515709275

t)

Rys. 5.7. Umowne zwiększanie: a) pochylenia, b) zbieżności powierzchni

Rys. 5.8. Umowne pomijanie niektórych teoretycznych linii przenikania powierzchni

Rys. 5.10. Rysowanie zarysów części przyległych

—	rtl— i; i	—r-
		■ “t!"

Rys. 5.U. Rysowanie krawędzi i zarysów niewidocznych

5.2. Zarysy i krawędzie widoków i przekrojów oraz części przyległych

Zarysy i krawędzie widoczne widoków i przekrojów' (łącznie z krawędziami przekrojów powstałymi wskutek przecięcia przedmiotu płaszczyzną przekroju) rysuje się linią grubą (rys. 5.1). Zarysy i krawędzie leżące za płaszczyzną przekroju można rysować bez szczegółów, które mogłyby zaciemnić rysunek.

Teoretycznych linii przenikania powierzchni przedmiotu, niewidocznych z powodu zaokrąglenia przejść z jednych powierzchni w drugie, w zasadzie nie rysuje się (rys. 5.6a); jeśli jednak dodanie tych linii zwiększa czytelność rysunku, to można je narysować liniami cienkimi, nie dochodzącymi do linii zarysu przedmiotu (rys. 5.6b), przy czym nieregularne linie przenikania, zarówno teoretyczne (linia a na rys. 5.6b), jak i rzeczywiste (linia a na rys. 5.6c) można zastępować zbliżonymi w kształcie lukami okręgów lub odcinkami prostych, w celu ułatwienia rysowania.

Nieznaczne pochylenie powierzchni (rys. 5.7) lub nieznaczną zbieżność można na rysunku zwiększyć przesadnie, a jeżeli pochylenia lub zbieżności nie można na określonym rzucie wyraźnie pokazać, to należy narysować tylko jedną linię, odpowiadającą mniejszemu wymiarowi elementu z pochyleniem (linia a na rys. 5.8a) lub średnicy mniejszej podstawy stożka ściętego (linia a na rys. 5.8b).

Jeżeli konieczne jest uwidocznienie na rysunku złożeniowym charakterystycznego (np. krańcowego) położenia jakiejś części lub zespołu, odmiennego niż przedstawione na rysunku (rys. 5.9), wówczas zarys tej części rysuje się linią dwupunktową cienką w sposób pokazany na rysunku.

Gdy zachodzi potrzeba przedstawienia na rysunku dodatkowej części, nie będącej podmiotem rysunku, zarys i krawędzie widoczne tej części rysuje się linią dwupunktową cienką (rys. 2.1 le) lub ciągłą cienką (rys. 2.10n i 5.10). Przekrój takiej części zakreskowuje się tylko wtedy, gdy chodzi o zapobieżenie ewentualnemu błędnemu odczytaniu rysunku, i to zwykle jedynie w pobliżu linii zarysu tej części (rys. 2:11 e). Części takie rysuje się albo jako nieprzeźroczyste - zasłaniające główny przedmiot (podmiot rysunku), jak na rys. 2.10n, albo jako przeźroczyste (rzadziej, ponieważ często ich zarysy gmatwają wtedy rysunek)⁰.

Zarysy L krawędzie, niewidoczne przedmiotu można rysować-linią kreskową cienką-gdy nie zmniejsza to czytelności rysunku (rys. 5.11), a umożliwia uniknięcie dodatkowego rzutu. \V przeciwnym razie należy rysować dodatkowe widoki lub przekroje. Nie zaleca się rysowania tylko niektórych linii niewidocznych przedmiotu, a pomijania innych, gdyż może to wywołać wątpliwości u mniej wprawnego czytelnika rysunku.

5.3. Oznaczanie i kreskowanie przekrojów

Położenie płaszczyzny przekroju zaznacza się w rzucie na płaszczyznę do niej prostopadłą dwiema krótkimi, grubymi kreskami, nie przecinającymi zewnętrznego zarysu przedmiotu (rys. 5.12a) oraz strzałkami wskazującymi kierunek rzutowania przekroju, umieszczonymi w odległości 2-3 mm od zewnętrznych końców grubych kresek. Płaszczyznę przekroju oznacza się dwiema jednakowymi wielkimi literami, które pisze się obok strzałek, a nad rzutem przekroju powtarza się te litery, rozdzielając je poziomą kreską.

■> Ten ostatni sposób jest zalecany w normie PN-9J/M-O1604.

37