3818437919

Wykład 2 i 3 - Popyt, podaż i rynek. Reakcje popytu na zmiany cen i dochodów

R, Milewski, „Podstawy ekonomii", str. 97-124

•    co to jest rynek? - całokształt transakcji kupna i sprzedaży oraz warunków, w jakich one przebiegają

o według kryterium podmiotu obrotu - produktów i usług o według kryterium zasięgu geograficznego - lokalny, światowy itd. o według kryterium zależności od sytuacji rynkowej - sprzedawcy i nabywcy o według kryterium jednorodności - jednorodny, heterogeniczny o w zależności od stopnia wyrównywania się cen

■    doskonały - rozproszenie po stronie popytu i podaży, brak barier wejścia na rynek, przejrzystość oraz jednorodność dóbr

*    monopolistyczny - w szczytowym przypadku jeden producent dyktujący ceny, mający wyłączność produkcji i zbytu jakiegoś towaru

•    popyt i podaż na rynku

o popyt

*    efektywny - ilość danego dobra, jaką nabywcy są w stanie nabyć po określonej cenie i w określonym czasie

■    potencjalny - pragnienie nabycia określonego dobra nie poparte możliwościami dochodowymi

•    ze względu na motywację nabywców:

o funkcjonalny - wynika z cech jakościowych danego dobra o niefunkcjonalny - użyteczność dobra może się zmieniać w zależności od zachowania innych konsumentów o spekulacyjny - oczekiwanie na zmianę cen w przyszłości

•    trzy rodzaje zachowań nabywców:

o owczy pęd - popyt na dane dobro wzrasta dlatego, że inni je kupują

o snobizm - popyt maleje, gdy inni kupują to dobro o efekt veblenowski - popyt na dobra prestiżowe, wzrasta mimo wzrostu cen

■    popyt a cena - zależność ta jest zależnością odwrotną, wzrost ceny powoduje spadek popytu

•    efekt substytucyjny zmiany ceny - wzrost ceny danego dobra skłania nabywcę do rezygnacji z dobra relatywnie droższego i zastąpienia go innym dobrem, relatywnie tańszym

•    efekt dochodowy zmiany ceny - wzrost ceny danego dobra obniża siłę nabywczą konsumenta

*    popyt nietypowy

•    1. popyt doskonale nieelastyczny lub sztywny - dobra zaspokajające niezbędne potrzeby i nie mające substytutów

•    2. popyt doskonale elastyczny - teoretyczna sytuacja rynku doskonałego

•    3. popyt paradoksalny - nietypowe zachowanie się popytu:

o paradoks Veblena - mimo wzrostu cen dóbr prestiżowych popyt na nie rośnie

o paradoks Giffena - dobro podrzędne mimo zmiany ceny i obniżenia realnego dochodu nadal jest wybierane przez konsumenta, gdyż pozostaje wciąż relatywnie tańsze o paradoks spekulacyjny - jeśli panuje przekonanie, że cena w przyszłości nadal będzie rosła, o popyt rośnie mimo wzrostu ceny

■    pozacenowe determinanty popytu:

•    dochód - jego zmiana może zmienić popyt w sposób przewidywalny lub paradoksalny

•    dobra substytucyjne - wzrost ceny jednego dobra powoduje wzrost popytu na drugie

•    dobra komplementarne - dobra uzupełniające się, wzrost ceny jednego z nich spowoduje spadek popytu na oba