3818438604

Problematyka „Pieśni” J. Kochanowskiego

Różnorodność tematyczna „Pieśni":

utwory o charakterze religijnym

Utworów o charakterze religijnym : hymnu „Czego chcesz od nas, Panie"; „Kolędy" i „Pieśni o potopie” nie włączy! Kochanowski do żadnego ze swych zbiorów. Już w wieku XIV uznawano je za pieśni religijne i umieszczano w śpiewniczkach przeznaczonych dla wiernych. Najpełniejszym wyrazem renesansowej wizji świata i człowieka jest utwór napisany prawdopodobnie ok. 1558 roku, hymn „Czego chcesz od nas, Panie". Utwór jest pochwałą Boga poprzez zachwyt nad tym, co stworzył, Świat ukazany w pieśni jest harmonijny i doskonały. Elementem porządku świata jest porządek panujący w naturze. Przemienność pór roku, wskazująca na cykliczność czasu i ciągłe odradzanie się życia, jest regułą wyznaczającą bieg świata. Budowniczym tego doskonałego świata jest Bóg, który panuje nad swoim stworzeniem i kieruje nim w sposób doskonały. Cechuje go dobroć, łaskawość, jest bliski człowiekowi, jest dawcą wszelkiego dobra i człowiek może pokładać w Nim słuszną nadzieję. Wspaniała ziemia stworzona przez Boga jest darem, z którego mogą korzystać wszyscy.

Utwory o charakterze patriotycznym

Przykładami okolicznościowych utworów poruszających aktualne tematy polityczne, są dwie pieśni dotyczące wojen moskiewskich oraz bardziej popularna od nich „ Pieśń o spustoszeniu Podola przez Turków". W pieśni tej, mającej charakter apelu do rodaków, poeta odwołuje się do napaści tatarów na Polskę w 1575 roku, w wyniku której najeźcy uprowadzili ok. 50 tys. Jeńców. Wyrażając żal i rozpacz z powodu losu pohańbionych Polaków, podmiot liryczny nawołuje do obrony państwa, apeluje o męstwo, odwagę, poniesienie wydatków na cele wojskowe. Jednocześnie przestrzega poeta przed powtórzeniem starych błędów i krytykuje nieumiejętność wyciągania wniosków z historii.

Rozważania na temat poezji i nieśmiertelnej sławy

Częstym tematem utworów jest nieśmiertelna sława, którą zapewnia doskonała poezja. Pochodząca z księgi II „Pieśń XXIV „Niezwykłym i nie Leda piórem opatrzony..." stanowi parafrazę ody Horacego, poruszającej ten sam problem. Porównując siebie jako poetę do ptaka, wznoszącego się ponad ziemię, podmiot liryczny wskazuje na nieśmiertelny charakter poezji, która zapewnia jego twórcy życie w pamięci przyszłych pokoleń i daje mu sławę. Poezja zapewnia wieczne trwanie, a więc tryumf nad śmiercią, daje także powszechną sławę. Poeta jest przekonany, iż o jego dziele usłyszy cały świat Pieśń stanowi panegiryczną pochwałę samego siebie, nie jest to wszakże dowód pychy czy zarozumialstwa. Kochanowski podziela głębokie przekonanie swojej epoki, mówiąc o nieprzemijającej wartości poezji i nieśmiertelnej sławie, jaką mu ona przyniesie. Stąd niechęć podmiotu lirycznego do okazałego pogrzebu. Ziemski pochówek, płacze bliskich i żale są niepotrzebne temu, który przemienił się w ptaka i dostąpił wiecznego życia w pamięci współczesnych i przyszłych czytelników.

Filnznfia Kochanowskiego wyrażana w .. Pieśniach"

Filozofia, jaką wyraża w swoich utworach Kochanowski, miała charakter horacjański. Podobnie jak Horacy, autor odwołał się do założeń dwóch szkół filozoficznych: stoicyzmu i epikureizmu. Idee głoszone przez Kochanowskiego były wyrazem zespolenia założeń obydwu nurtów myślowych. Stoicyzm pieśni wyraża się w przekonaniu, iż celem życia człowieka jest szczęście, rozumiane jako Zycie zgodne z zasadami cnoty, gwarantującej czyste sumienie i wewnętrzny spokój, poczucie wolności. Jako że człowiek nie jest w stanie