Dedukcja - dedukcyjny sposób uprawiania nauk. Klasyczny podział nauk, ze względu na dopuszczalne w nich przesłanki (wg Kazimierza Ajdukiewicza)
L nauki aprioryczne (odgórne, rozumowe, nie bazujące na doświadczeniu) - te, które nam dyktuje rozum: logika, matematyka - ostatecznymi przesłankami są twierdzenia aprioryczne
U. nauki empiryczne - ostatecznymi przesłankami są twierdzenia aprioryczne oraz empiryczne. Twierdzenia empiryczne - twierdzenia oparte na doświadczeniu, wywodzone z doświadczenia, np. chemia, biologia, towaroznawstwo.
m, nauki humanistyczne - ostatecznymi przesłankami są twierdzenia aprioryczne, twierdzenia empiryczne, ale dowodzą jako wyróżnik twierdzenia humanistyczne - oparte na rozumieniu wypowiedzi - twierdzenia, w których musimy zrozumieć, zinterpretować coś.
Każdą naukę da się zredukować do ostatecznych przestanek, z których wszystko wynika, a one nie wynikają z niczego.
nauki aprioryczne - dedukcja
nauki empiryczne, humanistyczne - Indukcja
dedukcja - rozumowanie od ogółu do szczegółu, od twierdzeń ogólnych do twierdzeń bardziej szczegółowych
indukcja - rozumowanie od szczegółu do ogółu, z dołu do góry, od twierdzeń szczegółowych do bardziej ogólnych
W dedukcji zaczynamy od aksjomatów, a w indukcji od analizy jak największej ilości przypadków. W dedukcji mamy wiedzę pewną - „2 proste równoległe nie mają punktów wspólnych.”
Dedukcja -dedukowanie, wywodzenie
- grubość - nieprzenikalność systemu - to, co jest w środku nie jest pod wpływem z zewnątrz - system jest nieprzenikalny przez rzeczywistość zewnętrzną - empirycznie się go nie obali, choćby człowiek nie wiem jak się natrudził empirycznie, to się ich nie obali.
1. aksjomaty - BA - baza aksjomatyczna - cała dana nauka dedukcyjna jest zawarta w aksjomatach
1