I epoka kamienia (peleolit: dolny, środkowy, mezolit, neolit)- na świecie około 2.8 min lat temu, w Polsce od 500 tys lat temu)
II epoka brązu
III okres halsztacki (żelaza)
IV okres lateński
V okres wpływów rzymskich
VI wędrówki ludów
VII wczesne średniowiecze, do połowy XIII wieku: plemienny do połowy X, wczesnofeudalny
VIII późno średniowieczny do XVI w
IX nowożytny
Podręcznik : Najdawniejsze dzieje ziem polskich Kaczanowski i Kozłowski
Mezolit: Holocen- 10.000- 5400 pne Neolit: 5400-2200/2100 pne -starszy, młodszy- 5400-3700/ 3500 pne -eneolit- 3700-3500/ 2200/2100 pne
Plejstrocen podzielony został na 23 stadia. Pod względem temperatury, badanej np na podstawie wywiertów z lodowców. Na terenie Polski panowała tundra i stępo tundra. Z ochłodzeniem klimatu związane są zmiany poziomu mórz( np w okresie zlodowaceń tereny dzisiejszej Wielkiej Brytanii nie były wyspą)
Prapoczątki:
2.4- 2.2 min lat temu pierwsze wytwarzane narzędzia kamienne (intencjonalnie wytwarzane). Homo habilis.
Pierwsze narzędzia: otoczakowe (choppery, chopping tool) zostały znalezione w Etiopii.
Pierwsze oboziwoska z planowaną organizacją (odrębne miejsca pracy, warsztatów i części mieszkalne)-> transport surowców do części warsztatowej.
Homo habilis był głównie padlinożercą, przynosił znaleziska do części obozu, gdzie obrabiano mięso lub kości.
Paleolit dolny:
Od około 2.4 min lat temu, do 350-250 tys lat temu.
-Kultura orduwajska w Afryce 2.4-1.2 min lat temu (narzędzia otoczakowe): Omo, Orduvai, Avasz-homo habilis
-Kultura aszelska- w Afryce i Europie, homo erectus- stopniowe zasiedlenie innych kontynentów.
1.5- 0.2 min lat temu
Produkcja narzędzi bifacjlanych (pięściaki), bardziej zaawansowane technologicznie, obrabiane dwustronnie o różnych funkcjach- Saint Acheul, Orduvai.
Europa: najstarsze stanowiska- 1.2-800 tys lat temu (Cieśnina Giblartarska- miejsce przejścia prawdopodobne).
Atapuerca i Orce (Hisz)- > szczątki homo erectus i narzędzia otoczakowate oraz odłupkowe.
Ludy określane jako homo ancestor.