CHRONOLOGIA DZIEJÓW ZIEMI.
Podstawą chronologii geologicznej jest rozwój życia organicznego na powierzchni globu ziemskiego. Z punktu widzenia czasu historię Ziemi podzielono na jednostki geochronologiczne: ery, okresy, epoki, piętra i poziomy. Głównymi jednostkami czasowymi są ery. Czas ukształtowania się twardej skorupy ziemskiej- ok. 4-7 miliardów lat.
Era archaiczna (Archaik) - najstarsza era w dziejach Ziemi, trwająca od początku geologicznych dziejów Ziemi tj. 3,8 - 3,9 mld lat temu do 2,5 - 2,6 mld lat temu. W okresie archaiku zachodziły procesy formowania się skorupy ziemskiej, czemu towarzyszyło liczne bombardowanie powierzchni Ziemi przez meteoryty, a także erupcje wulkaniczne i zderzenia ze sobą pierwszych, niewielkich, sztywnych mikropłyt. Powstały wówczas strefy (pasma) zieleńcowe, miały też miejsce potężne ruchy górotwórcze (m.in. orogenezy: saamijska, białomorska, algomańska).
Proterozoik, era proterozoiczna, eozoik, druga era w dziejach Ziemi. Rozpoczęła się ok. 2600 min lat temu, a
zakończyła ok. 570 min lat temu. W proterozoiku trwało dalsze powiększanie się bloków kontynentalnych.
Prekambr - najdłuższy okres dziejów Ziemi (4.600 min lat temu). Tworzy się skorupa ziemska, masy lądowe
i oceany. Potężna działalność wulkaniczna. Skały prekambryjskie występują na obszarze tzw. tarcz na
wszystkich kontynentach. Ślady życia - na ogół rzadkie Paleozoik to trzecia era w dziejach Ziemi. Rozpoczęła się ok. 570 min lat temu, a zakończyła ok. 230 min lat temu. Dzieli się na sześć okresów: kambr, ordowik, sylur, dewon, karbon i perm.
★ Kambr- (początek 590 min lat temu, trwał 110 min lat) - początek ery paleozoicznej. Nagle pojawia się wiele skamieniałości. W rozległych, płytkich morzach rozprzestrzeniają się formy życia. Powszechnie występują trylobity.
★ Ordowik - (początek 490 min lat temu, trwał 60 min lat) - Większość Ziemi cechuje łagodny klimat, morza pokrywają znaczną część powierzchni. Trwa gromadzenie osadów i zachodzą ruchy górotwórcze. Rozwijają się glony i powstają rafy koralowe, obficie występują gąbki i mięczaki.
★ Sylur - (początek 430 min lat temu, trwał 35 min lat) - Gwałtowny zwrot w dziejach Ziemi spowodowany ewolucją ryb, pierwszych kręgowców, które pojawiły się w Ordowiku. Pojawienie się pod koniec Syluru pierwszych roślin lądowych
★ Dewon - (początek 395 min lat temu, trwał 50 min łat) - Procesy górotwórcze, ale były to przede wszystkim okres eksplozji ewolucji. Lądy są kolonizowane przez pierwsze rośliny nasienne. Rozwijają się liczne gatunki ryb a także pierwsze zwierzęta lądowe - płazy.
★ Karbon (początek 345 min lat temu, trwał 65 min lat) - Trwają ruchy górotwórcze, fałdowanie i erozja. Porośnięte lasami mokradła znalazły się pod wodą dając początek pokładom węgla. Zlodowacenie objęło kontynenty półkuli południowej, rozwijają się owady i pierwsze gady.
★ Perm (początek 280 min lat temu, trwał 55 min lat) - Rozpowszechniają się gady i rozwijają się owady. Pojawiają się nowe gatunki roślin, w tym iglaste. Wymierają niektóre gatunki zwierząt morskich
★ Mezozoik - czwarta era w dziejach Ziemi. Rozpoczęła się 230 min lat temu, a zakończyła 65 min lat temu.
• Trias (początek 225 min lat temu, trwał 45 min lat) - Początek ery mezozoicznej, powszechnie występują drzewa iglaste. Okres różnicowania się gadów i pojawienie się pierwszych dinozaurów oraz gigantycznych gadów morskich. Trwa ewolucja prymitywnych ssaków