Przyczyny bezrobocia:
- ujęcie neoklasyczne; zdaniem neoklasykow, zwolenników liberalizmu, główną przyczyną bezrobocia jest nadmierny wzrost płac, spowodowany działaniami związków zawodowych i przy braku oporu państwa. Związki zawodowe są więc bardzo silne.
W punkcie A przedsiębiorcy chcą mniej zatrudniać.
W punkcie B związki wymusiły wzrost plac i jednocześnie więcej osób chce pracować. W punkcie C nie ma bezrobocia (punkt równoważący)
Zdaniem neoklasykow bezrobocie można zlikwidować pozwalając swobodnie działać rynkowi pracy i zmniejszając uprawnienia związków zawodowych, ograniczając też ich liczebność.
Związki zawodowe są silne - Solidarność i OPZZ (Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych). Solidarność w półtora roku zdobyła 10 milionów członków, teraz ma ich około 700 tysięcy. OPZZ ma teraz więcej członków i większą siłę mobilizacyjną, choć wcześniej nie miało jej prawie wcale. Więcej procent związkowców jest w państwowych, dużych i tradycyjnych sektorach.
Trzeba też zmniejszyć rolę państwa na rynku pracy; prace z płacą minimalną, lub zróżnicować ją; uelastycznić rynek pracy, zlikwidować wyższe stawki za nadgodziny, skrócić okres wypowiedzenia, nie obciążać pracodawcy z tytułu choroby pracownika. Krytyka tej teorii opiera się na nierealności postulatu obniżania wynagrodzenia nominalnego - w krajach rozwiniętych i demokratycznych to się nie uda nikomu. Wzrost płac w gałęziach silniej uzwiązkowionych nie jest na ogół wyższy od tego w słabiej uzwiązkowionych.
- ujęcie keynesistowskie; ich zdaniem przyczyną bezrobocia jest niewystarczający popyt na towary. Z reguły keynesiści analizują problemy w krótkim okresie i przyjmują założenie o sztywności płac nominalnych. Przyjmują też, że podaż pracy jest doskonale elastyczna względem przeciętnego poziomu płac nominalnych aż do uzyskania pełnego zatrudnienia.