Zagadnienia do egzaminu z socjologii edukacji -
PEDAGOGIKA, STUDIA STACJONARNE, II ROK
1. Problematyka i przedmiot socjologii wychowania
Socjologia jako forma refleksji o społeczeństwie towarzyszy nam od dawna. Jako nauka jest bardzo młoda i dość późno zaczęła się specjalizować. Specjalizacje socjologii to: wychowanie, socjologia kultury, mediów, sportu, zdrowia. Socjologia wychow ania jest stosunkow o starą dyscypliną. Wiek XIX, Florian Znaniecki, słynny polski socjolog. Swoją działalność rozpoczyna w Galicji i USA.
Przedmiot zainteresow ania socjologii wychowania określić można jako procesy społeczne zachodzące w instytucjach wychowawczych i tych sytuacjach społecznych, które pełnią funkcje wychowawcze i socjalizacyjne ze szczególnym uwzględnieniem szkoły. Celem socjologii wychowania, a zarazem jej podstawą metodologiczną jest analiza wpływów
i czynności wychowawczych w środowiskach, grupach i instytucjach o tym charakterze, a także efektów tych wpływów i działań.
2. Kontrowersje wokół nazwy -socjologia wychowania czy socjologia edukacji? Socjologia wychowania - analiza środowisk wychowawcach - szkoła nie jest jedynym ani głównym środowiskiem wychowania. Kontynuatorzy F. Znanieckiego to przede wszystkim: J. Szczepański, B. Szacka, A. Kłoskowska, St. Kowalski, M. Kozakiewicz, B. Suchodolski, Z. Kwieciński.
Socjologia wychowania rozwijała się do lat 80tych jako analiza środowisk wychowawczych, dopiero późniejsze lata przyniosły zwrot w myśleniu, stopniowo rozwijała się socjologia edukacji.
EDUKACJA - proces przekazywania wiedzy skoncentrowany w murach szkoły. Z czasem edukacja zyskała na znaczeniu, zaczęto rozszerzać to pojęcie. Przez edukację rozumie się procesy nabywania wiedzy oraz wszystko co wiąże się z wychowaniem; procesy rozumienia norm społecznych.
Socjologia wychowania przechodzi w socjologię edukacji, która odnosi się do wszelkich procesów socjalizacyjnych które maja na celu zmianę jednostki i szeroko rozumianego środowiska.
Przedmiotem socjologii edukacji(wychowania) są procesy społeczne zachodzące w instytucjach wychowawczych i tych sytuacjach społecznych, które pełnią funkcje wychowawcze i socjalizacyjne ze szczególnym uwzględnieniem szkoły.
Celem socjologii wychowania(edukacji) a zarazem jej podstaw ą metodologiczną jest analiza wpływów i czynności wychowawczych w środowiskach, grupach i instytucjach o tym charakterze a także efektów tych wpływów i działań, (def .Stanisław' Kowalski)
3. Metody badań i związki z innymi naukami (pedagogicznymi i społecznymi )
ZWIĄZKI SOCJOLOGII WYCHOWANIA Z INNYMI NAUKAMI:
1. Nauki humanistyczne- filozofia(zawiera w' sobie wszelkie formy bytowania człowieka na świecie) antropologia kultury(dostarcza narzędzi które pozwalają zajrzeć głębiej w funkcjonowanie zjawisk i relacji międzyludzkich).
2. Psychologia społeczna - nacisk na wiadomości o jednostce i grupie.
3. Antropologia: dostarcza narzędzi analitycznych pozwalających zajrzeć głębiej pod powierzchnię zjawisk zachodzących w klasie szkolnej i innych środowiskach wychowawczych
DYSCYPLINY PEDAGOGICZNE:
• pedagogika społeczna - prowadzenie zmian w środow isku -> socjologia edukacji opisuje te zjawiska
• teoria wychowania
• andragogika
• dydaktyka
Socjologia edukacji jest nauką humanistyczną, empiryczną (wyciąga wnioski, buduje wiedzę w oparciu o rezultaty badań), teoretyczną (bazą jest badanie zależności a nie zmiana tego, co zastajemy). Nie ma charakteru normatywnego - nie mówi jak powinno być tylko opisuje to co jest tu i teraz. Skupia swoją uwagę na stanie faktycznym.
SPOSOBY POZNAWANIA RZECZYWISTOŚCI SPOŁECZNEJ/WYCHOWAWCZEJ:
Socjologia edukacji posługuje się metodami i podejściami, wśród których na pierwsze miejsce wysuwają się te oparte na komunikowaniu się i na obserwacji, w mniejszym stopniu posługuje się metodami, które oparte są na analizie dokumentacji i eksperymentowaniu.