1.1 Przeznaczenie poradnika
Celem niniejszego poradnika jest przedstawienie w zarysie zastosowania pary i sposobów jej wytwarzania w kotłach parowych. Ponieważ właściwości pary różnią się znacznie od właściwości stosowanego powszechnie w technice grzewczej czynnika roboczego - wody, podajemy na wstępie kilka podstawowych rozważań dotyczących pary jako czynnika roboczego. Zanim zajmiemy się omawianiem elementów składowych kotłowni parowej przedstawimy wskazówki dotyczących doboru, instalowania i prowadzenia ruchu kotła.
Poradnik ten zajmuje się wyłącznie parą i nie porusza zagadnień wysokotemperaturowych kotłów wodnych. Podawane informacje dotyczą „lądowych" instalacji parowych, a więc stacjonarnych instalacji parowych (rys. 1) i świadomie nie obejmują osobliwości mobilnych instalacji parowych, np. okrętowych. Jeśli wymienia się normy i ustawy, to ich podstawą są uregulowania Unii Europejskiej. Przykładowo podano także informacje, oparte na narodowych przepisach niemieckich, które nie rozciągają się bezpośrednio na inne kraje.
1.2 Para wodna w historii
Para wodna znana jest od czasu, gdy człowiek nauczył się wykorzystywać ogień; powstawała i powstaje w niezamierzony sposób przy gaszeniu ogniska wodą.
Pierwsze rozważania nad technicznym wykorzystaniem pary wodnej przypisuje się Archimedesowi (287 -212 p.n.e.), który skonstruował działo parowe. Leonardo da Vinci (1452 -1519) dokonał na ten temat pierwszych obliczeń, według których wystrzelona z takiego działa kula o masie 8 kg poleciałaby na odległość około 1250 metrów.
Do Denisa Papina należy pierwsza praktyczna realizacja szybkowaru (ok. 1680).Ten pierwszy zbiornik ciśnieniowy wyposażony został już w zawór bezpieczeństwa po tym, jak jego prototyp eksplodował przy pierwszych próbach.
Pojawianie się maszyn parowych od ok. roku 1770 spowodowało konieczność bliższego zbadania teoretycznego i praktycznego pary, jako czynnika roboczego. Do pierwszych praktyków należeli James Watt i Karol Gustaw Patryk de Laval, którzy wprowadzając swoje maszyny na rynek stali się ludźmi bogatymi.
4