12030 P1020875 (4)

WSTĘP DO WYDANIA POLSKIEGO

O metaforze napisano już tak wiele, że każda praca na ter. temat może budzić podejrzenie, iż jest jedynie przetworzeniem cudzych, wcześniejszych poglądów. W niewielkim tyko stopniu podejrzenia takie okazują się uzasadnione, gdy czytam / książkę George’a La-kofTa i Marka Johnsona Metafory w naszym życiu. Jest to praca oryginalna z dwóch co najmniej powodów. Po pierwsze, jest to pierwsza książka napisana w duchu językoznawstwa kognitywnego, co stanowi o jej historycznym niejako charakterze. Po drugie, nigdy dotąd myślenie o metaforze jako narzędziu poznania* i działania nie zostało wyrażone w tak systematyczny, teoretycznie spójny, obszerny i udokumentowany sposób. Nadto dziełko jest wolne od nieznośnego pseudonaukowego żargonu, który zachwaścił sporą część piśmiennictwa współczesnej humanistyki. Dzięki temu jest ono dostępne dla każdego, kogo interesuje metafora, i nie ogranicza swego przesłania do wąskiego grona specjalistów: semantyków, językoznawców czy filozofów.

Językoznawstwo kognitywne to prąd we współczesnym językoznawstwie, który w najbardziej dobitny i radykalny sposób przeciwstawia się tradycji transformacyjno-generatywnej, zapoczątkowanej na przełomie lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych przez Noama Chomsky^go z Massachusetts Institute of Technology w Bostonie. Na blisko dwie dekady gramatyka transformacyj-no-generatywna¹ zdominowała światek językoznawczy i wywar-

5

1

Gramatvka transformacyjno-generatywna to zbiór reguł wyrażonych w sformalizowanym języku matematycznym, mających wymieniać i opisywać, czyli generować, wszystkie poprawne zdania w danym języku przy zastosowaniu słownika: w takiej gramatyce centralnym komponentem jest komponent składniowy z regułami frazowymi generującymi strukturę głęboką, której przypisywane jest znaczenie przez interpretujący komponent semantyczny. oraz z regułami transformacyjnymi, przetwarzającymi strukturę głęboką na strukturę powierzchniową, bez naruszania znaczenia. Struktura