7. Ćwiczenia ortofoniczne rodzaje, przykłady.
Ćwiczenia ortofoniczne - to ćwiczenia wymowy w tekstach językowych słownych stosowane w celu prawidłowego kształtowania wymowy oraz zapobiegania zaburzeniom artykulacyjnym
Stosowanie ćwiczeń ortofonicznych szczególnie zalecane jest w przedszkolach. Przeprowadza się je ze wszystkimi dziećmi:
- przy prawidłowym rozwoju mowy jako utrwalanie prawidłowej artykulacji,
- przy opóźnionym rozwoju mowy jako zapobieganie wadom wymowy
- w przypadku zaburzeń mowy, jako kontynuację terapii rozpoczętej przez logopedę.
Ćwiczenia ortofoniczne należy przeprowadzać w formie zabawy jako integralną część wychowania. Podczas ćwiczeń ortofonicznych należy stosować wszystkie podstawowe elementy (oddychanie, fonację, logorytmikę, kształcenie słuchu fonematycznego, gimnastykę narządów mowy i artykulację). Wszystkie grupy ćwiczeń łączą się ze sobą i należy wykonywać je równolegle-łączyć np. proste ćwiczenia oddechowe z prostymi fonacyjnymi czy logorytmicznymi. Należy przy tym tak dobierać zabawy, by zwiększając stopień trudności przyzwyczajać dzieci do poprawnego wypowiadania się na co dzień. Ćwiczenia na głoskach należy zawsze poprzedzić ćwiczeniami usprawniającymi narządy mowy
a) wstępne:
• oddechowe (mają na celu nauczenie różnicowania fazy wdechowej i wydechowej oraz wydłużania fazy wydechowej),
• fonacyjne, głosowe (mają za zadanie nauczenie właściwego posługiwania się głosem, wykształcenie odpowiedniej wysokości, właściwe stosowanie natężenia głosu),
• logorytmiczne (wykorzystuje się elementy gimnastyczne w celu usprawnienia całego ciała, koordynacji ruchowo-przestrzennej, orientacji przestrzennej, lokalizacji),
• kształcące słuch fonematyczny- ćw. słuchowe (celem jest zdolność różnicowania głosek opozycyjnych np. dźwięcznych i bezdźwięcznych, twardych i zmiękczonych, jest to też umiejętność wyodrębniania głoski na początku, końcu wyrazu a także wymienienie kolejnych głosek w wyrazie i złożenie wyrazu z podanych głosek. Mogą mieć charakter słuchowo-gestówy lub słuchowo-werbalny),
• usprawniające narządy mowne (są one kontynuacją ćw. usprawniających całe ciało, mają na celu zdobycie umiejętności układania narządów mownych w sposób charakterystyczny dla danej głoski, mają bezpośredni związek z ćw. artykulacyjnymi),
h) związane bezpośrednio z procesem mówienia: