Toledano, serialu Doktor House i różnych seriali kryminalnych, których bohaterami są policjanci. Zdarzały się też odwołania do rysunkowych filmów dla dzieci (zwłaszcza do Boba Budowniczego), co samo w sobie nie jest niczym nagannym (takie teksty kultury bywają przedmiotem refleksji wybitnych intelektualistów), niestety maturzyści przyjmowali wobec nich perspektywę odbiorcy naiwnego, skupiającego się wyłącznie na infantylnie interpretow-anej fabule.
Niektórzy zdający przywoływali teksty kultury wybrane nietrafnie, bo niezwiązane z problemem pracy. W wypracowaniach tej grupy piszących szczególnie często pojawiały się odwołania do Jądra ciemności Josepha Conrada, Dziadów Adama Mickiewicza, Kordiana Juliusza Słowackiego, Kamieni na szaniec Aleksandra Kamińskiego i Ferdydurke Witold Gombrowicza.
Maturzyści, którzy trafnie wybrali przykłady, nie zawsze jednak potrafili w sposób właściwy formułować na ich podstawie argumenty. Dotyczy to zwłaszcza odwołań do Innego świata, mitu o Syzyfie i Zbrodni i kary.
Przykład 4. Trafne wykorzystanie w funkcji argumentacyjnej Innego świata.
Praca jest [...] czymś, co powinno dawać utrzymanie, niezależność oraz satysfakcję. Praca jest również szansą na sukces i rozwój osobisty. Wykonywana z pasją i oddaniem może być źródłem szczęścia. Ale czy każda osoba pracująca jest zadowolona z życia? Czy wykonywana przez ludzi praca zawsze jest dobrowolna? Czy praca może być narzędziem upodlenia człowieka oraz manipulacji? Bardzo często zdarza się, że praca to przykra konieczność i źródło nieszczęść, [...]
Zdarza się, że [...] jej [pracy] wykonywanie jest karą i strasznym obowiązkiem. Tak było w przypadku Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, autora „Innego świata”, który był więziony w łagrach - rosyjskich obozach pracy. W Jercewie praca była obowiązkowym elementem dnia, regulowała ona hierarchię, porcje żywieniowe oraz stosunki międzyludzkie. [...] Taka praca degradowała człowieka, smutny obowiązek, którego niewykonanie miało tragiczne skutki, zniechęcał ludzi, którzy i tak nie mogli zaprotestować. Okrutny przymus unieszczęśliwiał ludzi i powodował utratę człowieczeństwa.
Przykład 5. Nietrafna argumentacja świadcząca o myleniu pojęć obowiązku, przymusu i losowrej konieczności.
Moim zdaniem praca jest [...] częściej obowiązkiem niż pasją - wynika to z tego, ie bohaterowie mają do niej racjonalne podejście [...].
Postacią która traktuje wykonywany zawód jako obowiązek jest Sonia Marmieładow, jedna z bohaterek powieści Fiodora Dostojewskiego „Zbrodnia i kara”. [...] Tutaj jej racjonalne podejście do zawodu łącz,y się również z warunkiem przetrwania jej rodziny. [...]
Bohaterowie „Innego świata” Herlinga to kolejny przykład udowadniający, że praca to obowiązek [...] Idealny przykład tego, ie praca jest tu obowiązkiem, która po racjonalnym spojrzeniu na nią przez więźniów - utrzymuje przy życiu.
Brak umiejętności wykorzystania przykładów w funkcji argumentacyjnej często wiązał się z zaburzeniami funkcjonalności kompozycji. Te dwa obszary umiejętności wymagają szczególnej uwagi w dydaktyce, zwłaszcza że to kluczowe kompetencje niezbędne w dalszym kształceniu na poziomie akademickim. Wypowiedź argumentacyjna powinna mieć kompozycję logicznego wywodu, tymczasem aż 55% maturzystów nadało swojemu wypracowaniu kompozycję wyliczenia argumentów albo wyliczenia przykładów, co świadczy o myleniu argumentów z przykładami.
Przykład 6. Zamiast argumentów - wyliczenie przykładów ilustrujących jeden argument.
[...] Uważam, że praca jest pasją i potrafi przynosić radość i różne korzyści w każdym momencie życia.
Fragment „Ziemi, planety ludzi” Antoine’a de Saint Exupery'ego ukazuje nam jedną ciekawą sytuację a mianowicie powrót pilota Bury’ego. [...] Śmiech Bury'ego jest najlepszym przykładem że nawet w ciężkich momentach jego praca, którą uważał za pasję przyniosła mu radość.