2208634152

ELEMENTY PRAWA CYWILNEGO

Wstęp

Prawo cywilne regul uje stosunki majątkowe i niektóre stosunki niemajątkowe między podmiotami o równorzędnym statusie prawnym. Jest ono odrębną gałęzią prawa, zaliczaną do tzw. prawa prywatnego co oznacza, że strony stosunków cywilnoprawnych (np. osoby fizyczne, osoby prawne) w granicach prawem dozwolonych same regulują wzajemne relacje. Jeżeli powstanie między nimi spór, którego sami nie mogą rozwiązać, mogą udać się do sądu po rozstrzygnięcie. Żadna ze stron nie może bowiem przymuszać drugiej do postępowania w określony sposób. Dlatego jeżeli dłużnik (np. kupujący) nie zapłaci za świadczenie to wierzycielowi (np. sprzedawcy) nie wolno stosować wobec niego środków przymusu (np. siły Fizycznej), aby wyegzekwować zapłatę, lecz może on wytoczyć przeciwko dłużnikowi powództwo do sąd u o zapłatę.

Na prawo gospodarcze składają się normy należące do różnych gałęzi prawa, ale zdecydowanie najwięcej jest w nim norm prawa cywilnego. Im bardziej jest rozwinięta gospodarka wolnorynkowa, tym większą rolę odgrywa w niej prawo cywilne. Zatem rola prawa cywilnego w stosunkach gospodarczych jest niezwykle doniosła.

Źródła prawa cywilnego są bardzo rozbudowane. Najważniejsze znaczenie ma jednak ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, (Dz.U. Nr 16, poz. 93 ze zm.)

I. Część ogólna

A. Podmioty prawa cywilnego

Podmiotami prawa cywilnego są osoby fizyczne (ludzie), osoby prawne (np. Skarb Państwa, przedsiębiorstwo państwowe, spółdzielnia, spółka akcyjna, spółka z o.o., fundacja, stowarzyszenie zarejestrowane, związek zawodowy itd) oraz niektóre Jednostki organizacyjne, którym prawo przyznaje zdolność

prawną I zdolność do czynności prawnych, mimo że nie mają one osobowości prawnej (np. handlowe spółki osobowe}.

Zdolność prawna oznacza możliwość bycia podmiotem praw (np. prawa własności} i obowiązków z zakresu prawa cywilnego.

Zdolność do czynności prawnych oznacza zdolność do tego, by poprzez czynności prawne nabywać prawa i zaciągać zobowiązania. Taką zdolność mają np. wszystkie osoby prawne, natomiast osoby fizyczne mogą mieć pełną lub ograniczoną zdolność do czynności prawnych albo jej w ogóle nie posiadać.

Osoby fizyczne działają same Ilć> przez przedstawicieli. Osoby prawne, ponieważ są jednostkami organizacyjnymi, działają przez swoje organy (oświadczenie organu jest oświadczeniem osoby prawnej) lub przez przedstawicieli.

Przedstawicielstwo to przedstawicielstwo ustawowe oraz pełnomocnictwo. Pełnomocnictwo może być ogólne liii szczególne, samodzielne liii łączne, bierne liii czynne. Pełnomocnik z reguły działa w imieniu mocodawcy, jeżeli działa w imieniu własnym nie ijawniając, że działa na rachinek mocodawcy, na którego spadają skutki czynności, wówczas mówimy o tzw. zastępcy pośrednim.

Szczególnym rodzajem pełnomocnictwa jest prokura, której może udzielić tylko przedsiębiorca rejestrowy.

Osoba fizyczna traci swą podmiotowość z chwilą śmierci. Osoby prawne i jednostki organizacyjne niebędące osobami prawnymi, lecz posiadające zdolność prawną ustają z różnych przyczyn - najczęściej po zakończeniu postępowania likwidacyjnego lub tąiadłościowego z chwilą wykreślenia z Krajowego Rejestru Sądowego, lub innego właściwego rejestru.

B. Przedmioty

Podmioty wchodzące w relacje prawne określają (np. na sposób dorozumiany, liii przez działanie stron) przedmiot który określa treść praw i obowiązków w stosunku cywilnoprawnym. Innymi słowy to skonkretyzowany obiekt, do którego odnosi się treść danej relacji prawnej. Mogą to być w szczególności:

L