Kwarc i muskowit prawie nie ulegają wietrzeniu i pozostają w wietrzejącej skale w postaci ziaren, które po wypłukaniu przez wodę tworzą piasek (Wiłun, 1987).
Wietrzenie organiczne jest wywołane przez procesy życiowe zwierząt i roślin. Bardzo dużą rolę odgrywają bakterie (do głębokości 3-5 m) wytwarzające kwas węglowy (dwutlenek węgla w wodzie), kwas azotowy, amoniak, siarkowodór i gaz błotny, przyczyniając się w ten sposób do dalszego wietrzenia.
Poza wietrzeniem istotną rolę odgrywają również procesy erozyjne i transport materiału, które to powodują rozdrobnienie okruchów występujących w skorupie ziemskiej oraz zmiany w podłożu macierzystym; np. staczające się po stokach odłamki skał porywane są przez potoki i w ten sposób następuje ich rozdrobnienie i zaokrąglenie (tab. 2.1).
Tabela 2.1. Produkty wietrzenia skał oraz frakcje uziarnienia gruntów (Wiłun, 1987)
Produkty wietrzenia lub rozdrobnienia skały pierwotnej | |||
Wietrzenie fizyczne |
Wietrzenie chemiczne |
Rozdrobnienie mechaniczne przy transporcie |
Nazwa frakcji i ich wymiary |
Bloki kamienne i głazy |
głazy otoczone i |
Kamienista (/^) | |
ostrokra wędzi ste |
otoczaki |
powyżej 40 mm | |
Okruchy |
nie zwietrzałe okruchy |
okruchy obtoczone |
Żwirowa (j>) |
ostrokra wędzi ste |
ostrokrawędziste |
40 ^ 2 mm | |
Ziarna ostrokra wędzi ste |
kryształy odporne na wietrzenie |
ziarna obtoczone |
Piaskowa (Jp) 2-K),05 mm |
drobne kryształy skały |
mączka skalna |
Pyłowa (/*) | |
pierwotnej |
powstała przy obtaczaniu ww. okruchów |
0,05-^-0,002 mm | |
minerały iłowe |
bardzo drobne cząstki mączki skalnej o wymiarach poniżej 0,002 mm |
Iłowa (/j) poniżej 0,002 mm |