Jan Turowski „Człowiek istotą społeczną”
1. Na czym polega koncepcja teologiczna i socjologiczna?
k socjologiczna - jednostka ludzka zyskuje człowieczeństwo, „ludzkość" dopiero dzięki życiu społecznemu, w procesie wychowania i socjalizacji k teologiczna-człowiek jako dzieło Boga, rodząc się jest „ludzki"
2. Czego dowodzą przykłady tzw. „dzikich dzieci”?
Znane przypadki „dzikich dzieci", m.in.:
„Chłopiec Heski" - znaleziony w Hesji przez myśliwych w I pał. XIV w, wychowywał się wśród wilków, poruszał się tak jak one, uciekał przed ludźmi; po odnalezieniu nie mógł przyzwyczaić się do kultury ludzkiej i zmarł.
„Chłopcy Litewscy' - znalezieni w II poł. XVI w na Litwie wśród niedźwiedzi, zachowywali się tak jak one: jadali surowe warzywa i mięso, sypiali zwinięci w kłębek; z trudem nauczono ich chodzić w pozycji pionowej i mówić językiem artykułowanym.
„Klemens z Qverdyke" - chłopiec znaleziony po wojnie Napoleona z Niemcami, chował się wśród świń, które pasł, pozbawiony wszelkich kontaktów z ludźmi; nauczył się ssać krowę, jeść trawę, chodził na czworakach; poddany oddziaływaniu społecznemu, najchętniej uciekał od ludzi.
Przykłady „dzikich dzieci" dowodzą, iż najważniejsze w życiu człowieka jest socjalizacja pierwotna, którą można przejść tylko jeden raz. Są także dowodem na to, że człowiek rodzi się ludzki, a pełnię swojego rozwoju osiąga dopiero dzięki społeczeństwu. Mimo iż zdziczałe dzieci przyjmowały pewne wzorce od zwierząt wśród których żyły, to posługiwały się narzędziami, a także próbowały używać mowy na określenie pewnych rzeczy lub sytuacji, co jest typowe dla ludzi. Po przywróceniu ich środowisku ludzkiemu rozwijały w sobie pewne cechy i właściwości człowieka (jednak nie w takim stopniu jak dzieci poddawane socjalizacji od najmłodszych lat). Człowiek jest więc ludzki od narodzin Jednak pełnie swojego człowieczeństwa może rozwinąć dopiero przez życie w społeczeństwie. Tylko żyjąc z innymi ludźmi może tworzyć i pomnażać kulturę. Żyjąc w odosobnieniu, zaczynałby od tego, od czego zaczyna i na czym kończy każde zwierzę. Wszystko cokolwiek by zdobył dzięki rozumnej naturze, umarłoby wraz z nim. Wynika stąd iż koncepcje: teologiczna i socjologiczna nie są ze sobą sprzeczne lecz uzupełniają się. Pierwsza z nich mówi o pochodzeniu człowieka, a druga o jego rozwoju Przyczyniają się do powstania pełnej prawdy o człowieku zgodnie z którą rodzi się „ludzki", a pełnię swojego rozwoju osiąga dopiero dzięki społeczeństwu
3. Wymień 3 potrzeby psychiczne wg św. Tomasza i opisz je.
1) potrzeby moralne - człowiek dziki życiu z innymi może osiągać swe cele wieczne (np. zbawienie, życie wieczne); by je osiągnąć musi rozwijać i doskonalić swą osobowość, prowadzić życie w cnocie, dbać o wartości moralne, a będąc w odosobnieniu nie może np,: darzyć bliźniego miłością, być sprawiedliwym i prawdomównym; życie społeczne pozwala mu na zaspokojenie tych potrzeb.
2) p. intelektualne - wyposażenie człowieka w rozum czyni go zobowiązanym do współżycia z innymi. Rozum popełnia wiele błędów, nie jest też w stanie sam zbyt wiele poznać. Dopiero we współpracy z innymi poznaną prawdę stosuje się do celów praktycznych.