Wykład 9
Systemy prawne:
S system prawa krajowego S s. p. międzynarodowego S s. p. unijnego
Prawo europejskie:
• w ujęciu szerokim - prawo europejskiej organizacji międzynarodowych
• w ujęciu wąskim - prawo ściśle związane z funkcjonowaniem Unii Europejskiej
Zrodla prawa unijnego:
> prawo stanowione
* prawo pierwotne
* prawo pochodne (wtórne)
> prawo niepisane
Prawo pierwotne - obejmuje umowne prawo międzynarodowe, które dało podstawy powstaniu i ewolucji Wspólnot, a obecnie daje podstawy funcjonowania Unii Europejskiej (traktaty założycielskie, ich uzupełnienia i modyfikacje)
Prawo wtórne - zespól norm prawnych przyjętych przez instytucje wspólnotowe dla realizacji celów wynikających z Traktatów.
Nadrzędność prawa pierwotnego - akty prawa wtórnego musza być zgodne z prawem pierwotnym: w przypadku Sprzeczności ETS może stwierdzić ich nieważność.
Prawo niepisane:
1. Zasady ogólne prawa europejskiego.
2. Prawo sędziowskie.
3. Prawo zwyczajowe.
Rozporządzenie - akt prawny o zasięgu ogólnym, obowiązuje w całości i jest bezpośrednio stosowany we wszystkich państwach członkowskich. (Instrument ujednolicenia)
Dyrektywa - wiąże państwo, do którego jest adresowana w zakresie celów, jakie maja być osiągnięte, pozostawiając Władzom państwowym swobodę wyboru metod i form ich realizacji. (Instrument harmonizacji)
Harmonizacja w drodze dyrektyw:
=> minimalna (dyr. 90/314) w sprawie zorganizowanych podroży, wakacji i wycieczek.
=> szczegółowa [wyłączna]
Decyzja - indywidualny akt, skierowany do konkretnego adresata (państwa, osoby prawnej czy obywatela) np. KE Wydaje decyzje w stosunku do przedsiębiorców w ramach realizowanej przez ten organ polityki konkurencji.
Zalecenia i opinie - maja charakter niewiążący.
Zasada bezpośredniego stosowania prawa unijnego - prawo unijne uzyskuje autonomicznie status prawa pozytywnego w porządku wewnętrznym państwa.
Zasada bezpośredniego skutku prawa unijnego - norma prawa unijnego tworzy sama, bez krajowych aktów transformujących ja do porządku wewnętrznego, prawa i obowiązki dla podmiotów indywidualnych.
Rodzaje skutku bezpośredniego:
> wertykalny
> horyzontalny (relacja miedzy podmiotami tego prawa)
Przesłanki bezpośredniej skuteczności (w ogólności):
• precyzyjność przepisów
• bezwarunkowosc przepisów
• Stosowanie przepisów jest niezależne od dalszych działań wykonawczych
Zasada nadrzędności prawa wspólnotowego - pawo wspólnotowe w przypadku sprzeczności z prawem krajowym Ma pierwszeństwo.
1. Unia Europejska.