Sztuk
Rozporządzenie MKiDzN w sprawie prowadzenia prac konserwatorskich, prac restauratorskich, robót budowlanych, badań konserwatorskich, badań architektonicznych i innych działań przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków oraz badań archeologicznych z dnia 27 lipca 2011 r, Dz. U, Nr 165, poz.987.