Pęcherzykowe zapalenie jamy ustnej - St. vesiculosa simplex
Jest to zapalenie powierzchniowej warstwy bł. śl. przebiegające z tworzeniem się przejrzystych pęcherzyków. Może rozwijać się z nieżytowego zapalenia. Czynnikiem etiologicznym jest z reguły wirus. Schorzenie to może być mylone z pryszczycą. Przyczyny to nieprawidłowe żywienie, zbyt twarda karma itp. Najczęściej spotykane jest w okresie wypasu zwierząt na ścierniskach. Opisywano też przypadki w momencie skarmiania skiełkowanych ziemniaków.
Objawy: U bydła pęcherze z reguły powstają w ciągu 1-2 lub kilku dni przede wszystkim na podniebieniu twardym, osiągając wielkość od ziarna soczewicy do wielkości kilku Złotowej monety. Utworzone pęcherze mogą pękać i tworzą się ciemnoczerwone nadżerki, które po 1-2 dniach pokrywają się świeżym nabłonkiem. Brak jest wyraźnego ślinotoku a słyszymy mlaskanie. Choroba ma przebieg łagodny trwa od kilku do 3-4 tyg.
U koni występuje silne ślinienie, zaczerwienienie i wrażliwość bł. śl. j. ustnej, a także może niekiedy występować nieznaczne ogólne podwyższenie ciepłoty ciała. Ponadto powstają pęcherzyki wielkości od ziarna prosa do fasoli wypełnione przejrzystym, a niekiedy żółtym płynem. Najczęściej są one płaskie, a niekiedy mają pępkowe wgłębienia. Występują na wewnętrznej powierzchni warg po obydwu stronach więzadła języka, na powierzchni międzyzębowej, w pobliżu konta ust., na końcu i na bocznej powierzchni języka. Po pęknięciu pęcherz tworzą się nadżerki z brzegami z porozrywanymi ścianami pęcherzy. W tym okresie zwierzęta chore z trudem pobierają pokarm. Choroba trwa kilka tygodni.
U prosiąt zmiany w postaci przejrzystych pęcherzyków występują najczęściej na bocznych częściach języka. Język jest strzępiastego wyglądu. Prosięta nie mogą ssać szybko chudną i nierzadko padają.
W rozpoznaniu różnicowym należy brać pod uwagę swoiste zakaźne zapalenie pęcherzykowe j. ustnej, które występuje u bydła i koni, a którym niejednokrotnie towarzyszą zmiany na kończynach. Te swoiste zmiany mają charakter zakaźny i łatwo przenoszą się ze zwierzęcia na zwierzę. Tu należy wymienić ospę u koni. Pęcherze w ospie są na skórze warg i nozdrzy i wypełnione są płynem żółtym. U bydła pryszczyca ma podobne zmiany, lecz w rozpoznaniu pomaga podwyższenie ciepłoty i zaburzenia w ruchu (kulawizna), pęcherze są duże i umiejscowione na grzbiecie języka i w szparze międzyracicznej. U świń choroba pęcherzykowa
WŁÓKNIKOWE ZAPALENIE BŁ. ŚL. J. USTNEJ STOMATITIS MEMBRANACEA
Uwarunkowanie tego zapalenia jest tła zakaźnego lub toksycznego. W przebiegu tego zapalenia na bł. śl. j. ustnej powstają z obumarłych nabłonków i wysięku naloty. Występuje bardzo rzadko. Z reguły towarzyszy mu gorączka oraz odczyn zapalny węzłów chłonnych żuchwowych. Ten typ zapalenia towarzyszy głowicy bydła, księgosuszowi, chorobie błon śluzowych.
Krupowe zap. bł. śl. j. ustnej - St. cruposa
Tu należy wymienić krupowe rozsiane zapalenie bł. śl. osesków (St. cruposa disseminata neonatorum). W trakcie tego schorzenia na zapalnie zmienionej bł. śl. tworzą się białawe naloty, które z czasem stają się szare, szarożółte oraz brunatne. Konsystencja tego nalotu przypomina biały ser., po usunięciu którego odsłaniają się głęboko sięgające ubytki, jako owrzodzenia. Uważa się że schorzenie wywołują ziarniaki oraz maczugowiec owczy. Nie wyklucz się tła wirusowego u owiec i kóz. Duży udział mają czynniki usposabiające Charakterystycznym jest fakt, że zachorowania najpierw dotyczą osesków lub zw. młodych po odsądzeniu od matki, wyjątkowo mogą chorować zw. do 1 roku. Na bł. śl. języka na jego grzbiecie i po bokach występują białawe pęcherzyki. Podobne zmiany lokalizowane są na bł. śl. warg, dziąseł, policzków tuż za kontem warg. W krótkim czasie po pojawieniu się zaczerwień w miejsce guzków powstają naloty. Zmiany są wielości ziarna soczewicy. Konsystencja nalotu jest miękka. Obserwujemy utratę apetytu, chudnięcie i apatię. Gdy zwierzęta są bardzo dobrej jakości, zmiany po kilku dniach ustępują Przy powikłaniach śmiertelność wynosi do 30%.